هشدار رئیس بانک مرکزی درباره جایگزین شدن دلار، شمش و رمزارز به جای ریال

فرزین: هدف بانک مرکزی تقویت حکمرانی ریال است

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه هدف بانک مرکزی تقویت حکمرانی ریال است، گفت: ما در بانک مرکزی مرزبان ریال هستیم. ما نباید از حکمرانی ریال غافل باشیم پول کشور ما ریال است و این ریال است که باید حاکم شود نباید مبادله با ریال را پرهزینه کنیم .

 محمدرضا فرزین در اختتامیه دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «حکمرانی ارزی؛ ثبات و رونق اقتصادی» تاکید کرد :ارز و ریال دو روی یک سکه به حساب می آیند،‌ وقتی درباره حکمرانی ارزی صحبت می کنیم باید درباره حکمرانی ریال هم صحبت کنیم. طبیعی است که اگر حکمرانی ارزی را دنبال می کنیم به دلیل اهمیت حکمرانی ریال است. حتی اگر مقدور باشد بتوانیم با استفاده از ریال در بازارهای خارجی از پول خودمان در تجارت استفاده کنیم و ریال سهم بیشتری در تسویه تجارتمان داشته باشد.

عالی ترین مقام بانک مرکزی حکمرانی ریال بسیار حائز اهمیت توصیف کرد و افزود : کسانی که در سیاستگذاری هستند باید حواسشان به ریال باشد، همه ما در بانک‌ مرکزی مرزبان ریال هستیم؛ دغدغه ما ریال است و دلارنیست ؛ باید روی ریال متمرکز شویم باید ریال را تقویت و حکمرانی کنیم و برای ان قاعده بگذاریم لذا معظل ما ریال است، دلار نیست. 

رئیس کل بانک مرکزی خواستار توجه به حکمرانی ریال در تمامی سیاستگذاری ها شد و خاطرنشان کرد : ریال امروز جایگزین پیدا کرده است؛ در خبرها می بینیم که فلان صنف ها برای مبادلات سنگین از شمش طلا، رمز ارز و دلار استفاده می کنند و با افتخار هم انرا اعلام می کند، باید قوه قضائیه به این موارد ورود کند کسی اجازه ندارد در مبادلات کشور، ارزی غیر از ریال استفاده کند متاسفانه در برخی مواقع ما هم اشتباه می کنیم وقتی مدام از دلار صحبت می کنیم عملا منجر به تضعیف ریال می شود .

رییس کل بانک مرکزی افزود : جریانی در کشورمان شکل گرفته که دایما درحال تضعیف حکمرانی ریال است؛ نمی‌گویم به عمد ولی بعضا تمام جوانب دیده نمی شود و‌ مشکل ساز می‌شود. رمزارزها امروزه به راحتی می توانند جایگزین پول ملی کشور شوند ولی در کشور ما بسیاری از وظایف اجتماعی و محدودیت ها به بانکها تحمیل می شود و ریال تضعیف می شود

وی از برگزارکنندگان این همایش درخواست کرد اگر لازم است همایش یا کمیته ای تشکیل شود آماده ایم کمک کنیم تا به راهکاری برسیم که چه کنیم ریال تضعیف نشود. باید چاره اندیشی شود.

رئیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه با وجود تحریم ها، اقتصاد باز در کشور داریم،‌ گفت: سهم صادرات و واردات عدد بزرگی است؛ اقتصاد ما اقتصاد باز است و به همین دلیل نسبت به ارز حساس می شویم. حجم صادرات و واردات نسبت به تولید ناخالص داخلی بالاست و به تبع مراودات ما با دنیای خارج نیز عدد بالایی را به خود اختصاص می دهد و به همین دلیل که اقتصاد بازی داریم و دائماً با خطر نرخ ارز و برابری آن با ریال و اثرات آن بر روی متغیرهای داخل اقتصاد کشور مواجه ایم. 

دکتر فرزین با بیان اینکه قبل از تحریم ها روال معمول مراودات و مبادلات مالی و ارزی برقرار بود گفت: نظام بانکی وظیفه اصلی مبادلات تجاری را عهده دار بود و ما نیز از ابزارهای متداول استفاده می کردیم و فعالیت های مالی و تجاری را بر همان اساس با دنیا پیش می بردیم. البته چه پیش از انقلاب و چه پس از آن کمتر با دنیا مراوادات غیرتجاری یا مالی بالایی داشتیم و بیشتر مبادلات ما ناشی از تجارت بود و مراودات مالی نداشتیم. به دلیل اینکه دچار مشکلات کمبود سرمایه نبودیم و تراز تجاری مثبت بود و تراز پرداخت همیشه مثبت بوده است و این مسأله توسط درآمدهای ارزی مطمئن تأمین می شده است. 

وی ادامه داد: تحریم ها باعث شد نقشه تجاری تغییر کند. با تحریم، تجارت ما از غرب به شرق سوق پیدا کرد اما مراودات مالی به سمت شرق نرفت و هنوز هم بیشتر شعب بانکی ما در غرب هستند. 

