اقدامات فوری هنگام زلزه چیست

یکی از حوادث غیرقابل پیش بینی که ممکن است در هر زمان و مکانی روی دهد زلزله می باشد. زلزله پدیده طبیعی است که در هرکجای جهان می تواند اتفاق بیفتد. کشور ما نیز جزو مناطق زلزله خیز به شمار می رود و سالانه چندین بار در مناطق مختلف کشورمان شاهد وقوع زلزله هایی با شدت های متفاوت هستیم بنابراین همیشه باید برای وقوع چنین حوادثی آماده باشیم و با رعایت اصول ایمنی بتوانیم از خسارات جانی و مالی پیشگیری کنیم.

اقدامات پیش از وقوع زلزله

برای اینکه بتوانیم در برابر اینگونه حوداث مقابله کنیم ، باید مراحل گوناگونی از جمله مدیریت قبل از واقعه ، مقاوم سازی و آماده سازی سازه ها و کمک رسانی و اقدامات بعد از وقوع حادثه را یاد بگیریم.  مواردی که در این بخش از نمناک در اختیارتان خواهیم گذاشت از جمله نکات بسیار ضروری و مهمی است که محققان و متخصصان آمریکایی و ژاپنی و همچنین پژوهشگران سازمان صلیب سرخ برای انجام آن ها در لحظه وقوع زمین لرزه توصیه ی اکید دارند.

آمادگی و برنامه ریزی

در ابتدا باید در مورد کارهایی که هنگام وقوع زمین لرزه باید انجام دهیم فکر کنیم ، امکان دارد در هنگام زمین لرزه در منزل نباشیم. پس باید پیش بینی کنیم که اگر هنگام وقوع این حادثه ی طبیعی در محل کار باشیم باید کدام کارها را انجام دهیم مثلا مکانهای امن و راههای فرار در محل کار را از قبل شناسایی کنیم اگر قبل از وقوع این حوادث برنامه ریزی دقیق داشته باشیم در مواقع مواجهه نیز استرس و اضطراب نخواهیم داشت و با خونسردی کامل با حوادث پیش آمده مقابله خواهیم کرد.

کیف مخصوص زلزله

همیشه یک کیف حاوی لوازم ضروری را تهیه کرده در یک مکان امن و قابل دسترس بگذارید تا هنگام زمین لرزه و بعد از آن بتوانید استفاده کنید ضروری ترین نیازها بعد از وقوع زلزله شامل:تغذیه، بهداشت و لوازمی که برای کمک رسانی به دیگران لازم است می باشد. با تدارک این کیف می توانیم تا ٧٢ساعت خود و خانواده را محافظت کنیم. علاوه بر منزل این کیف را در ماشین هم میتوانیم قرار دهیم. لوازم مهمی که در این کیف میتوانیم بگذاریم مانند جعبه ی کمک های اولیه، آب، باند، قطره ی چشمی آنتی بیوتیک، آسپرین، پماد سوختگی و کمی داروهایی که بعضی از افراد خانواده مصرف می کنند و همچنین یک رادیوی کوچک، قیچی کوچک، چراغ قوه، انبردست، پیچ گوشتی، باطری و مواد غذایی برای مدت سه روز.

رعایت باید نبایدهای مهم

همچنین برنامه ای از کارهای ضروری که در هنگام زمین لرزه با خانواده خود طراحی کرده را تمرین کنیم به عنوان مثال:

جای خواب خود را در مکانی دور از شیشه ، آینه ، پنجره ، لوستر و اجسام سنگین مانند قفسه های کتاب و غیره قرار دهید.

اجسام سنگین را در طبقات پایینی کابینت ، کمد ، قرار دهید تا هنگام زمین لرزه پرتاب نشوند.

درب کابینت ها ، کمدها و قفسه ها را به قفل مجهز کنیم تا موقع زمین لرزه چیزی به بیرون پرتاب نشود.

