یارانه این افراد افزایش می یابد | تغییر دهک‌بندی یارانه نقدی

دهک‌های یارانه‌بگیر پایین یارانه بیشتری می‌گیرند قرار است  دهک‌های یارانه‌بگیر تغییر می‌کنند توزیع یارانه طبق دهک‌های یارانه‌بگیر   انجام می‌شود. اما با توجه به اینکه ممکن است درآمد خانوارها تغییر کند این دهک‌بندی هر چند وقت یک بار بازبینی می‌شود و معیار آن چیست؟ با تغییر دهک بندی خانوارها یارانه نقدی و کالابرگ الکترونیکی وارد مرحله تازه ای می شود و تغییراتی کم یا زیاد می شود 

بهروز محبی نجم‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات به اقتصاد آنلاین در خصوص مشکلات اقتصادی دولت سیزدهم گفت: مشکل اساسی در کشور این است که منابعی که در بودجه تعریف می‌کنیم اگر اتفاق بیافتد، مصارف هم متناسب با منابع و اعتبارات صورت می‎گیرد. این کسری‌ها اثرات منفی فراوانی بر شاخص‌های اقتصادی می‌گذارد و در بحث تورم اثرات خاص خودش را دارد.

در ادامه توضیح داد: دولت در حوزه عمرانی به خاطر فروش نفت در سال گذشته شرایط بهتری داشت. همچنین اجازه رهبری برای برداشت از صندوق توسعه باعث شد در حوزه اعتبارات عمرانی فعالیت‌های خوبی را در کشور شروع کرد. ولی رهبری هم تاکید ویژه دارند که یکی از مباحث جدی مردم ما بحث معیشت است. گرانی کالاهای اساسی که تاثیر مستقیمی در زندگی مردم دارد، اثرات منفی بر زندگی عموم مردم دارد. لذا مجلس و دولت توجه ویژه به این موضوع دارند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مطرح کرد: مجلس در راستای معیشت مردم قوانینی را تصویب کرده است، اعم کاهش مالیات بر ارزش افزوده برای کالاهای اساسی. تاکید مقام رهبری هم در دیدار با دولت همین مسئله بود. در بودجه نمایندگان اختیاراتی به دولت دادند که در بحث رفاه مردم به خصوص برای دهک‌های پایین اقدامات مفید و ارزشمندی صورت بگیرد. ما امیدوار هستیم که دولت با توجه به شرایط بهتری که در حوزه فروش نفت و به دست آوردن منابع برایش اتفاق افتاده، شرایط را برای مردم بهتر کند. مجلس هم کمک خواهد کرد که حداقل تورم در حوزه کالاهای اساسی کاهش داشته باشد و ما بتوانیم توانمندی‌ها را به خصوص توانمندی‌های معیشتی را در مردممان افزایش دهیم.

این نماینده گفت: دولت باید ویژه به این مسئله رسیدگی کند. قرار است برای دهک‌های پایین یارانه‌های ویژه‌ای در نظر گرفته شود. دولت این اختیارات و منابعی را در دسترس دارد که تغییراتی ایجاد کند. مجلس این اجازه را به دولت داده و ما در واقع در برنامه بودجه سال گذشته اینها را آورده‌ایم. دولت به خصوص برای دهک های پایین اختیاراتی دارد. مثلاً دولت افزایش حقوق حوزه بهزیستی و کمیته امداد را هنوز عملیاتی نکرده، در حالی که اختیارات را تا ۴۰ درصد اضافه کردند. قطعاً برای سال آینده هم باید توجهمان ویژه باشد. در حوزه معیشتی آقای رئیس‌جمهوری هم دستور خاصی دادند. از منابعی برای دولت فرصت‌هایی ایجاد می‌شود، به خصوص بحث ارزی که قرار است وارد شود. تمرکز ما باید در قسمت کالاهای اساسی باشد. دولت باید به مردم کمک کند که از این بحران معیشتی عبور کنند.

در آخر این نماینده اظهار داشت: برنامه هفتم پشتوانه بودجه ۱۴۰۳ خواهد بود و قطعاً بودجه ۱۴۰۳ را باید بر چهارچوب برنامه هفتم بنویسیم.

تغییر پرداخت یارانه شروع شد / یارانه‌بگیران تغییر می‌کنند؟

نخستین گام برای تغییر در تعداد یارانه‌بگیران و شیوه‌ی پرداخت یارانه توسط دولت سیزدهم برداشته شد بگونه‌ای که سخنگوی دولت درباره تغییرات این اقدام توضیح داده است.

سخنگوی دولت اعلام کرده است شیوه دهک‌بندی‌ها تغییر خواهد کرد و دهک به صدک تبدیل می‌شود. اما معنای این سخن چیست؟ اگر تا پیش از این جمعیت ایران به شکل دهک‌بندی طبقه‌بندی شده و میزان یارانه پرداختی بر اساس دهک هر خانوار تعیین می‌شد، قرار است به جای دسته‌بندی ده تایی در جامعه، جمعیت ایران به صد دسته طبقه‌بندی گردد.

از این رو دهک به صدک تبدیل می‌شود. به این ترتیب اگر هر دهک ۱۰ درصد از جمعیت ایران را در خود جای می‌داد، صدک یک درصد از جمعیت را در خود جای خواهد داد. دلیل این تصمیم، اما بر می‌شود به تلاش برای رصد بهتر و دقیق‌تر مردم از نظر مالی.

سخنگوی دولت درباره تغییرات پیش‌بینی شده گفته است: یارانه نه افزایش می‌یابد، نه شیوه پرداخت آن تغییر می‌کند و فقط شیوه دهک‌بندی به صدک‌بندی ارتقا می‌یابد. به گفته وی، به جای اینکه از نظر مالی در ۱۰ دهک باشد، هر دهک به ۱۰ دهک تقسیم می‌شود و این‌گونه به صورت دقیق و به صورت صدک تقسیم می‌شود.

