چرا ما نمی تونیم با هم کنار بیایم؟

حتما این جمله به گوش شما هم خورده: “چرا ما نمی تونیم با هم کنار بیایم؟” شرط می بندم همه ما حداقل با یکی از شوهر خاله ها، پسر عموها یا عضوی از فامیلمان نمی توانیم کنار بیاییم و به نظرمان می آید که او همیشه آماده دعوا کردن است! یا مطمئنا دور و برمان کسانی را می شناسیم که سازگاری با آنها واقعا کار سخت و چالش برانگیزیست.

 نحوه برخورد و ارتباط با افراد دشوار یا بهتر بگوییم همان هایی که کاسه صبرمان را لبریز می کنند یکی از مهارت هاییست که هر کسی باید آن را بلد باشد.

هیچ کس نمی تواند به شما قول بدهد که هرگز در زندگی تان با افراد دشوار برخورد نمی کنید؛ اما در عوض ما به شما قول می دهیم راهکارهایی در اختیارتان بگذاریم که با بهره گیری از آنها تعامل و ارتباط با افراد دشوار زندگی تان را راحت تر کنید. از نظر روانشناسان روش های موثری برای ارتباط و برخورد با افراد دشوار وجود دارد که ما امروز در این مطلب به بررسی آنها می پردازیم.

۱-این را بدانید که احتمالا مشکل از جانب شما نیست

رفتارهای شخص دشوار به خاطر محیطی باشد که در آن رشد کرده یا این برخوردها بخشی از شخصیت ناسازگار او باشند و حتی ترکیبی از این دو عامل سبب بروز این رفتارها شود. در برخی موارد هم ممکن است این نوع رفتارها از مسائلی کاملا متفاوت سرچشمه بگیرند.

یک دکترای روانشناس بالینی معتقد است “خیلی از افراد دشوار از تاثیر رفتارشان بر دیگران آگاهند؛ اما تصور می کنند که رفتار آنها نوعی روش لازم برای سازگار شدن و کنار آمدن با دنیاست. در عین حال برخی دیگر از این دسته افراد اصلا خبر ندارند که نوع رفتارشان چه تاثیری روی دیگران می گذارد”.

۲-اگر بخواهیم واقع بینانه نگاه کنیم در بعضی موارد ممکن است مقصر خود شما باشید

یک قدم به عقب بروید و کمی تامل درونی داشته باشید. هر زمان در روابط شخصی تان دچار مشکل شدید بدانید که همیشه هر دو طرف در این ماجرا دخیل هستند.

از خودتان بپرسید آیا کارهای شما باعث بروز چنین رفتارهای ناخوشایندی از جانب فرد مقابلتان شده؟ آیا طرف مقابلتان با همه به همین شکل رفتار می کند یا فقط با شما؟ پاسخ شما به چنین سوالاتی کمک می کند تا بفهمید آیا شخص مقابلتان ذاتا فرد دشواریست یا اینکه مساله خاصی در رابطه شما وجود دارد.

۳-لیستی از نظرات تند و ناخوشایند آنها تهیه کنید

آیا این مساله به این معناست که شما باید دنبال همه رفتارهای بد شخص مقابلتان بگردید؟ جواب منفی است. دکتر سوزان هیتلر روانشناس بالینی در این خصوص توضیح می دهد که هدف این تکنیک راحت تر کنار آمدن با رفتارهای افراد دشوار است. وقتی شما لیستی از صحبت های ناراحت کننده آنها را داشته باشید و نگاهشان کنید ممکن است بتوانید راحت تر با این قضیه کنار بیایید.

در واقع این کار حتی ممکن است به این منجر شود که بفهمید دلیل واقعی این اظهار نظرها و رفتارهای آزار دهنده شخص مقابلتان چیست (اگر بخواهیم کمی خیال پردازانه به قضیه نگاه کنیم، این همان چیزیست که روانشناسان به آن “فرافکنی (projection)” می گویند.) دکتر هیتلر می گوید هدف از بکارگیری این استراتژی این است که آن دسته از رفتارها و گفتارهای ناخوشایندی که از سمت طرف مقابل به سمت شما می آید در مسیرشان حالت U شکلی به خود بگیرند و به سمت همان شخص برگردند.