اجسام سنگین مانند ماشین لباسشویی ، کتابخانه ، یخچال و ... را با بست در جای خود ثابت کنید.

در مورد زلزله با افراد خانواده صحبت کنید تا در موقع زلزله استرسشان کم شود.

سعی کنید افراد خانواده را با کمک های اولیه آشنا کنید.

چگونگی قطع شیر اصلی آب و گاز و همچنین قطع کردن برق را به افراد خانواده آموزش بدهید.

هر چند گاهی ، مانور زلزله را در خانه اجرا کنید تا اعضای خانواده با کمک رسانی و عملیات پیشگیری آشنا شوند.

حین وقوع زلزله چه باید کرد؟

وقتی زلزله روی می دهد زمان واکنش دادن بسیار کم است لذا در این فرصت کم باید به درستی عمل کنید و هیچ استرس یا ترسی به خود راه ندهید و به یک نقطه ی امن بروید نقاط امنی مانند:زیر میزهای محکم ، کنارستون ها ، زیر چارچوب درب ها ، کنار دیوارهای داخلی می باشد.

در وقوع زلزله یا زمین لرزه سعی کنید در زیر یک میز محکم پناه گرفته و با یک دست پایه میز را بگیرید و دست دیگر را روی سر و گردن خود قرار دهید و تا تمام شدن زمین لرزه در جای خود بمانید.

اگر میز یا نیمکت در کنارتان نبود به صورت چهار دست و پا حرکت کرده و در کنار یک دیوار بایستید.

از ایستادن کنار شیشه ، پنجره ، در و دیوارهای خارجی و هر چیزی که امکان افتادن دارد خود داری کنید و از جابه جا شدن پرهیز کنید.

اگر هنگام زمین لرزه خواب بودید بعد از بیدارشدن در رختخواب بمانید و بالش را روی سر خود قرار دهید و اگر رختخواب در زیر اشیا افتادنی مانند کمد ، قفسه ، لوستر قرار داشت فورا رختخواب را جابه جا کرده و به مکان امن بروید.

برای پناهگیری از قرار گرفتن در چارچوب درها خودداری کنید چرا که چارچوبها در مقابل پرتاب اشیا محافظتی ندارند و همچنین با توجه به شدت زلزله معلوم نیست که بتوانید تعادل خودرا حفظ کنید.

تا زمان تمام شدن زمین لرزه خانه را ترک نکنید اکثر آسیب های ناشی از زلزله وقتی روی می دهد که افراد اقدام به فرار کردن به بیرون میکنند و در مسیر خروج با خطر سقوط اشیای سنگین روبه رو می شوند.

در هنگام زلزله از قرار گرفتن در آسانسور جدا پرهیز کنید و اگر داخل آسانسور بودید در اولین توقف آسانسور را ترک کنید.

اگر هنگام زلزله در مکان باز بودید در هر نقطه ای که بودید بایستید و از ساختمان ها و دیوار دور شوید. از داخل شدن به منازل و ساختمان ها خودداری کنید.

به تیرک های تلفن و برق نزدیک نشوید روی زمین نشسته و سر و گردن خود را با دستتان بپوشانید و صبر کنید تا زمین لرزه تمام شود.

اگر در ماشین و در حال حرکت بودید زود تر ماشین را متوقف کنید و در داخل ماشین بمانید و وقتی که زلزله تمام شد با احتیاط و آرام از ماشین خارج شده به راه خود ادامه دهید و از پله ها و پله ای که صدمه دیده و خراب شده دوری کنید.

اقدامات لازم هنگام وقوع زلزله در منزل

اگر در مورد زلزله آگاهی های لازم را کسب کنید در موقع وقوع زلزله میتوانید در کمترین و سریعترین زمان جان خود و خانواده ی خود را نجات دهید پس برای کسب آگاهی های لازم به نکات عنوان شده در ادامه ی این بخش از نمناک توجه کنید:

از کمد ها و پنجره هایی که بلند هستند و حفاظی ندارند و امکان سقوطشان زیاد است دوری کنید.

