آیا چیزی به نام چشم‌زخم واقعا وجود دارد؟

این جمله‌ها برای اغلب ما کاملا آشنا هستند:  «فلانی را چشم کردند»، «فلانی چشمش شور است»، «اسفند دود کن چشم نخوری!»، «حتما چشمت کردند» و … اما این سوال پیش می‌آید که آیا واقعا چیزی به نام چشم‌زخم وجود دارد؟

اعتقاد به چشم زخم از قدیم الایام نه تنها در ایران بلکه در فرهنگ‌های مختلف و از زمان‌های دور حتی در یونان باستان وجود داشته است و معمولا برای دفع آن از تعوذ، حرز، دعا و مانند آن استفاده می‌شود.

چشم‌زخم چیست؟

چشم زخم عبارت است از آسیبی که تصور می‌شود از نگاه حسود، بدخواه یا حتی ستایشگر به کسی یا چیزی می‌رسد. کسی را که گمان می‌رود چشمش چنین تأثیری دارد بد چشم، چشم شور، نظر زدن، نظر رساندن و امثال آن تعبیر می‌کنند.

دکتر حسین الهی قمشه‌ای در پاسخ به سوال گفته:  تقریبا در همه فرهنگ‌های جهان گونه‌ای از اعتقاد به چشم زخم «Evil Eye» مشاهده می‌شود. به نظر ما نیروهایی چون حسادت، نفرت و انتقام‌جویی می‌تواند تاثیرات منفی و آزاردهنده‌ای در زندگی انسان‌ها داشته باشد، البته این به معنی قبول انرژی‌های معجزه‌آسا نیست، بلکه گاهی چند کلمه حرف، یک نگاه یا حتی یک حرکت دست می‌تواند آشوبی بر پا کند. آدمی باید خود را از مصاحبت این گونه افراد بر کنار دارد و بخصوص امتیازات خود را در معرض نگاه همگان نگذارد.

چشم‌زخم واقعا وجود دارد

چشم‌زخم یا چشم حسد یا چشم شیطان (Evil Eye) عبارت است از نگاه حسودانه به یک شیء یا به انسان که بسیاری به آن اعتقاد دارند و در فرهنگ بسیاری از کشورها به چشم می‌خورد.

 بر اساس این باورها چشم‌زخم باعث بدشانسی یا رخداد بد می‌شود و نمادش به شکل تک‌چشم است.

چشم زخم گونه‌ای از بدخواهیست. این عمل چشم زدن یا نظر زدن نامیده می‌شود و در مقابله با آن طلسم‌هایی ابداع شده‌است که «نظرقربانی» خوانده می‌شوند. 

چشم‌زخم باعث بدشانسی یا رخداد بد می‌شود و نمادش به شکل تک‌چشم است.به طور کلی از نظر عقلی چشم زدن امر محالی نیست، چه اینکه بسیاری از دانشمندان امروز معتقدند در بعضی از چشم‌ها نیروی مغناطیسی خاصی نهفته شده که کارایی زیادی دارد.حتی با تمرین و ممارست می‌توان آن را پرورش داد

عوامل ایجاد کننده چشم زخم چیست؟

حسادت در انسان ایجاد انرژی منفی می کنند که مخرب ذهن و روان است و آسیب (شر) می رساند.محبت بیش از حد نسبت به چیزی یا کسی، باعث چشم زخم و آسیب می شود. چنانچه علاقه به نعمت های خداوند از علاقه به خالق آنها بیشتر باشد، شر رخ می دهد. زیرا انسان محدود به خود می شود و آن نعمت را متعلق به خود می داند و شر وجودش را می گیرد. خداوند در قرآن می فرماید: 

اگر پدران، فرزندان و ثروت خود را بیش از خدا دوست بدارید، آنگاه منتظر عذاب الهی باشید.حیرت و تعجب انسان تنگ نظر وقتی به چیزی یا کسی نگاه کند، از چشم او انرژی منفی خارج می شود و آسیب می رساند.

چشم‌نظر یا نظرقربانی چیست؟

 نظر قربانی بیشتر بر سروگردن بچه‌ها یا حیوانات عزیزی که تامین‌کننده درآمد خانواده بوده و نیز دیوار منزل و محل کسب آویزان می‌شده‌.

چشم زخم و آداب و رسوم مربوط به آن در ترکیه

بر اساس عقاید مرسوم در بین مردم ترکیه، ویژگی‌ها و خصوصیات فیزیکی افرادی که چشم می زنند، تقریبا مشابه است.

 بر اساس این باورها افرادی که بور هستند چشمان آبی بسیار روشن دارند، فاصله بین دندانهایشان زیاد است، لوچ هستند، ریش قرمز دارند، فاصله بین بینی و دهان آنها خیلی کم است، سوراخ‌های دماغشان خیلی بزرگ و چشمانشان گود است، ابروان پیوسته دارند و نیز کسانی که در قسمت سفید چشمشان خال دارند، بیشتر چشم می زنند.

مردمان آناتولی برای تعیین کسی که چشم زده و نیز کسی که چشم خورده، روشهای متفاوتی دارند.

معمولا اشیایی که چشم زخم را میگیرد به رنگ آبی بوده و یا سنگها و منجوقهایی به شکل چشم هستند که چشم نظر نامیده می شوند.

چشم‌نظر در یونان

در مکزیک و کشورهای لاتین برخی والدین از برای دفع چشم زخم از تخم‌مرغ استفاده می‌کنند. آنها تخم‌مرغ را از روی بدن کودک عبور می‌دهند و معمولا همزمان با این کار دعایی مثل دعای ربانی خوانده می‌شود و بعد تخم‌مرغ را در کاسه‌ای زیر بالش می‌گذراند.

 اجازه می‌دهند تخم‌مرغ تمام طول شب زیر بالش بماند و اگر صبح سفیده‌ی تخم‌مرغ کدر و تار باشد نتیجه می‌گیرند کودک چشم خورده ا. این شیوه همزمان چشم زخم را درمان می‌کند.

برخی ایتالیایی‌ها یک شاخ کوچک قرمز (corna) را به گردن می‌اندازند یا به جاسوئیچی خود آویزان می‌کنند تا از چشم زخم در امان بمانند.

در برخی فرهنگ‌های اسپانیایی‌زبان کودکان تعویذی از جنس شبق سیاه به گردن می‌اندازند. این تعویذ معمولا به شکل یک مشت کوچک است. حتی ممکن است به صورت مهره‌های سیاه و قرمز روی یک زنجیر طلایی باشد.