بخش اساسی تلاش برای تعامل داشتن با افراد دشوار این است که حرف ها و نظرات منفی آنها را جذب نکنید. از آنجایی که معمولا حرف زدن راحت تر از عمل کردن است بهتر است خودتان را در موقعیت قرار بدهید و سعی کنید صحبت های آزار دهنده افراد دشوار را به خودتان نگیرید.

۴-آرام باشید و ادامه بدهید

وقتی کسی به شما توهین می کند سکوت کردن و مقاومت در برابر جواب دادن واقعا کار سختی ست. اما حالا ما از شما می خواهیم که نفس کشیدن و آرام ماندن را تمرین کنید: “دم عمیق و بازدم عمیق”. الان حس آرامش بیشتری ندارید؟ آرام ماندن در شرایط غیر ایده آل و تنش زا به شما کمک می کند تا عاقلانه رفتار کنید نه احساسی.

در این شرایط باید نفس عمیق بکشید و بدنتان را کنترل کنید. یادتان باشد وقتی در شرایط استرس زا قرار می گیریم ممکن است کارهایی را انجام بدهیم که بعدها از انجام دادنشان پشیمان بشویم.

۵-بهترین کار دور شدن از موقعیت است

اگر وارد مکالمه با یک فرد دشوار شدید و او شروع به بی ادبی یا دعوا کرد بهترین کار دور شدن از آن شخص است. دکتر هیتلر می گوید: “در چنین حالتی به جای دهانتان از پاهایتان استفاده کنید!”

او ادامه می دهد اگر این شخص رئیستان یا دوستتان و فردیست که به طور مرتب باید با او تعامل داشته باشید، بعدا سر فرصت برایش توضیح بدهید که چرا در آن لحظه محل را ترک کردید. تا زمانی که احترام را نگه دارید هیچ اشکالی ندارد که به طرف مقابلتان بگویید نمی توانید چنین رفتارهایی را تحمل کنید.

۶-سعی کنید با طرف مقابلتان موافقت کنید و صحبت هایش را ادامه بدهید

حتما این لحظه را تجربه کرده اید که انگار با دیوار صحبت می کنید مگر نه؟ دکتر هیتلر توصیه می کند که در این شرایط ناامید کننده راهکار موثر “موافقت و اضافه کردن” است. سعی کنید جواب هایتان را با جملاتی که طرف مقابلتان گفته و شما هم ممکن است موافق آن باشید شروع کنید ( مطمئنا دست کم یک مورد وجود دارد که با آن موافق باشید).

بعد اطلاعاتی که می خواهید را به حرف هایتان اضافه کنید و به شخص مقابل انتقال بدهید. به عنوان مثال فرض کنید که فرد شوار هم اتاقی شماست ( متاسفانه!). در چنین شرایطی مثلا می توانید بگویید: “موافقم که استفاده از وسایل گرمایشی فکر خوبیست و علاوه بر این به نظرم استفاده از سایبان های ضخیم در نگه داشتن گرمای اتاق موثر است.”

اگر همه چیز ایده آل و خوب پیش برود کم کم متوجه می شوید که تغییرات خوبی در الگوی مکالماتتان با فرد دشوار ایجاد شده و این پیشرفت خویست.

۷-احساساتتان را به سمت دلسوزی تغییر بدهید

واقعیت این است که شما هرگز نمی توانید رفتار دیگران را کنترل کنید. تنها چیزی که می توانید کنترل کنید واکنش خودتان به این رفتارهاست. اینجاست که احساس همدردی نقش اصلی را بازی می کند. دکتر رودمن می گوید: “بسیار مهم است که بدانید یک فرد آزار دهنده چرا چنین رفتارهایی بروز می دهد”.