در هنگام زلزله در زیر میز غذا خوری یا میز تحریر یا تخت خواب بروید و اگر پایه های میز هنگام زمین لرزه حرکت کردند پایه های میز را با دستتان محکم بگیرید.

در زمان وقوع زلزله در کنار گوشه های دیوار بایستید با گرفتن سر خود میان بازوانتان حرکت کنید.

در هنگام زمین لرزه به هیچ وجه از آسانسور استفاده نکنید.

اگر در محل امن نیستید یک گوشه را پیدا کرده و در حالیکه نشسته اید سر خود را روی زانوهایتان خم کنید و با کف دستهایتان پشت سر خود را بگیرید و با زانوهایتان از سرتان محافظت کنید.

توصیه های ایمنی هنگام وقوع زلزله در مدارس

در هنگام زلزله در هرمکانی مثل مدرسه که بودید در ابتدا آرامش خودتان را حفظ کنید و بعد توصیه های ایمنی را که یاد گرفته اید در سریعترین زمان به کار ببندید.

 سعی کنید آرام باشید چرا که رعب و وحشت از سرعت عمل شما کم میکند و شما نمی توانید نکات ایمنی را بکار ببرید و از دعوت دیگران به آرامش عاجز می شوید.

چنانچه در مدرسه متوجه شدید که زمین لرزه روی داد اگر در یک ساختمان یک طبقه و نزدیک در خروجی بودید فورا ساختمان را ترک کرده و به بیرون بروید.

وقتی در یک ساختمان چند طبقه بودید و با وقوع زمین لرزه مواجه شدید هرگز از آسانسور و یا پله ها برای بیرون رفتن استفاده نکنید.

اگر در کلاس درس بودید و چون همه ی دانش آموزان نمی توانند همزمان با هم از در خارج شده و به بیرون پناه ببرند لذا ممکن است تعداد بیشتری از آنها آسیب ببینند برای همین از قبل باید نقاط امن در داخل ساختمان شناسایی شود تا تمام شدن زلزله دانش آموزان در آنجا پناه بگیرند.

سعی کنید از درب ها و پنجره ها و همچنین اشیایی که امکان دارد به روی سر شما پرتاب شده یا سقوط کنند ، اجتناب کنید.

بهترین و مطمئن ترین پناهگاه در کلاس درس ، زیر میز خودتان است بنابراین پایه های آن را محکم با دست گرفته و مانع حرکت کردن آن شوید.

چنانچه در محلی مثل کریدور قرار دارید و دسترسی به چهارچوبی یا میزی ندارید سعی کنید از اشیایی که امکان دارد به سمتتان پرتاب شود دوری کنید و نزدیک یا کنار دیوار بنشینید و سپس سر خود را به روی زانوهایتان خم کرده و با دست هایتان از پشت سر خود محافظت کنید.

اگر در آزمایشگاه یا کتابخانه و یا کارگاه مدرسه حضور دارید و قادر به خارج شدن از آن مکان نیستید سعی کنید از قفسه ها دور شوید و به دنبال یک پناهگاه امن باشید.

چنانچه هنگام وقوع زمین لرزه در راه پله مدرسه هستید هیچ حرکتی به سمت بالا یا پایین نکنید و همانجا نشسته و سر و گردن خود را با دستان خود پوشش دهید.

اگر حین زمین لرزه در حیاط مدرسه باشید سعی کنید از نزدیک شدن به سازه های بلند فولادی ، دیوار ، ساختمان و سبد های بسکتبال اجتناب کنید.

