یک اتفاق ترسناک؛ این استان بزرگ خالی از سکنه و بیابان می‌شود!
فرونشست زمین در اصفهان وضعیتی نگران‌کننده دارد و کارشناسان می‌گویند اصفهان به‌زودی به دلیل فرونشست زیاد زمین و کم‌آبی باید تخلیه شود.
چندی پیش خبر امد اصفهان تا سال ۱۴۰۹بیابان می‌شود. این خبر شوک بزرگی برای ایرانیان بود. خیلی‌ها می‌پرسیدند آیا واقعا اصفهان که برای ما نصف جهان است تا ۶ سال دیگر ممکن است تبدیل به بیغوله شود؟ شهری که با زاینده‌رودش شهره است و از قدیم‌الایام تعداد بالای پل‌هایش نشان از آب فراوانش دارد. این شهر با همه این سرشاری آب‌هایش ممکن است خالی از سکنه شود، کشاورزی‌اش از بین برود و پر از خار و خاشاک شود.
محمد درویش، فعال و کنشگر محیط زیست، درباره وضعیت زیست‌بوم ایران به تجارت نیوز گفت گفت: «اگر این فرمان ادامه پیدا کند همان‌طور که گفتم ما در عرض ۱۰ سال به بدترین کشور منطقه از لحاظ شاخص‌های رفاهی و محیط‌زیستی تبدیل خواهیم شد.»
خلاصه این گفت وگو را بخوانید :
مطالعه آقای دکتر نادی، یکی از اساتید برجسته در دانشگاه اصفهان، به موضوع تخلیه اصفهان اشاره دارد. بر اساس این مطالعه دو سناریو وجود دارد.
سناریو خوشبینانه این است که با این روند در سال ۱۴۱۸ آبخوان اصفهان تخلیه می‌شود. در سناریو بدبینانه در سال ۱۴۰۹ آبخوان اصفهان تخلیه می‌شود.
دقیقاً باید این اتفاق بیفتد. مطالعه‌ای که دکتر نادی یکی از اساتید برتر دانشگاه اصفهان ارائه کرده است نیز همین را می‌گوید. طبق آن مطالعه دکتر نادی می‌گوید دو سناریو وجود دارد. سناریو خوشبینانه این است که تا سال ۱۴۱۸ آبخانه اصفهان تخلیه می‌شود و سناریو بدبینانه این است که تا سال ۱۴۰۹ تخلیه می‌شود. یعنی آبخوان دولت‌آباد، بورخا و اصفهان که قطب سکونتگاهی اصفهان است و حدود دو میلیون نفر آنجا زندگی میکنند باید تخلیه شود و این یک تنش بزرگ برای کل کشور ایجاد خواهد کرد.
در برخی از محله‌های شمال ایران، یعنی استان‌های گیلان و مازندران، مردم با لهجه اصفهانی حرف می‌زنند. اگر آمارهای ادارات آموزش و پرورش را در شهرستان‌های شمالی کشور بررسی کنید، بخش قابل توجهی از دانش‌آموزان جدیدالورود اصفهانی هستند.
این موضوع نشان‌دهنده این است که بخش قابل توجهی از هموطنان ما در اصفهان دارند خانه و کاشانه خود را به این دلیل که امیدی برای آینده اصفهان ندارند رها میکنند.
مردم اصفهان حق دارند از مواهب توسعه برخوردار باشند اما در عین حال حق دارند از هوای سالم و آب باکیفیت هم برخوردار باشند.
مردم اصفهان نباید نگران این باشند که وقتی با خودرو در خیابان حرکت میکنند، یک‌دفعه خودرو به درون زمین فرو نرود. ما باید بارگذاری‌ها را متوقف کنیم و سراغ کسب‌وکارهایی برویم که نیاز به خراشیدن منابع آبی نداشته باشند.
