هشدار برای زمستان سخت در تابستان داغ | وضعیت مصرف گاز بحرانی شد

ایران در حوزه انرژی اشتباه مهلکی انجام داده است و تاکنون هیچ دولتی جرات تغییر آن را نداشته است. ۷۵ درصد سبد انرژی ایران به گاز اختصاص دارد، اشتباه راهبردی که از ۴ دهه قبل آغاز شد و پیامد آن گازرسانی به ۹۸ درصد کشور بود. سبد انرژی ایران از گاز، نفت و فرآورده‌های نفتی و انرژی آبی تشکیل شده است. سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در این سبد کمتر از یک درصد است. زمستان سال گذشته مردم ایران با واژه ناترازی گاز آشنا شدند، زمستانی که قرار بود برای اروپایی‌ها سخت باشد به قطع گاز و تعطیلی ایران منجر شد. یکی از مهم‌ترین دلایل ناترازی گاز، عدم توسعه میادین گازی کشور است. عدم توسعه‌ میادین گازی ایران به‌دلیل کمبود سرمایه و فناوری رخ داده است، در کنار تمامی این عوامل واریز ۱۰۰ درصدی درآمد فروش داخلی گاز به سازمان هدفمندی یارانه‌ها نیز بر چالش‌های توسعه میادین گازی ایران نیز افزوده است. براساس قانون بودجه، درآمد ۷۰ درصد از فروش داخلی گاز به سازمان هدفمندی یارانه‌ها اختصاص دارد اما سال گذشته این رقم به ۱۰۰ درصد رسیده است.

محدودیت در منابع شرکت ملی گاز به کل کشور آسیب می‌زند

مجید چگنی، مدیرعامل شرکت ملی گاز در گفتگو با «انرژی پرس»، با تأکید بر حفظ منابع شرکت ملی گاز اظهار کرد: شرکت ملی گاز، یک شرکت زیرساختی و عملیاتی است که بیش از ۷۵ درصد انرژی کشور را تأمین می‌کند و هر اندازه که از منابع این شرکت کاسته شود، طبیعی است که آن را دچار آسیب می‌کند و به تبع آن کشور دچار آسیب می‌شود.

او با بیان اینکه صنایع و نیروگاه‌ها از گاز استفاده می‌کنند، گفت: در حال حاضر بیش از ۱۰۱ نیروگاه‌ از گاز استفاده می‌کنند که این نیروگاه‌ها برق تمام صنایع را تأمین می‌کنند و همین نکته نشان می‌دهد که شرکت ملی گاز یک شرکت کلیدی است.

چگنی معتقد است که مجلس و دولت باید متوجه باشند که شرکت ملی گاز به هیچ عنوان نباید در منابع خود دچار محدودیت شود.

وی ادامه داد: کشور ما در حال حاضر هزینه‌ها و محرومیت‌های فراوانی در بخش‌های مختلف دارد اما شرکت ملی گاز موظف است که انرژی کشور را تأمین کند پس این منطقی نیست که برای جبران محرومیت در بخش‌های دیگر از منابع شرکت ملی گاز برداریم و در جاهای دیگر هزینه کنیم.

منابع شرکت ملی گاز نباید به بخش‌های دیگر اختصاص پیدا کند  

معاون وزیر نفت با تأکید بر اهمیت انرژی رسانی اظهار کرد: شرکت ملی گاز باید فعالیت خودش را به خوبی انجام دهد و اجازه ندهد جایی دچار کمبود انرژی شود. در حال حاضر بیش از ۳۰ هزار صنعت بزرگ کشور از گاز استفاده می‌کنند؛ اگر صنایعی همانند فولاد، پتروشیمی‌ و … دارای گاز پایدار نباشند و به میزان مورد نیاز و در زمان مناسب انرژی‌شان تأمین نشود، در تولید دچار مشکل خواهند شد و این موضوع بیکاری، فقر و تورم را درپی خواهد داشت.

چگنی با اشاره به اینکه گاز یک کالای کاملاً امنیتی و اقتصادی است گفت: اگر در یک منطقه گاز قطع شود، بحران ایجاد می‌شود، به همین دلیل باید سیاست‌های مجلس به سمتی باشد که این شرکت تقویت شود و اولین رکن تقویت این است که منابع ما را که در جهت پایداری تولید است به جاهای دیگر اختصاص ندهند.

او اضافه کرد: ما بیش از ۲۱ پالایشگاه گازی در اختیار داریم که هزینه‌ی نگه‌داری و توسعه‌شان مهم است. بیش از ۳۹ هزار کیلومتر خطوط انتقال پرفشار داریم، بیش از ۹۰ ایستگاه تقویت فشار، بیش از ۳۳۳ توربوکمپرسور داریم که انتقال گاز انجام می‌دهد و بیش از ۴۳۰ هزار کیلومتر، شبکه‌ی توسعه‌ی گاز شهری و روستایی داریم؛ این‌ها شوخی نیست و باید بتوانیم در همه‌ی شرایط این‌ها را آماده نگه‌ داریم.