اگر نمی توانید نسبت به طرف مقابلتان حس همدردی و دلسوزی داشته باشید باید بدانید که شخص مقابل به دو چیز فکر می کند: اول اینکه به کودکی فکر می کند که والدینش با او همین رفتار را دارند و دوم اینکه تصور می کند اگر این شخص همین رفتار را با دیگران داشته باشد چقدر برایش ناراحت کننده است.

رودمن معتقد است که اگر به این دو مورد فکر کنید احساس دلسوزی داشتن نسبت به فرد مقابلتان کار سختی نیست. او می افزاید: “همیشه می توانید اخلاق مدارانه رفتار کنید و حتی در مواجهه با رفتار بی ادبانه و زننده مهربان باشید”.

۸-مهم تر از همه اینکه از خودتان و خوب بودنتان محافظت کنید

کلیشه ای به نظر می رسد اما برای داشتن زندگی و روابط سالم رعایت حد و مرزها ضروری است. در رابطه ای که چارچوب های سالمی ندارد نیازها و خواسته های شما نادیده گرفته می شوند.

از نظر دکتر تامپسون، مرز گذاری به خصوص زمانی اهمیت دارد که فرد دشواری که با او تعامل دارید کسی است که نمی خواهید یا نمی توانید او را به طور کامل از زندگی تان کنار بگذارید. مثلا ممکن است والدینتان بیش از حد منتقد باشند. در چنین شرایطی می توانید موضوعاتی که دلتان نمی خواهد در موردشان بحث کنید را بیان کنید؛ اما یادتان باشد که احترامشان را هم نگه دارید.

۹-این را هم بدانید که ممکن است فرد دشوار خود شما باشید

کمی سخت بنظر می رسد ولی بیایید این طور فکر کنیم: اگر در اکثر روابطتان به مشکل بر می خورید و رفتارهای خصمانه ایجاد می شود شاید فرد دشوار قضیه خود شما هستید! کمی فکر کنید… آیا اینطور است؟ دکتر تامپسون پیشنهاد می کند تا زمانی که احساس راحتی می کنید از دیگران بخواهید راجع به رفتارتان بازخورد بدهند. از دوستانتان بپرسید آیا بنظرشان کاری کرده اید که منجر به بروز مشکلات در روابطشان با شما شده باشد؟ در عین حال یادتان باشد که نباید چیزی را توضیح بدهید یا دلیلی برای کارهایتان بیاورید. در غیر اینصورت دیگر کسی بازخوردی به شما نخواهد داد.

راه دیگری که دکتر تامپسون پیشنهاد می کند این است که خودتان تعاملاتتان را بررسی کنید. از خودتان بپرسید آیا چیزی بوده که در یک لحظه خاص شما را برانگیخته و عصبانی کرده باشد؟ صادقانه به این قبیل سوالات جواب بدهید. ممکن است برایتان سخت باشد اما چنین سوالاتی به شما کمک می کنند کمتر ناساگاز و دشوار باشید.

نکات مهم

سعی نکنید فقط خودتان یا فقط طرف مقابلتان را مقصر بدانید. مشکلات به وجود آمده در یک رابطه متوجه هر دو طرف قضیه است.

یادتان باشد لازم نیست با همه روابط صمیمی و نزدیکی داشته باشید. صرفا مودب بودن و اخلاقی رفتار کردن کافی است.

روی تقویت حس شوخ طبعی تان کار کنید. خیلی اوقات مشکلات با یک شوخی و خنده حل می شوند. دیدن فیلم های کمدی و طنز و معاشرت با افراد خوش خنده و شوخ به شما کمک می کند تا مسائل کم اهمیت را جدی نگیرید.

حتما روابط مثبت دیگری در زندگی تان ایجاد کنید تا این روابط چالش برانگیز و دشوار جبران شوند.

منبع: هنر فردی