باید واقعیت‌های اقلیمی را بپذیریم
ایران در یکی از شکننده‌ترین و آسیپ‌پذیرترین مناطق نیم‌کره شمالی قرار گرفته است
حقیقت ماجرا این است که ما کشوری هستیم که در یکی از شکننده‌ترین و آسیپ‌پذیرترین مناطق نیم‌کره شمالی قرار گرفته‌ایم. در جایی که زاویه تابش خورشید تقریباً ۹۰ درجه است. این منطقه بالاترین میزان تبخیر و کمترین میانگین ریزش‌های آسمانی در کره زمین را دارد. یعنی ما به طور میانگین، ۴/۱ متوسط بارندگی کره زمین را داریم و تبخیرمان دو یا سه برابر است. در جاهایی از ایران پنج هزار میلی‌متر در سال تبخیر دارد. اینها واقعیت‌های اقلیمی و دشواری‌هایی است که باید بپذیریم و بر مبنای آنها چیدمان توسعه را طراحی کنیم یا می‌کردیم.
آن دولت‌هایی که خردمندانه این فهم بوم‌شناختی را درک و سواد زیست‌شناختی خود را ارتقا داده و بر مبنای این واقعیت‌ها به سراغ بالفعل کردن پتانسیل‌ها رفته‌اند، دولت‌های موفق و ثروتمندی هستند. حتی دولت‌هایی که در همین نوار قرار گرفته‌اند. دولت‌هایی هم که به هر دلیلی سراغ جنگیدن، به سخره گرفتن یا انکار این قوانین رفته‌اند، به‌شدت آسیب دیده‌اند و می‌بینند و خواهند دید. متاسفانه نظام تدبیر ما در گروه دوم قرار گرفته است. آنها نه تنها این واقعیات را نمیبینند، بلکه انکار هم میکنند. و کسانی که این واقعیت‌ها را به آنها گوشزد میکنند هم در خوش‌بینانه‌ترین حالت با نگاه‌های تلخی رانده می‌شوند.
ناترازی آبخانه‌ها از مرز ۱۵۰ میلیارد متر مکعب در سال گذشته / ایرانیان ۱۵۰ میلیارد متر مکعب بیش از آنچه وارد سفره‌ها شده برداشت کرده‌اند
ناترازی آبخانه‌ها از مرز ۱۵۰ میلیارد متر مکعب در سال هم گذشته یعنی اینکه ایرانیان ۱۵۰ میلیارد متر مکعب بیش از آنچه وارد سفره‌ها شده برداشت کرده‌اند. این آمار ۱۴۰۲ بود و متاسفانه مطابق گزارش شرکت منابع آب سالانه ۴.۴ میلیارد متر مکعب بر این ناترازی اضافه می‌شود. پس انتظار می‌رود این رقم از ۱۵۰ میلیارد هم در بهار ۱۴۰۳ گذشته باشد. این ناترازی می‌گوید زمین با شیب و شتابی دمادم، فزاینده و نگران‌کننده در حال فرو رفتن در فلات ایران است. این یعنی انباشت و ذخیره منابع استراتژیک و آب شیرین ما که مهم‌ترین مولفه زیست پایدار در ایران است، ایرانی که بخش عمده آن در کمربند خشک کره زمین قرار گرفته، در حال از دست رفتن است.
تمام ساخت‌وسازهایی که ما روی این زمین می‌کنیم بر اثر این زلزله خاموش (فرونشست زمین) می‌تواند به‌شدت متاثر شود. چند وقت گذشته وزارت نیرو مجبور شده چندین دکل را در دشت مهیار، در اصفهان، تغییر مسیر دهد و این چند صد برابر بودجه‌ای که لازم بوده به وزارت نیرو تحمیل کرده است. این یک نمونه ساده است.
