همسان سازی بازنشستگان به برنامه آمد

هرچند لایحه هفتم توسعه بدون توجه به همسان سازی حقوق بازنشستگان متولد شده بود، اما حالا سخنگوی کمیسیون تلفیق از توافق با دولت بر سر جانمایی آن در برنامه خبر داده و تاکید کرده که قرار است این برنامه ۵ ساله شکاف حقوقی شاغلان و بازنشستگان را کمتر کند

برنامه هفتم توسعه کشور در هفته های اخیر، در حالی متولد شد که جایی برای «همسان سازی حقوق بازنشستگان» در خود ندیده بود. اما حالا، آن طور که زنگنه، سخنگوی کمیسیون لایحه برنامه هفتم توسعه خبر داده، دولت و مجلس بر سر ورود همسان سازی به این برنامه توافق کردند. بر این اساس، این اتفاق را باید به فال نیک گرفت و منتظر اقدامات عملی دولت در تغییر روند پرداخت حقوق بازنشستگان و نزدیک سازی آن به حقوق شاغلان بود.

انتقادها از ندیدن بازنشستگان در لایحه

اما دلیل آن چه امروز اتفاق افتاده و روزنه امید نسبت به حضور همسان سازی در برنامه هفتم توسعه را که زمان اجرای آن از ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۶ است، تقویت کرده، سر و صدا و انتقادات متعدد نمایندگان کانون های بازنشستگی و برخی نمایندگان است. موسوی نماینده اردبیل در همان ابتدای کار در تذکر شفاهی در صحن علنی مجلس این‌طور انتقاد کرد: «چقدر باید بر موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان اصرار کنیم، متاسفانه این موضوع در برنامه هفتم دیده نشده است که باید به آن توجه شود.»

کمیسیون برنامه، همسان سازی رامصوب کرد

اما در ادامه کار و تیرماه گذشته زمانی که لایحه برنامه هفتم در کمیسیون ها بررسی می شد، کمیسیون برنامه هفتم، با توجه به غیبت همسان سازی در این لایحه، آن را با تصویب اعضای کمیسیون به برنامه هفتم پیشنهاد داد. طبیعتا این مصوبه باید به موافقت کمیسیون تلفیق، دولت و صحن علنی می رسید.

  کمیسیون تلفیق چه کرد؟

 اعضای کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه از تیرماه طی جلسات متوالی، لایحه پیشنهادی دولت درباره برنامه هفتم توسعه را رسیدگی کردند و حدود ۶ هفته کاری را برای بررسی جزئیات لایحه برنامه هفتم توسعه پشت سر گذاشتند. سرانجام گزارش کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه آماده بررسی در صحن مجلس شد، اما در مورد بازنشستگان و تعیین تکلیف مناسب‌سازی و همسان‌سازی حقوق آنان چیزی در این گزارش نیامده بود.

مجتبی رضاخواه، نایب رئیس کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم مجلس شورای اسلامی درباره همسان‌سازی حقوق بازنشستگان گفت: «در مجلس به دنبال این هستیم که اصلاحات ساختاری ایجاد شود و در نتیجه امکانات در اختیار صندوق‌ها قرار گیرد که بتوانند منابع بیشتری را داشته باشند تا به بازنشستگان پرداخت کنند، لذا قرار نیست همسان سازی حقوق بازنشستگان از برنامه هفتم حذف شود، اما به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد.»

با دولت توافق کردیم

مجلس نیز از سوم مهرماه در حال بررسی گزارش کمیسیون تلفیق درباره برنامه هفتم توسعه است که روز شنبه ۱۵ مهرماه به سرفصل مربوط به بازنشستگان رسید و در این فواصل نیز، کمیسیون تلفیق در حال مذاکره با دولت برای تعیین تکلیف همسان سازی در برنامه هفتم بود، تا این که آن ها با هم توافق می کنند که همسان سازی به لایحه هفتم اضافه شود.

 محسن زنگنه در این باره در گفت وگو با خبرگزاری خانه ملت توضیح داده است:  پیشنهادهایی در این بخش از سوی کمیسیون تلفیق و شخص بنده به دولت ارائه شد و روی همین ایده با دولت کارها ادامه یافت. از این رو الحمدلله روی این ایده و با تغییرات جزئی، به یک جمع‌بندی اولیه دست پیدا کردیم.

زنگنه در تشریح ابعاد پیشنهاد کمیسیون تلفیق در زمینه متناسب سازی حقوق بازنشستگان تاکید کرد: ما  هرساله حقوق شاغلان و بازنشستگان را در قانون بودجه افزایش می‌دهیم لذا بر اساس پیشنهاد کمیسیون تاکید داشته‌ایم که  امکان قانونی بودجه سنواتی در طول سال‌های برنامه به گونه‌ای تدارک دیده شود که بتواند شکاف حقوقی بین شاغلان و بازنشستگان را کمتر کند.