چگنی ادامه داد: یک سری از نیازهای این نگه‌داری را باید از خارج تأمین کنیم و در شرایط تحریمی، با مشکلات فراوان، مواد مورد نیاز را تأمین می‌کنیم. در این شرایط اگر منابع ما محدود شود و نتوانیم این‌ها را تأمین کنیم، طبیعی است که در درازمدت آسیب می‌بیند.

مدیرعامل شرکت ملی گاز با بیان اینکه دولت و مجلس باید شرکت ملی گاز را به عنوان یک شرکت راهبردی باید ببینند چرا که تمام صنایع و بخش‌های ما به گاز وابسته است اظهار کرد: هر نوع کم‌کاری و تضعیف این صنعت، قطعاً برای کشور آسیب‌های جدی به همراه خواهد داشت.

به جای گازرسانی باید انرژی‌رسانی کنیم

چگنی در پاسخ به این سوال که چرا ما سبد انرژی را تماماً به گاز وابسته کرده‌ایم به سیاست‌هایی اشاره کرد که از قدیم وجود داشته و در توضیح آن بیان کرد: بیش از ۹۸ و ۶ دهم درصد از شهرهای ما گازرسانی شده است و امکان تغییر آن وجود ندارد. مگر می‌شود ۲۷ میلیون مشترکی که داریم را برگردانیم؟ تنها کاری که در آینده می‌توانیم بکنیم این است که انرژی‌های دیگر، مانند انرژی‌های خورشیدی را کم کم جایگزین کنیم.

او ادامه داد: ترکیه در حال حاضر ۹ نوع انرژی را در سبد انرژی‌اش استفاده می‌کند در حالی که ما فقط از ۳ نوع انرژی استفاده می‌کنیم. باید سبدمان را عوض کنیم و آرام آرام باید این کار صورت بگیرد. این در سیاست‌های کلان کشور، به خصوص در برنامه‌ هفتم باید دیده شود. اعتقاد ما این است که به جای گاز رسانی باید انرژی‌رسانی در دستور کار قرار بگیرد. مجلس در این میان محور است که باید این کارها را انجام دهد.

چگنی همچنین به توسعه‌ی بالادستی اشاره کرد و گفت: برای توسعه‌ی بالادستی که بتوانیم ظرفیت گاز را بالا ببریم و افت فشار هم نداشته باشیم بیش از ۸۰ میلیارد دلار نیاز به سرمایه‌گذاری داریم که اگر این تأمین شود می‌توانیم امیدوار باشیم که در آینده ناترازی کمتر خواهد شد و به پایداری تولید نیز کمک خواهد کرد اما اگر اتفاق نیفتد ما قطعاً احساس خطر می‌کنیم. مجلس باید در این حوزه به ما کمک کند.

ناترازی گاز تنها با توسعه‌ی بالادستی رفع خواهد شد

مدیرعامل شرکت ملی گاز با بیان اینکه کف ناترازی در زمستان آینده ۲۵۰ میلیون متر مکعب دیده شده اظهار کرد: ناترازی را شرایط تعیین می‌کند؛ سال گذشته دما در بخش‌هایی از کشور منفی ۲۰ و در مناطقی مانند سرخس منفی ۳۰ بود و موجب شد مصارف خانگی ما تا ۷۰۰ میلیون متر مکعب بالا برود.

وی افزود: هم‌اکنون ما به نیروگاه‌ها ۳۰۰ میلیون متر مکعب گاز می‌دهیم و در زمستان به رقم ۷۰ تا ۸۰ می‌رسیم. به فولاد ۴۵ میلیون می‌دهیم که در زمستان به زیر ۲۰ می‌رسد، به پتروشیمی که ۷۵ میلیون می‌دهیم به ۵۰ می‌رسد، به سیمان که ۲۰ میلیون داده می‌شود در زمستان به عدد ۵ میلیون می‌رسد. این‌ رقم‌ها راکه جمع کنید می‌بینید ناترازی خیلی بالا می‌رود و گاه به رقم ۳۰۰ میلیون متر مکعب می‌رسد و حتی در شرایط خاص از آن هم بالاتر می‌رود.

چگنی ادامه داد: در بند د قانون به ما گفته شده که ۴ هزار میلیارد تومان به مناطق صعب‌العبور گاز رسانی کنید و این تکلیفی است که نمی‌توانیم انجام ندهیم و با این اتفاق ناترازی بیشتر خواهد شد. وقتی در تهران یا کرج، یک واحد ویلایی تخریب می‌شود به جایش ۲۰ واحد ساخته می‌شود و مشترک زیاد می‌شود و مصرف بالا می‌رود. همین بافت‌های فرسوده که ساخته می‌شود، مشترکین زیادی دارد. واحدهای جدید هم برق می‌خواهند و هم گاز و مصرف برق هم بالا می‌رود و تولید برق هم نیازمند گاز است و همین موضوع، ناترازی را بالا می‌برد.

مدیرعامل شرکت ملی گاز در پایان سخنان خود گفت: در این میان چاره‌ای جز توسعه‌ی میادین وجود ندارد و با فشارافزایی باید جلوی افت فشار میادین را گرفت و از سوی دیگر بحث بهینه‌سازی را جدی بگیریم و زمانی که گاز داریم ذخیره کنیم تا در پیک مصرف از آن استفاده کنیم.