بسیاری از جاده‌ها، خطوط آهن، مسیرهای مواصلاتی، لوله‌های آب و گاز و همچنین خطوط استراتژیک نیروی ما به همراه مراکز بزرگی از جمعیت و سکونتگاه‌هایی که در حوزه باستانی بسیار راهبردی هستند متاثر شده‌اند. دقیقاً مشابه بلایی که سر چهل‌ستون، میدان نقش جهان، ۳۳ پل و پل خواجو تا همین نقش رستم و تخت جمشید آمد که در سیل اخیر نیز آسیب دیده‌اند. اینها هشدارهایی است که باید هر دولت هوشمند و خردمندی را به لرزه درآورد و متوجه کند که این زلزله خاموش یقه ما را می‌گیرد. این اتفاقی که در میناب افتاده است، مسیر شکاف‌هایی که از روستای چلوگاومیشی به اداره دارایی میناب رسیده است، گریبان اصفهان را می‌گیرد.
در حال حاضر بخش‌هایی از اصفهان مانند خانه‌ها، ترمینال و مراکز پستی را مجبور شده‌اند خالی کنند. عجیب است که اینها دیده نمی‌شود و برای آنها واکنش‌های جدی اتفاق نمی‌افتد. شگفت‌آور است، رئیس‌جمهور ما که تقریباً هر روز یا یک روز در میان در حال سخنرانی است در گوشه‌ای از آن به این ماجراها به شکل جدی نمی‌پردازد. شگفت‌آور است که در صحن بهارستان به این اتفاقات پرداخته نمی‌شود. این بخش کوچکی از وضعیت امروز محیط‌زیستی ماست.
اصفهان بیش از ۱۸ رودخانه به بزرگی زاینده‌رود دچار ناترازی است
استان اصفهان: استان اصفهان استانی است که الان میزان ناترازی‌اش ۱۳.۵ میلیارد مترمکعب است. یعنی اصفهانی‌ها تقریباً پس از پایان جنگ هشت‌ساله، ۱۳.۵ میلیارد متر مکعب بیشتر از آن چیزی که وارد آبخوان‌هایشان شده برداشت کرده‌اند. این رقم را اگر به تصویر بکشیم، آورد طبیعی زاینده‌رود یعنی مهم‌ترین رودخانه مرکزی ایران که به تالاب گاوخونی می‌رسد، ۸۰۰ میلیون مترمکعب است. یعنی اصفهان بیش از ۱۸ رودخانه به بزرگی زاینده‌رود دچار ناترازی است.
گسترده‌ترین سطح فرونشست در بین ۳۱ استان ما به اصفهان اختصاص دارد/ شاهد بروز ترک‌هایی انکارنشدنی در سازه‌های باستانی اصفهان هستیم
این وضعیت سبب شده مطابق گزارش منتشرشده از سوی سازمان زمین‌شناسی الان گسترده‌ترین سطح فرونشست در بین ۳۱ استان ما به اصفهان اختصاص یابد. این استان در جنوب خودش دشت مهیار، در شمالش مورچه‌خورد در شرق خودش دشت سگزی و در غرب خودش زرین‌شهر با جریان‌های کاهنده کارایی سرزمین مهیبی درگیر است و این جریان‌ها به‌سرعت در حال پیشروی به سمت مرکز شهر هستند و ما شاهد بروز ترک‌هایی انکارنشدنی در سازه‌های باستانی اصفهان هستیم. هر روز هم خبرهایش در حال انتشار است.
بخشی از هموطنان ما در اصفهان دارند خانه و کاشانه خود را به دلیل اینکه امیدی برای آینده این شهر نمیبینند ترک میکنند
اصفهان مهد تمدن ایران است. نصف جهان است. مهمان‌پذیر درجه یک ماست و واقعیت این است که از دست دادن اصفهان یک مصیبت بزرگ نه فقط برای اصفهان بلکه برای ایران و هر کسی است که به فرهنگ و تاریخ و ادبیات این کشور اعتقاد دارد. در برخی از محله‌ها در شمال ایران، استان گیلان و مازندران، مردم با لهجه اصفهانی صحبت میکنند. شما اگر آمارهای اداره کل آموزش و پرورش را در شهرستان‌های شمالی کشور بررسی کنید، بخش قابل توجهی از دانش‌آموزان جدیدالورود اصفهانی هستند و این نشان می‌دهد بخشی از هموطنان ما در اصفهان دارند خانه و کاشانه خود را که با آن خاطره دارند به دلیل اینکه امیدی برای آینده اصفهان نمیبینند خالی میکنند.