افزایش درصدی حقوق بازنشستگان

وی با بیان این که در این الگو تلاش می کنیم تا درصدی حقوق بازنشستگان را افزایش دهیم، تاکید کرد: به واقع تلاش می کنیم به میزانی که بازنشستگان عزیز مدنظرشان است و  اختلاف ایجادشده، برسیم. البته این حقوق شبیه شاغلان نمی‌شود؛ چرا که بالاخره بازنشسته عزیز ما دیگر سر کار نمی‌رود و از طرفی شاغل ما باید هزینه‌های جانبی اشتغال خود را پرداخت کند.

تغییرات حقوق بازنشستگان در سال‌ اول 

این نماینده مجلس تاکید کرد: همچنین تلاش می کنیم تغییرات در حقوق بازنشستگان در سال‌های ابتدایی برنامه هفتم رخ دهد؛ بنابراین بر اساس توافق صورت گرفته با دولت تلاش می کنیم حداقل در طول برنامه هفتم ، به متناسب سازی حقوق بازنشستگان دست پیدا کنیم. سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه افزود: البته در جزئیات این مسئله ممکن است برخی افراد، در سال  اول برنامه و وابسته به میزان حقوقشان، از متناسب سازی برخوردار شوند و برخی در سال‌ دوم و یا سال سوم. بنابراین، این موارد مباحثی است که باید در کمیسیون تلفیق و در صحن، جمع‌بندی شود.

آیا تجربه برنامه ششم تکرار می شود؟

حال این که آیا همسان سازی حقوق بازنشستگان به سرنوشت برنامه ششم توسعه دچار و مشمول کم توجهی می شود، موضوعی نیست که بتوان از اکنون درباره‎‌اش قضاوت کرد. اگرچه نگرانی هایی در این زمینه وجود دارد. همان‎طور که سید مهدی فرشادان، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس  آن را به مهر گفته است: «موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در برنامه ششم توسعه آمده بود و بر اساس آن حقوق یک فرد بازنشسته باید ۸۵ درصد فرد شاغل هم‎تراز خود باشد. طبق ماده ۳۰ قانون برنامه ششم توسعه، دولت باید طی ۵ سال حقوق بازنشستگان را همسان‌سازی می‌کرد، اما در این چند سالی که از اجرای برنامه ششم گذشت، دولت رقم ناچیزی را برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در نظر گرفت. او تاکید کرده که «با توجه به تورم و شرایط اقتصادی جامعه، افراد بازنشسته تحت فشار هستند که لازم است حقوق این افراد به طور کامل همسان‌سازی شود.»

برنامه هفتم برای همسان سازی بودجه تعیین کند

اما اجرا نشدن کامل برنامه های توسعه، در نوع خود یک نگرانی بزرگ است. برای نمونه بررسی ها نشان می دهد برنامه ششم توسعه (سال های اجرا از ۱۳۹۶ تا پایان ۱۴۰۰) فقط ۳۰ درصد توفیق  اجرا داشته که این دغدغه را برای برنامه هفتم نیز پدید آورده است. حال به نظر شما، در صورتی که صحن مجلس به برنامه هفتم و بندهای همسان سازی در آن رای مثبت بدهد، بازنشستگان به چه میزان باید به تحقق اجرای آن  در این برنامه امیدوار باشند؟  

در عین حال، شاید مهم ترین اشکال قوانین مصوب در کشور، فقدان تخصیصات کامل بودجه‌ای است؛ تخصیصاتی که قرار است، عدالت معیشتی را طبق ماده ۳۰ برنامه توسعه پیشین صورت بخشد: «دولت مکلف است بررسی‌های لازم جهت برقراری عدالت در نظام پرداخت، رفع تبعیض و متناسب‌سازی دریافت‌ها و برخورداری از امکانات شاغلین، بازنشستگان و مستمری‌بگیران کشوری و لشکری سنوات مختلف را انجام دهد و در جهت تصویب در مسیر قانونی قرار دهد و اجرا نماید.»

بنابراین دولت و مجلس برای این عدالت معیشتی و رفع تبعیض چاره ای جز تخصیص بودجه در برنامه هفتم برای همسان سازی ندارند و همان طور که زنگنه سخنگوی تلفیق هم به آن تصریح کرده است: «باید موضوع همسان سازی در برنامه هفتم توسعه هم به تصویب برسد تا دولت مکلف به اجرای آن باشد و هر سال بودجه‌ای را برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در بودجه سالیانه اختصاص دهد.»