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه نقل و انتقال ارزی هم با تحریم ها تغییراتی داشت افزود: برای تقویت حکمرانی ارزی باید ابزارهای لازم برای نقل و انتقالات ارزی کشور تقویت شود . البته در حال حاضر با وجود تحریم ها در وضعیت مناسبی قرار داریم و نهادسازی خوبی در این باره در کشور صورت گرفته است. اگرچه، تلاش تیم فکور ایرانی این بوده است برای حفظ سهم تجارت از ابزارهای مختلفی استفاده شود.  

وی ضمن اشاره به اینکه باید سازوکار جدیدی را برای مراودات تجاری بعد از تحریم‌ ها تعیین می شد گفت: مدیران ایرانی در این باره علمکرد مناسبی داشتند و از ابتدای سال تا کنون حجم تجارت ما نزدیک به ۲۰۰ میلیارد دلار بوده است. این عدد بزرگی با وجود تحریم هاست و حجم بالای تجارت را حفظ کردیم. البته هنوز نتوانستیم به اندازه ای که در غرب حضور تخصصی و حرفه ای و نهادی در حوزه های مالی داشتیم در شرق هم باشیم.

دکتر فرزین گفت: این سیاست طی یکسال گذشته در دستور کار بانک مرکزی است و امروزه سهم کشورهای شرق در اقتصاد و تجارت جهان افزایش یافته است و تبادلات ما در کشورهای شرق عمدتا به صورت غیررسمی است ه این مبادلات باید به سمت تبادلات و حضور رسمی در شرق تغییر کند .

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به افزایش سهم کشورهای شرقی در تجارت ادامه داد: باید بتوانیم در این حوزه حضور بسیار قوی تری داشته باشیم؛ نهادسازی کنیم و از آن هم استفاده کنیم. برای مثال با روسیه و چین در حوزه بریکس پیشنهادهایی داشتیم و آنها در حال بررسی است. ایران باید به سمت نهادهای مشترک و پول مشترک یا برعکس بروند، پیام رسانی همچون شبیه سوئیفت و یا نهاد نظارتی همچون fatf در بریکس ایجاد شود و به سمت مبادلات پولی با کشورهای همسایه حرکت کنیم. 

 وی خاطرنشان کرد: باید تحولات اقتصادی را در بریکس دنبال کنیم، حکمرانی ارزی بدون‌تعامل با دنیا امکان پذیر نیست و باید با شرق و کشورهای همسایه روابط تجاری و مبادلات مالی را توسعه دهیم. با کشورهای دوست نیز که مراودات سیاسی داریم نیز روابط و همکاری ها را افزایش دهیم. هرچند تجارت نیز روابط سیاسی را تقویت می کند.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: دولت دکتر رئیسی نیز از همان ابتدا اعلام کرده است که در کنار توسعه روابط با تمام کشورهای دنیا روابط تجاری با کشورهای منطقه نیز افزایش یابد چراکه بخش عمده ای از تجارت ما با کشورهای همسایه است و لذا ما هم باید با کشورهای همسایه روابط تجاری و مالی را تقویت کنیم و این یکی از پیش نیازهای حکمرانی ارزی در کشور است.

وی در ادامه ضمن تشریح سیاست های بانک مرکزی در حوزه حکمرانی ارزی تاکید کرد: در کشور ما دائما کانال هایی نرخ سازی می کنند و هرچه زمان می گذرد تعداد این کانالها افزایش می‌یابد و بعضا مرجعیت هم دارند ولی امیدواریم مرجعیت ارزها را به مرکز مبادله ارزی منتقل شود هرچند هنوز با این هدف فاصله داریم ولی خسته نمی شویم و‌حتما دنبال می کنیم. ایده آل ما این است که مرکز مبادله نرخ ها را مشخص کند و شاهد آن باشیم که تابلوهای ارزهای مختلف نشان دهنده نرخ ارز باشند و تجار بر این اساس معاملات خود را انجام دهند. 

فرزین با اشاره به اینکه در کشور فضایی درست شده که هرچقدر بیشتر انتقاد کنی جذاب تر نشان می دهد، گفت: باید بتوانیم نقاط مثبت کشور را هم ببینیم، باید بتوانیم از دانش و توان تمام متخصص ها استفاده کنیم. در حوزه ارز چون دائماً درحال تهدید بودیم الان متخصصان خوبی در این حوزه داریم که تسلط بالایی دارند و سازوکارهای ارزی را می شناسند. امروزه مدیران کارشناسان و اقتصاددانان خوبی داریم اگر گردو غبارهای سیاسی آرام شود، اعتقاد دارم که بسیاری از مسائل اقتصادی را می توانیم حل کنیم. البته باید نقاظ ضعفمان را نیز برطرف کنیم.

او با اشاره به اینکه همین الان ۵۰ شعبه خارج از کشور داریم، گفت: اینطور نیست که خودمان را محدود کرده باشیم بلکه دنبال توسعه روابط بین الملل هستیم و هرعامل محدودکننده را از پیش رو بردایم و ‌نمی خواهیم دور کشورمان مرز بکشیم.