اصفهان باید هر نوع بارگذاری را متوقف کند
اصفهان باید به‌سرعت هر نوع بارگذاری را متوقف کند. اصفهان نباید تحت هیچ شرایط و قیمتی به دنبال افزایش بارگذاری صنایع آب‌بر یا کشاورزی ناپایدار باشد. همین الان در پایاب زاینده‌رود، در منطقه ورزنه و رودشتین و اژه شما شاهد کشت و زراعت چوب خواهید بود. زراعت چوب در جایی که ما به‌شدت با بحران کمبود آب و فرونشست زمین روبه‌رو هستیم به چه معنی است؟ زراعت چوب برای مناطقی است که ما با خیز آب روبه‌رو هستیم. یعنی ما باید برای تولید دسته‌بیل یک تمدن را به باد دهیم؟
ما نمی‌گوییم تولید ثروت در اصفهان متوقف شود بلکه می‌گوییم باید به سمت چیدمان برد-برد برویم
در اصفهان می‌شد با صندوق‌های ارزی پایداری که داریم یعنی فقط ۳۳پل، فقط منارجنبان، فقط پل‌خواجو، فقط چهل‌ستون، فقط مسجد شیخ‌لطف‌الله و ۸۵۰ اثر تاریخی بی‌نظیر دیگر، تولید پول بکنیم. اصفهان فقط به واسطه شهرک سلامتش می‌تواند بیش از چهار میلیارد دلار درآمد به ارمغان بیاورد؛ اگر دست مدیران این شهرک را باز می‌گذاشتیم که به برنامه‌های خودشان برسند. یعنی بیش از مجموع درآمدی که از بخش کشاورزی در اصفهان در‌می‌آوریم فقط شهرک سلامت می‌توانست تولید پول و ثروت کند. ما نمی‌گوییم تولید ثروت در اصفهان متوقف شود بلکه می‌گوییم باید به سمت چیدمان برد-برد برویم.
مردم اصفهان حق دارند از توسعه برخوردار باشند اما در عین حال حق دارند از هوای سالم و آب باکیفیت نیز برخوردار باشند. حق دارند نگران این نباشند که هنگام رانندگی خودرو به یکباره در زمین فرو برود و چیزی از آن باقی نماند. این کابوسی است که اصفهانی‌ها هر روز بیشتر از روز پیش با آن درگیر هستند. پس ما باید بارگذاری‌ها را متوقف کنیم و به سمت معرفی کسب‌وکارهایی برویم که نیاز به خراشیدن منابع آبی ندارند. باید فعالیت‌های معدنی را در کوهستان کرکس و کلاه‌قاضی به‌شدت کاهش دهیم. اینها پایه‌های تولید آب شیرین در استان اصفهان و ضامن تنوع زیستی ارزشمند و توان زیست‌پذیری این استان هستند.
اصفهان باید اقتصادی را تعریف کند که آب‌محور نباشد
اصفهان باید تمنای زیست‌پذیری‌اش محقق شود تا گردشگر با رغبت وارد شهر شود و تولید پول پایدار داشته باشد. باید به سمت استیصال انرژی خورشیدی و بادی برویم. با تقویت زیرساخت‌های استارتاپ‌ها و شهرک سلامت و تقویت های‌تک‌ها می‌توانیم پول پایدار تولید کنیم. اصفهان با توجه به دانشگاه‌های معتبر و نیروهای کاربلدی که دارد حتماً در این زمینه‌ها حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. اصفهان باید اقتصادی را تعریف کند که آب‌محور نباشد.
ارسال نظر