در عین حال سیده طیبه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها نیز در این باره به ایسنا گفته است: تا این لحظه خبری از تغییر در مبلغ یارانه یا یارانه‌بگیران نیست و فعلا برنامه‌ای در دستور کار قرار ندارد.

طبق آنچه سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام کرده، تنها مسئله‌ای که پیش از این نیز در دستور کار قرار داشته، این بوده است که به جای دهک‌بندی، صدک بندی اتفاق خواهد افتاد؛ به این معنی که هر دهک خود به ۱۰ قسمت تقسیم خواهد شد و این مسئله نیز با هدف شناسایی بهتر در دستور کار قرار گرفته است.

مفهوم تغییر دسته‌بندی یا همان دهک‌بندی جامعه چیست؟

بر اساس آنچه دولت اعلام کرده در شرایط کنونی ۹ دهک از ۱۰ دهک در جامعه ایران یارانه دریافت می‌کنند. این بدان معناست که تنها ۱۰ درصد از مردم ایران به لحاظ طبقه‌بندی مالی، نیازی به دریافت یارانه ندارند و ۹۰ درصد از مردم کشور یارانه‌بگیر هستند. همان گونه که سخنگوی دولت گفته است قرار نیست در این راستا یارانه‌ی افزایش یابد، اما طبقه‌بندی با ضریب خطای پایین‌تر و رصد دقیق‌تر مالی مردم بدان معناست که شمار یارانه‌بگیران می‌تواند دستخوش تغییر شود و به عنوان مثال کسانی که در دهک نهم هستند، اما تفاوت جزئی با دهک ده دارند، با این تصمیم، مشمول قطع یارانه شوند.

بر اساس اعلام مقامات رسمی حدود ۷۸ میلیون نفر از ایرانیان یارانه‌بگیر هستند. برخی هم در صف بررسی و ثبت‌نام برای دریافت یارانه هستند. از سوی دیگر به گفته علی عسگری، سرپرست سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها بیش از هفت میلیون و ۷۰۰ هزار نفر تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی هستند که به این افراد یارانه ماهانه پرداخت می‌شود و یارانه دارو و نان هم اختصاص می‌یابد.

از ابتدای هفته جاری دهک‌های شش و هفت هم مشمول یارانه تشویقی شده‌اند که به این ترتیب تعداد کل مشمولان به ۶۱ میلیون نفر می‌رسد.

با اضافه شدن دهک‌های ششم و هفتم به طرح کالابرگ الکترونیک، حالا ۶۱ میلیون ایرانی مشمول یارانه تشویقی شده‌اند. پیشتر و در دولت قبل، محاسباتی که انجام شده بود خبر از این می‌داد که ۶۰ میلیون ایرانی باید سبد معیشتی دریافت کنند.

با این وصف به نظر می‌رسد با دقیق شدن شیوه‌ی بررسی وضعیت مالی خانوار‌ها گام اول برای تغییر در دهک‌بندی و فهرست مشمولان یارانه برداشته شود کما اینکه روزنامه نزدیک به دولت، همشهری نیز از احتمال حذف یارانه برخی از افرادی که در دهک‌های بالا قرار دارند، با تغییر شیوه طبقه ندی از دهک به صدک خبر داده است.

دولت حذف یارانه بگیران را کلید زد؟

چند روز پیش علیرضا عسگریان، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که تا آبان ماه دسته‌بندی درآمدی خانوار‌ها از «دهک» به «صدک» تغییر خواهد کرد که در این دسته‌بندی احتمال اضافه، حذف و تغییر میزان «یارانه» خانوار‌ها هم وجود دارد. عسگریان در ادامه توضیحات خود افزود: فرض کنید زمانی می‌گفتند دهک دهم درآمدی باید از دریافت یارانه حذف شود، اما از این پس اگر قرار است حذفی در آینده صورت بگیرد، به صورت «صدکی» است؛ مثلا می‌گویند سه صدک آخر حذف شود و یارانه نگیرد یا اگر قرار باشد کمک‌های ویژه‌ای ارایه شود هم از این روش استفاده می‌کنیم.

قبلا دهک اول را داشتیم که پایین‌ترین دهک درآمدی از نظر معیشتی است و مثلا اگر تصمیم گرفته شود یارانه ویژه‌ای به این دهک داده شود، می‌گویند به ۵ صدک اول یارانه ویژه را می‌دهیم که تعدادشان نصف مجموع دهک اول می‌شود؛ لذا قدرت تحلیل صدک خیلی راحت‌تر و فهم فاصله‌های آن خیلی بهتر است. او با بیان اینکه این طرح از ماه آینده اجرایی می‌شود، عنوان کرد: از این پس شاخص دیگر بررسی تراکنش‌های بانکی افراد و حساب بانکی آن‌ها در ابتدا و انتهای دوره، بررسی مانده حساب، سود بانکی، ساتنا، پایا و… لذا تمام حوزه و امور بانکی است. عسگریان همچنین داشتن خودرو را شاخص دیگری برای این دسته‌بندی عنوان کرد که در طرح صدک‌بندی خانوار‌های یارانه‌بگیر مورد بررسی قرار می‌گیرد و در این خصوص گفت: البته داشتن خودرو از نظر تعداد و البته کیفیت و قیمت آن هم مهم است.

اما سوالی که مطرح می‌شود، این است که این تغییرات در دسته‌بندی درآمد‌های خانوار‌ها چه تاثیری بر تعداد یارانه‌بگیران و میزان یارانه دریافتی‌شان دارد؟