پس لرزه های حذف یکباره قرعه‌کشی خودرو |جزئیات شیوه جدید فروش خودرو

حذف یکباره قرعه‌کشی خودرو شائبه های بسیاری را به دنبال داشت. تنها شش ماه از راه‌اندازی سامانه یکپارچه فروش خودرو نگذشته بود که روز گذشته به یکباره این سامانه حذف شد.پس‌لرزه‌های حذف قرعه‌کشی خودرو چگونه خود را در بازار نشان می‌دهند؟

 یکی از مشکلات حوزه خودرو مربوط به نحوه عرضه این محصول می‌شود؛ از حدود دو سال پیش که بازار خودرو بیش از پیش دچار آشفتگی و گرانی شده بود دولت تصمیم گرفت با شیوه‌ای تحت عنوان قرعه کشی، با ثبت نام از متقاضیان خرید خودرو و قرعه‌کشی میان آنها، هرج و مرج را در بازار خودرو کاهش دهد.

اما این شیوه خلاف آنچه که مسئولان تصور می‌کردند عمل کرد؛ یعنی با جولان دلالان علاوه بر مشکلات عدیده‌ای که در خصوص خرید و فروش کد ملی برای ثبت‌نام در قرعه‌کشی‌ها پیش آمد، فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار روز به روز بیشتر شد و مصرف‌کنندگان واقعی از بازار خارج شدند، تا جایی که امروز خودرو کاملاً از یک محصول مصرفی تبدیل به یک محصول سرمایه‌ای و شیوه فروش نیز مشابه شرکت در یک بخت آزمایی شده است.

از زمان خلق شیوه قرعه‌کشی، مسئولان متعددی زبان به انتقاد از آن گشودند و این انتقادات در سطح وزرا نیز مشاهد شد اما هرگز اقدام مؤثری برای بهبود اوضاع انجام نشد که همین موضوع به افرایش نارضایتی‌ها و بهم‌ریختگی بیشتر بازار منجر شد؛ تا اینکه فاطمی امین وزیر صمت از همان روزهای نخست سکانداری ضمن اعلام نارضایتی از وضعیت صنعت خودرو اعلام کرد که برنامه‌های مشخصی برای بهبود فرایند عرضه خودرو به بازار و حذف شیوه قرعه‌کشی از سال ۱۴۰۱ از طریق افزایش تیراژ تولید دارد.

در گام نخست برای حذف قرعه کشی اردیبهشت ماه سال جاری اعلام شد که سامانه یکپارچه تخصیص خودرو با هدف تجمیع برنامه‌های فروش و جلوگیری از عرضه قطره چکانی خودروها، راه اندازی شده است. مسئولان وزارت صمت امید داشتند که با تجمیع فرایند قرعه کشی در یک سامانه هم شفافیت فروش افزایش یابد و هم به تدریج بساط قرعه کشی برچیده شود.

در همین رابطه وزارت صمت چندی پیش اعلام کرد که تاکنون بیش از ۷۰ درصد خودروهایی که پیش از این مشمول قرعه کشی بودند از فرایند قرعه کشی خارج شده و در قالب طرح‌های خارج از قرعه کشی، به فروش می رسند.

جزئیات شیوه جدید فروش خودرو

اخیراً نیز منوچهر منطقی معاون صنایع حمل و نقل وزیر صمت گفته است که «در نیمه دوم امسال قرعه کشی بر مبنای ثبت نام در سامانه یکپارچه فروش خودرو نخواهد بود. در واقع از این پس، این سامانه به منظور نظارت سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان بر تعداد فروش مجاز خودرو، تحویل به‌موقع خودرو توسط خودروسازان و همچنین اجرای مصوبات مجلس شورای اسلامی بهره برداری خواهد شد.»

در همین راستا امید قالیباف سخنگوی وزارت صمت توضیح داد: پیش از این حدود ۱۰ خودروساز، محصولات خود را در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو عرضه می‌کردند اما در ادامه با توجه به خروج اغلب خودروها از فرایند قرعه کشی، دیگر سامانه یکپارچه موضوعیت خود را از دست داده است.

وی افزود: در حال حاضر صرفاً تعدادی از محصولات شرکت ایران خودرو در این سامانه در قالب قرعه کشی عرضه می‌شود که از این پس این قرعه کشی توسط همین شرکت انجام خواهد شد. خودروسازهای دیگر هم از طریق سایت‌های خود اقدام به فروش خواهند کرد.

قالیباف تصریح کرد: البته تلاش بر این است که تا پایان سال همین چند خودرو نیز با افزایش تیراژ تولید، از شمول قرعه کشی خارج شوند که در گام نخست خودروی تارا از این وضعیت خارج خواهد شد.

بازار همچنان نابسامان

نکته قابل توجه آنکه هدف از تجمیع قرعه کشی خودروها همانطور که گفته شد، افزایش و بهبود عرضه و کنترل نسبی بازار خودرو بود با این حال آنطور که فعالان بازار می‌گویند، بازار خودرو همچنان از کمبود خودرو رنج می‌برد و میزان خودروهای تزریق شده به این بازار متناسب با انتظارات نیست.

قیمت‌ها نیز در این بازار اگرچه طی ۲ ۳ ماه اخیر افزایش محسوسی نیافته اما کاهش قابل لمسی هم نیافته است؛ بنابراین باید منتظر ماند و دید که با حذف کامل قرعه کشی آرامشی که مدنظر وزارت صمت است بر بازار حاکم می‌شود یا خیر؛ البته باید تاکید شود که آرامش به وضعیتی اطلاق می‌شود که هم فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار کنترل شده باشد و هم میزان تزریق به حدی باشد که نتوان از کلمه «کمبود» در مورد آن استفاده کرد.