طالبان حقابه ایران را نداد / شرایط سخت برای سیستان و بلوچستان در ۱۴۰۳

با وجود اینکه هیئت حاکمه افغانستان از پیامدهای طوفان‌های گردوغبار بر مردم سیستان و ایالت زرند در کشور خود آگاه هستند اما تا به امروز حتی به اندازه مرطوب‌سازی کف هامون و جلوگیری از تبدیل آن به کانون گرد و غبار نیز حقابه ایران را نداده است!

به گزارش عرشه آنلاین، کاهش بارش‌های پاییزه در حوضه آبریز «تالاب هامون» باعث شد تا این تالاب ارزشمند، فصول سرد سال را نیز بدون تغییری نسبت به فصل تابستان سپری کند!

به تازگی نیز سرپرست اداره کل محیط زیست سیستان و بلوچستان گفته است که عدم تأمین حقابه ایران از هیرمند، مرگ بی صدای هامون را رقم زده است.

این اظهارات درحالی است که مقامات کشور از جمله وزیر امور خارجه، وزیر نیرو و رییس سازمان حفاظت محیط زیست بر روند مثبت مذاکرات با طالبان بر پرداخت حقابه هامون تأکید کرده‌اند اما در عمل دیدم که هیچ اتفاق مثبتی در روند پرداخت حقابه هامون تا به امروز نیفتاده است.

در آخرین اظهارنظر، علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیستی در دیداری که با معاون رئیس‌الوزرای طالبان داشت، بر ورود آب از هیرمند به تالاب هامون، حداقل به اندازه‌ای که کف تالاب مرطوب شده تا بستر طوفان‌های گرد و غبار مهیا نشود تأکید کرد و ملاعبدالغنی برادر نیز پذیرفت که در صورت مناسب بودن بارش‌های پاییزه، به نفع مردم هر دو کشور، آبی از رودخانه هیرمند به سمت تالاب هامون رهاسازی شود اما درعمل این اتفاق نیفتاده است.

اگرچه بارندگی در کشور افغانستان نیز همانند کشور ما در سال جاری شرایط جالبی نداشته است اما در همین حال وزارت انرژی و آب افغانستان در فصل پاییز چندین بار هشدار سیل در حوضه هریرود و هلمند را به مردم این ایالات گوشزد کرد که این مورد نشان می‌دهد شرایط حداقل در این حوضه‌ آبریز خیلی هم ناگوار نبوده است؛ با این وجود به نظر می‌رسد زمستان امسال نیز بدون رهاسازی قطره‌ای آب به سمت هامون سپری شود!

مورد مهم دیگر این است که حتی اگر بارش‌ها مناسب نبوده و دبی رودخانه هیرمند به سطح سال نرمال آبی هم نرسد، بر اساس ماده ۱۱ معاهده میان دو کشور، کمیساران آب دو کشور باید در نشستی عاجل درخصوص پرداخت حداقل حقابه مشورت کنند که در این خصوص اگرچه علیرغم کارشکنی‌های افغانستان، این نشست‌ها برگزار شده است اما خروجی مثبتی نداشته و به نظر می‌رسد که مقامات کشور ما همچنان نتوانسته‌اند حداقل حقابه قانونی ایران از هامون را تامین کنند.

عدم همکاری هیئت حاکمه افغانستان در لااقل مرطوب‌سازی کف تالاب هامون درحالی است که مردم ایالت زرنج افغانستان نیز به اندازه زابل در کشور ما از این گرد و غبار آسیب می‌بینند؛ به نظر می‌رسد که با ادامه روند کم‌بارشی و عدم ورود آب به هامون از جانب هیرمند و فراه‌رود، در نیمه اول سال ۱۴۰۳، هموطنان ما در سیستان و همچنین مردم زرند افغانستان، شرایطی به مراتب سخت‌تر از سال گذشته را تجربه کنند.

ادامه روند افغانستان در عدم پرداخت حقابه‌، منجر به نقض ماده ۵ معاهده هیرمند شده است مبنی بر اینکه « افغانستان موافقت دارد اقدامی نکند که ایران را از حقابه آن از آب رود هیرمند (‌هلمند) بعضاً یا کلاً محروم سازد.» اما به جای تعجب دارد که این اقدام کشور همسایه در نقض آشکار این ماده قانونی از جانب مقامات کشورمان همچنان بی‌جواب مانده و اقدام حقوقی صورت نگرفته است!