کاربردهای ماهواره ایرانی «خیام» چیست؟

 سه‌شنبه ۱۸ مرداد ساعت ۱۰ و ۲۲ دقیقه صبح، ماهواره ایرانی «خیام» که مالکیت آن در اختیار سازمان فضایی ایران است توسط پرتابگر سایوز از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان به مدار ۵۰۰ کیلومتری پرتاب شد.

این پرتاب موفقیت‌آمیز که توانست این ماهواره سنجشی را به شکل موفق در مدار تزریق کند، حدود ۲ ساعت پس از پرواز، اولین داده‌های تله‌متری خود را به ایستگاه فضایی ماهدشت ارسال کرد. تا کاربردی شدن کامل ماهواره خیام، حدود ۴ ماه زمان نیاز است تا پس از آن بتوان تصاویر را با رعایت پیش‌شرط‌هایی که وجود دارد در یک بازار رقابتی در حوزه خدمت‌رسانی به مردم استفاده کرد.   

ماهواره ۶۰۰ کیلوگرمی در مدار خورشید آهنگ

ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور است با وزنی حدود ۶۰۰ کیلوگرم که در مدار خورشید آهنگ با ارتفاع تقریبی ۵۰۰ کیلومتر از سطح زمین قرار گرفت.

این ماهواره، دارای سنجنده‌های اپتیکی در طیف‌های مختلف با قدرت تفکیک تصویر یک متر دارد که با هدف ارتقا مدیریت بهینه منابع کشور در حوزه‌های مختلف طراحی و ساخته شده است.

تخمین میزان محصول پیش از برداشت

داده‌های ماهواره «خیام» در حوزه‌هایی مانند کشاورزی، محیط زیست، بلایای طبیعی، تغییرات شهری، اکتشافات معدنی و منابع آبی کاربرد دارد. از کاربردهای آن در حوزه کشاورزی می‌توان به مطالعه رطوبت خاک و گیاه، مدیریت مصرف بهینه آب در مزارع کشاورزی، پایش محدوده و سطح زیر کشت در مناطق مختلف، تخمین میزان محصول پیش از برداشت، تشخیص و تعیین گونه‌های مورد کشت، بررسی سلامت محصول و تشخیص آفات و پایش تغییرات دوره‌ای رشد گیاه اشاره کرد.

شناسایی کانون‌های گردوغبار

پایش و بررسی تغییرات دوره‌ای سطح زمین، پایش و بررسی روند حرکت و جابجایی آلودگی‌ها در آب، خاک و هوا، بررسی تغییرات پوشش گیاهی و جنگل‌ها، شناسایی کانون‌های گردوغبار، ارزیابی و تخریب زمین و بیابان‌زایی و پایش میزان فرسایش خاک و وضعیت کویر و بیابان نیز از کاربردهای ماهواره خیام در حوزه محیط زیست است.

پایش مناطق خسارت‌دیده در بلایای طبیعی

یکی از کاربردهای مهم ماهواره‌های سنجشی، ویژگی‌هایی است که آنها دارا هستند و به کمک محیط زیست می‌آید. کاربردهای ماهواره خیام در این حوزه به مدل‌سازی ریسک و تهیه نقشه خطر، پایش مناطق خسارت‌دیده، شناسایی مناطق اسکان مجدد و ارزیابی خسارت مربوط است. علاوه بر آن پایش تغییرات شهری نیز از جمله ویژگی‌های ماهواره خیام است که به پایش و بررسی پراکندگی شهرها و مناطق جمعیتی، تغییرات کاربری اراضی، تهیه نقشه‌های توسعه شهری و روستایی و پایش ساخت و سازهای غیرمجاز می‌پردازد.

پایش و بررسی پراکندگی صنایع و معادن، پایش تغییرات مرز ساحلی، پایش مساحت سطح آب دریاچه‌ها و تالاب‌ها و ذخایر آب سدها از دیگر ویژگی‌های این ماهواره ایرانی است.