اقدامات لازم حین زمین لرزه در ساختمان های اداری

زمانی که در محل کار خود هستید و احساس کردید که زمین لرزه ای رخ داد در ذهن خود آموزش های ایمنی را یاد آوری کنید تا بتوانید جان خود و همکارانتان را نجات دهید. در چنین مواردی اگر کارمند اداره ای هستید و در محل کارتان با وقوع زمین لرزه ای مواجه شدید بایستی به نکات زیر توجه کنید:

آرامش خود را حفظ کرده و اعتماد به نفس خود را از دست ندهید.

از نزدیک شدن به فایل ها (کمد) و پنجره هایی که در محل خود فیکس و محکم نشده اند، اجتناب کنید.

سعی کنید از منابع تامین الکتریسیته دوری کنید چرا که احتمال تخریب یا سقوط آنها بیشتر است.

از هجوم بردن به سمت کریدورها و خروجی های اضطراری خودداری کنید.

رفتن به سمت محل های قابل اشتعال و منابع پرخطر و همچنین پله ها و آسانسور ها اکیداً خودداری کنید.

حتماً باید هرچه سریعتر مکان امنی مثل چهارچوب در ها و زیر میز ها برای پناه گرفتن پیدا کنید.

مهمترین اقدامات پس از وقوع زمین لرزه

حالا که زلزله اتفاق افتاده است و در شرایط بسیار بحرانی و سختی هستید قبل از هر چیزی بایستی خونسردی خود را حفظ کنید و پیگیر اخبار رسانه های رسمی باشید و سعی کنید خود را درگیر شایعات و حواشی نکنید.

پس از اینکه زمین لرزه به پایان رسید نگاهی به اطراف خود بیندازید و چنانچه مشاهده کردید ساختمان آسیب دیده است ، بررسی کنید و ببینید مسیر بازی برای خروج شما وجود دارد یا نه؟ اگر چنین فضایی مشاهده کردید ، با احتیاط ساختمان را ترک کرده و به فضایی باز و دور از منطقه آسیب دیده بروید.

حتماً باید خود را برای پس لرزه های بعدی آماده کنید. امکان دارد این پس لرزه ها به قدری قدرتمند باشند که به ساختمان های بدون استحکام آسیب جدی وارد کنند پس هر لحظه آماده پناهگیری به روش اصولی باشید.

کابینت ها و قفسه ها را با احتیاط هرچه تمام باز و بسته کنید چرا که ممکن است اشیایی که داخل آن ها وجود دارد به سمت شما سقوط کنند.

از نزدیک شدن به منطقه آسیب دیده خودداری کنید مگر اینکه ماموران آتش نشانی یا سازمان امدادی نیاز به کمک شما داشته باشند.

چنانچه مشاهده کردید فرد مصدومی در کنار شما است و شما به واسطه دوره کمک های اولیه توانایی کمک کردن به او را دارید ، بارعایت اصول ایمنی به کمک فرد آسیب دیده بشتابید.

چنانچه زیر آوار محبوس شده اید ، با دستمال پارچه ای دهان خود را پوشانده و جابجا نشوید و هرگز اقدام به روشن کردن کبریت نکنید.

چنانچه تلفن همراه دارید تقاضای کمک خود را با ارسال پیامک یا تماس گرفتن به گوش اطرافیان خود برسانید و یا هر وسیله دیگری که دم دستتان است با استفاده از آن اقدام به ضربه زدن به دیوار یا لوله آب کنید تا پرسنل امدادی صدای شما را بشنوند و بتوانند شما را پیدا کنند. حتی در صورت امکان می توانید از سوت زدن نیز استفاده کنید و توجه داشته باشید فقط زمانی که بسیار ضروری است اقدام به فریاد زدن کنید چراکه فریاد زدن منجر می شود که گرد و غبار به ریه های شما وارد شده و نفستان تنگ شود.

با نهایت احتیاط اقدام به تمیز کردن ساختمان بکنید و هرگز آوار های سنگین را به تنهایی جابجا نکنید و در صورتی که به هر دلیلی از منزل خود خارج می شوید از بستن شیر اصلی گاز و آب غافل نشوید.