نطر مراجع تقلید درباره ارز دیجیتال ؛همستر کامبت شرعی است

یک همستر کارتونی این روزها فضای مجازی را به‌دست گرفته و آدم‌های زیادی را به‌دنبال خود به این فضا کشانده است؛ آدم‌هایی که در خانه، محل کار، مترو، صف اتوبوس و... خیلی جدی در حال ضربه زدن به شکم این همستر روی موبایل‌هایشان هستند؛ به امید اینکه این موجود کوچک پولدارشان کند

احتمالا شما هم درباره بازی «همستر کامبت» شنیده‌اید و می‌دانید که این بازی در واقع یک رمزارز تلگرامی است که کاربران می‌توانند با فعالیت در آن، سکه‌های مجازی به‌دست آورند. سکه‌هایی که صرفا، احتمال می‌رود بتوان آنها را به پول واقعی تبدیل کرد چون قیمت همستر کامبت تا زمانی‌ که این پروژه در صرافی‌ها تعریف نشود، مشخص نخواهد بود و حتی معلوم نیست این بازی به سرانجام برسد یا نه.

از همان چند سال پیش که بیت کوین و انواع دیگر رمز ارز جای خود را در بین معامله‌گران ایرانی پیدا کرد تا همین حالا که استخراج این سکه‌های مجازی به دنیای بازی‌های دیجیتال هم رسیده، سؤال اغلب مردم درباره شرعی و قانونی بودن این معاملات بوده و عده‌ای عقیده دارند به‌دلیل ابهام در ساختار معاملات و ارزهای دیجیتال این کار ازنظر شرعی مشکل دارد و جایز نیست و در مقابل عده‌ای نیز آن را به بورس یا دیگر معاملات تشبیه کرده و ترید ارزهای دیجیتال را شرعی می‌دانند. به همین دلیل نیز مراجع تقلید هریک جداگانه در این زمینه اظهارنظرکرده‌اند و نظرات متفاوتی دراین‌باره دارند. 

از نظر مراجع تقلید از آن جایی که رمزارزها پشتوانه دقیق و روشنی ندارند و درصورتی که با پولشویی و دور زدن حق حاکمیت، اقتصاد کشور را به خطر بیندازند از نظر شرعی مشکل دارند. همچنین یکی از مصداق‌های غرر فقهی این است که هیچ مسئولیتی در این بازار قابل پیگیری نیست و درصورتی که برای افراد مشکلی پیش بیاید و یا ارزش این رمزارزها به واسطه حاکمان این شبکه کاهش یابد، مشخص نیست که چه ضررهایی متوجه خریداران می‌شود.

دفتر حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی از مراجع عظام تقلید شیعه، درباره حکم شرعی بازی‌های تلگرامی مانند نات‌کوین و همستر و .... پاسخ‌هایی ارائه دادند.

در همین رابطه پرسشی به شرح زیر به دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی از مراجع عظام تقلید شیعه ارسال شد:

پرسش: طی یک ماه اخیر در بستر تلگرام، انواع مختلف بازی‌ها مانند نات کوین، همستر و ... راه اندازی شده است که توجه بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را به خود جلب کرده است. مطابق وعده‌ای که مدیران این بازی‌ها داده اند پس از کسب امتیاز در قالب سکه، این سکه‌ها قیمت گذاری شده و قابل خرید و فروش خواهد بود. برای نمونه یکی از این بازی ها، فرآیند‌های خود را تکمیل کرده و در نهایت تبدیل به ارز دیجیتال شده و هم اکنون عده‌ای از آن بهره‌مند شده اند.

به نظر حضرتعالی آیا مشارکت در این برنامه‌ها و کسب درآمد احتمالی از این روش مجاز است یا خیر؟

پاسخ: با توجه به ابهامات زیادی که این نوع ارز‌ها دارند، از جمله اینکه منشاء استخراج آن روشن نیست و نیز غالبا اعتبار آن از سوی دولت‌ها پذیرفته نشده و همچنین منشاء سوء استفاده‌های زیادی شده است، معامله، سرمایه گذاری و درآمد حاصل از آن‌ها جایز نیست.

 آیت‌الله خامنه‌ای

رهبر معظم انقلاب درباره خرید و فروش ارزهای دیجیتال عمل به قوانین موجود را توصیه می‌کنند. ایشان عقیده دارند که رعایت قوانین رسمی کشور در این زمینه لازم‌الاجراست: «حکم تولید و خرید و فروش ارز دیجیتال، مطابق قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران است.»

 آیت‌الله سیستانی

آیت‌الله سیستانی معامله ارزهای دیجیتال را جایز نمی‌دانند.

 آیت‌الله نوری همدانی

آیت‌الله نوری همدانی صریحا اعلام کرده‌اند که وارد شدن به این معاملات دارای اشکال

 است.

آیت‌الله مکارم شیرازی

از نظر آیت‌الله مکارم شیرازی با توجه به ابهامات زیادی که ارزهای دیجیتال دارند، خرید و فروش و معامله آنها دارای اشکال است. بنابراین براساس نظر آیت‌الله مکارم شیرازی خرید و فروش ارزهای دیجیتال به‌دلیل داشتن ابهامات زیاد جایز نیست: «با توجه به اینکه بیت کوین دارای ابهامات زیادی است، مانند اینکه منشأ استخراج مشخصی ندارد و نیز غالبا از سوی دولت‌ها اعتبار آن پذیرفته نشده است و همچنین منشأ سوءاستفاده‌های زیادی شده است، بنابراین معامله آن جایز نیست.»

 آیت‌الله وحید خراسانی

آیت‌الله وحید خراسانی نیز در رابطه با حکم معاملات ارز دیجیتال اعلام کرده است که هرگونه خرید و فروش آن باطل است.

آیت‌الله شبیری زنجانی

آیت‌الله زنجانی اعلام کرده‌اند که اگر وجه دریافتی در مقابل کار حلال داده شود و خلاف قانون نباشد، اشکال شرعی ندارد: «چنانچه استفاده از اینگونه ارزها خلاف قانون باشد و نوعاً مفسده اقتصادی داشته باشد، خرید و فروش آنها اشکال دارد.