پیش بینی مهم درباره پائیز جهنمی؛ زمستان سخت برای مردم ایران

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور گفت: پیش‌بینی همه مدل‌های عددی بیانگر از این است که پاییز سال جاری کم‌بارش و دما بالاتر از نرمال خواهد بود.

احد وظیفه افزود: طی ۱۳ ماه گذشته یعنی از نیمه دوم سال ۲۰۲۳ تا هفت ماه اول سال ۲۰۲۴ گرم‌ترین روزهای تاریخ زمین سپری شده و میانگین ماهانه دما در همه ماه‌ها به‌طور متوسط بالاترین دمای ثبت شده از زمان ثبت رکوردها بوده است بنابراین بی‌هنجاری شدید دمایی سپری کردیم که عاملی برای بی‌نظمی می‌شود.

وی ادامه داد: فاز گرم و سرد اقیانوس آرام بر پیش‌بینی وضعیت هوا تاثیرگذار هستتند اما خیلی نمی‌توان بر این شاخص در سال جاری اتکا کرد چراکه در حال تغییر از ال‌نینو (فاز گرم) به لانینا(فاز سرد) است و این روند کند پیش‌می‌رود. غالب مدل‌ها بیانگر این هستند که از ماه نوامبر تا فوریه (آبان تا بهمن‌ماه) لانینای ضعیف حاکم می‌شود. در این شرایط شاخص‌هایی تاثیرگذارتر می‌شوند که برای بلندمدت قابل پیش‌بینی نیستند و در کوتاه مدت تغییر می‌کنند و بر اقلیم ایران اثرگذارند مثل نائو،ام جی او و ... .

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور درباره وضعیت دما و بارش شهریورماه گفت: بارندگی طی شهریورماه در دو نقطه کشور رخ می‌دهد؛ یکی در سواحل شمالی و دیگری در سواحل جنوب شرق کشور مثل جنوب سیستان و بلوچستان، شرق هرمزگان و جنوب کرمان که غالبا طی بعداز ظهر به شکل رگبار و رعد و برق است البته مقدار بارندگی این فصل زیاد نیست.

وی ادامه داد: دما در غالب نقاط کشور طی ماه جاری بالاتر از نرمال است و هوا طی هفته جاری در نیمه غربی به‌ویژه جنوب غرب گرم‌تر از نرمال و در نیمه شرقی و تا حوزه فلات مرکزی افت دما پیش‌بینی می‌شود.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور با اشاره به وضعیت دما طی مرداد ماه گفت: ماه گذشته خیلی گرم بود به‌ویژه فلات مرکزی ایران یعنی استان‌های اصفهان، یزد، خراسان جنوبی، سمنان، تهران، مرکزی، قم و به‌ویژه استان اصفهان و یزد گرم‌ترین ماه تاریخ خود را سپری کردند. به عنوان نمونه رکورد دمایی شهر اصفهان در برخی روزها شکسته شد. در کل دمای فلات مرکزی ایران طی مردادماه ۴ تا ۵ درجه سلسیوس و میانگین کشوری ۳ درجه سلسیوس فراتر از نرمال بود.

وظیفه در پایان اظهار کرد: ازنظر بارندگی مرداد خیلی ماه پربارشی نیست و غالب مناطق کشور خشک و بدون بارش هستند به جز جنوب کشور مانند جنوب سیستان و بلوچستان، شرق هرمزگان و جنوب کرمان و بخش‌هایی از فارس که ناشی از فعالیت مونسون بارندگی دارند و امسال در حد نرمال بارش دریافت کردند. بارش شمال کشور هم طی مرداد نزدیک به نرمال بود.

پیش‌بینی هواشناسی برای پاییز و زمستان امسال

بر اساس اعلام پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور، میانگین بارش کشور در فصل پاییز گرایش به کمتر از نرمال دارد و بیشترین کاهش آن برای نیمه آبان تا نیمه آذر مورد انتظار است.

میانگین دمای هوای کشور در فصل پاییز تا یک درجه و در نیمه اول زمستان از ۱ تا ۲ درجه بیش از نرمال است ولی در شرق و شمال کشور نزدیک به نرمال خواهد بود.

بر اساس جدیدترین نقشه‌های پیش‌بینی فصلی میانگین بارش کشور در نیمه شهریور تا نیمه مهر (سپتامبر ۲۰۲۴) در محدوده نرمال است. احتمال بارش فراتر از نرمال در سطح کشور به‌جز جنوب استان سیستان و بلوچستان کمتر از ۲۰ درصد است.

میانگین دمای هوای کشور در نوار شمالی و بخش محدودی از جنوب‌ شرق کشور نرمال و در سایر مناطق تا یک درجه فراتر از نرمال است.

نیمه مهر تا نیمه آبان ۱۴۰۳ (اکتبر ۲۰۲۴): میانگین بارش کشور به‌ویژه در غرب، شمال ‌غرب و مناطقی از سواحل خزر گرایش به کمتر از نرمال دارد. در این ماه احتمال وقوع بارش فراتر از نرمال در اغلب مناطق کشور به‌جز بخش‌هایی از شمال‌ شرق، دامنه جنوبی شرق کوه‌های البرز و بخش محدودی از زاگرس میانی کمتر از ۲۰ درصد است.

میانگین دمای هوا طی این مدت برای نوار ساحلی خزر، مناطق مرکزی واقع در حوضه دشت کویر و یک سوم شرق کشور نرمال و برای سایر مناطق تا یک درجه بیش از نرمال پیش‌بینی شده است.

نیمه آبان تا نیمه آذر (نوامبر ۲۰۲۴): میانگین بارش برای استان‌ها در دو سوی البرز مرکزی و غربی و در دو سوی کوه‌های زاگرس و جنوب‌ غرب کشور کمتر از نرمال و برای سایر مناطق نرمال پیش‌ بینی می‌شود. احتمال وقوع بارش بیش از نرمال در نوار جنوبی و شمالی کشور کمتر از ۲۰ درصد است.

میانگین دمای هوا در جنوب‌ شرق کشور نرمال، در شمال‌ غرب و غرب ۱ تا ۲ درجه بیش از نرمال و برای سایر مناطق تا یک درجه فراتر از آن خواهد بود.

نیمه آذر تا نیمه دی (دسامبر ۲۰۲۴): میانگین بارش این ماه برای اکثر مناطق کشور در محدوده نرمال پیش‌بینی شده است و میانگین دمای هوای این ماه در سطح کشور از ۱ تا ۲ درجه فراتر از نرمال برآورد می‌شود.

نیمه دی تا نیمه بهمن (ژانویه ۲۰۲۵): انتظار می‌رود بارش این ماه در غرب زاگرس و سواحل خزر متمایل به کمتر از نرمال و در سایر مناطق نرمال باشد. دمای هوای این ماه در نیمه جنوبی کشور و بخش محدودی از نوار ساحلی خزر تا ۱ درجه بیشتر از نرمال و برای سایر مناطق ۱ تا ۲ درجه فراتر از نرمال مورد انتظار است.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور، درستی گزارش پیش‌ بینی فصلی بارش و دمای هوای کشور بین ۶۵ تا ۷۰ درصد و در ماه‌های گرم درستی پیش‌بینی بارش کمتر از ماه‌های سرد سال است.

نقش گرما در بروز خشکسالی

با افزایش دما، شدت تبخیر و تعرّق دریاها، رودخانه‌ها و سایر منابع آبی هم بیشتر می‌شود و همین مسئله، ضمن کاهش ذخایر آبی، تقاضا و نیاز به آب را افزایش می‌دهد. وظیفه در این خصوص تأکید می‌کند: «این تقاضا در تمام ابعاد مطرح است؛ مثلا در محیط‌زیست، درختان و گیاهان در هوای گرم‌تر برای اینکه خشک نشوند و به حیات خود ادامه دهند، نیاز به آبرسانی بیشتری دارند. یا در جوامع انسانی با گرم‌تر شدن هوا، تقاضا و میل به افزایش مصرف آب در بین افراد، به طرق گوناگون اعم از استحمام و آشامیدن، افزایش می‌یابد. این چرخه کمبود عرضه و ازدیاد تقاضا سبب محدودیت دسترسی به آب می‌شود و خشکسالی را تشدید می‌کند.»

شاید پاییز کم‌بارشی داشته باشیم

به گفته رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، به‌لحاظ جوی و با توجه به شاخص‌های ال‌نینو و لانینو، که تعیین‌کننده وضعیت آب و هوایی فصل سرد سال هستند، در حال حاضر منطقه اقیانوس آرام در یک وضعیت خنثی به سر می‌برد و طبق برآورد شاخص‌ها، به نظر می‌رسد نیمه دوم امسال وارد فاز سرما شویم، ولی احتمالات بر این است که شرایط آب و هوایی ایران در فصل پاییز، خنثی باشد. هرچند در این مقطع از سال نمی‌توان به طور دقیق پیش‌بینی کرد که ترسالی را تجربه خواهیم کرد یا خشکسالی.

او بیان می‌کند: «هرچند در فصل تابستان به سر می‌بریم، اما به طور کل آب و هوای حاکم در سطح جهانی گرم‌تر از حد نرمال و میانگین بلندمدت است و یک گرمای بی‌سابقه را پدیده آورده که تا کنون در غالب نقاط دنیا وجود نداشته است. با در نظر داشتن این موارد، نمی‌توان شرایط آب و هوایی پاییز پیش‌رو را به طور دقیق و قطعی از حالا پیش‌بینی کرد، اما با توجه به روند افزایش دما و با استناد به خروجی مدل‌های عددی مختلف، احتمال قوی بر این است که پاییز ما پاییز کم‌بارشی باشد. البته برای ارائه گزارش‌های مطمئن و دقیق لازم است همچنان منتظر بمانیم که فصل گرما به پایان برسد تا ببینیم شرایط دمایی هم دچار تغییر خواهد شد یا نه.»