هشدار مهم ؛ این روغن ها را نخورید

با چرخی در بازار با تعداد زیادی از فروشگاه‌ها مواجه میشوید که در مقابل دید مشتری و مثلا کاملا سالم و ارگانیک در حال روغن گیری در مغازه خود هستند . روغن دانه‌هایی چون کنجد و سیاهدانه با این ادعا که هیچ گونه نگهدارنده ندارد و در مقابل چشمان مشتری گرفت میشود .اما این روغن ها تا چه حد سالم هستند و اصولا روغن گیری با این سبک درست است؟

یکی از اشکالات این کار به دلیل فسادپذیری بالای روغن های مایع است خصوصا روغن ها خام و تصفیه نشده .

این روغن ها باید بلافاصله پس از استخراج مصرف یا در غیر این صورت تصفیه شود. روغن خام حاوی صمغ، موم، ذرات ریز، رطوبت، اسیدهای چرب آزاد، اجزای دانه و ترکیبات زائد دیگری است که در اثر ماندگاری و مجاورت با هوا، نور، حرارت و رطوبت محیط دچار فعل و انفعالات میکروبی و شیمیایی مختلفی شده و بدون شک در اثر هیدرولیز و اکسیداسیون فاسد و مسموم می‌شود.

بد نیست بدانید مصرف روغنی که در تماس با اکسیژن هوا اکسید شده به دلیل ایجاد رادیکال‌های آزاد مضر است و افزایش پراکسید، موجب بیماری‌های کرونر قلب، تصلب شرایین و پیری زودرس می‌شود.

این یک قسمت ماجراست.بخش بد آن این است که اگر دانه‌های روغنی در شرایط نامساعد محیطی کپک‌ بزند، روغنی که از آن بدست می آید مسموم و مصرف آن برای کبد زیانبار خواهد بود و از همه مهم‌تر آن که دستگاه‌های روغن‌گیری دست‌کم در پایان هر روز کاری باید با مواد خاصی شستشو داده شود که متاسفانه چنین کاری انجام نمی‌شود.

کارشناس ارشد تغذیه با هشدار نسبت به خطرات مصرف روغن های فله ای از مراکزی که در حضور مشتری این روغن ها را تهیه می کنند، تاکید کرد:« ممکن است این روغن ها با توجه به حضور ترکیبات مضر در اثر ماندگاری و مجاورت با هوا و یا نور، رطوبت و حرارت محیط در معرض واکنش های میکروبی و شیمیایی مختلفی قرار گیرند و به طور کلی در اثر هیدرولیز و اکسیداسیون فاسد و مسموم شوند. روغنی که در اثر مجاورت با اکسیژن هوا اکسید می شود و ایجاد رادیکال های آزاد می کند این رادیکال های آزاد بسیار مضر بوده و باعث بروز بیماری های قلبی و عروقی، تصلب شرایین می شود.بعلاوه روغن هیدورلیز شده سرطان زا است .»

خدیجه رحمانی در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، درباره خطرات مصرف روغن های فله ای که این روزها به دلیل تهیه این روغن ها در حضور مشتری، در بین افراد پرطرفدار شده است، گفت:« دستگاه های روغن کشی موجود در سطح شهر بخش کوچکی از خط تولید روغن می باشند ولی سایر شرایط و فرآیندهای کنترل کیفی تولید روغن را ندارند. در کارخانجات روغن کشی، خط تولید از جایی که مواد اولیه وارد می شود تا در نهایت روغن تولید شود هر بخش آن از نظر میکروبی و شیمیایی کنترل کیفی می شوند این در حالی است که در تولید روغن های فله ای محصول کنترل کیفی نمی شود و فقط از دانه ها، روغن می گیرند آن هم در شرایط غیربهداشتی که زیانبار بودن آنها جای بحث دارد.»

وی در ادامه گفت:« تمامی روغن های مایع به دلیل مایع بودنشان در معرض اکسیداسیون قرار می گیرند بنابراین فساد پذیری بالایی دارند بخصوص روغن هایی که خام و تصفیه نشده باشند. بعلاوه روغن هایی که خام و تصفیه نشده اند آلوده بوده و دارای ترکیبات مضری همچون صمغ، ذراتی مثل اگزالات ها و فیتات ها و فلزات سنگین و مواد حساسیت زا هستند به خصوص روغن کنجد به دلیل اینکه بسیار آلرژن است حاوی ترکیبات حساسیت زا است.»

وی افزود:« ممکن است این روغن ها با توجه به حضور ترکیبات مضر که به آنها اشاره شد، در اثر ماندگاری و مجاورت با هوا و یا نور، رطوبت و حرارت محیط در معرض واکنش های میکروبی و شیمیایی مختلفی قرار گیرند و به طور کلی در اثر هیدرولیز و اکسیداسیون فاسد و مسموم شوند. روغنی که در اثر مجاورت با اکسیژن هوا اکسید می شود و ایجاد رادیکال های آزاد می کند و این رادیکال های آزاد بسیار مضر بوده و باعث بیماری های قلبی و عروقی، تصلب شرایین می شود.»

وی خاطرنشان کرد:« بعلاوه روغن هیدورلیز شده سرطان زا است بنابراین رادیکال های آزاد عامل بروز سرطان هم هستند لذا خواص درمانی مفید این روغن ها در برابر مضراتی که دارند ناچیز است. بعلاوه دانه کنجد ممکن است حاوی سم آفلاتوکسین باشد که باید در شرایط خاص کارخانه ای تصفیه شود و چون سم آفلاتوکسین قابل مشاهده نیست دانه اولیه که روغن کشی می شود هیچ کنترل بهداشتی و کیفی بر روی آن صورت نمی گیرد بنابراین معلوم نیست کنجدها آلوده به آفلاتوکسین یا کپک ها هستند یا نه و این آلودگی با چشم قابل رویت نیست و مصرف این روغن ها می تواند باعث مسمومیت شود و برای کبد هم بسیار ضرر دارد.»

وی تاکید کرد:«حتی نگهداری از این روغن ها در مخازن فروشگاه ها نیز قابل بحث است چون ممکن است روغن های تولید شده در این مراکز همان روز به فروش نرود و در همان جا نگهداری کنند که شرایط نگهداری روغن ها شرایط کنترل شده ای نیست و در مجاورت با روغن های تازه ای که استخراج می شود یک رسوب ابری شکلی تشکیل می شود که مصرف آن هم زیانبار است.»

وی در پایان گفت:« دستگاه های روغن کشی هم باید در پایان هر روز با مواد خاصی شستشو شوند و شرایط بهداشتی رعایت شود که عمدتا این مسئله رعایت نمی شود بنابراین به هیچ عنوان ما توصیه نمی کنیم مردم از چنین روغن هایی استفاده کنند بلکه باید روغن هایی را مصرف کنند که دارای پروانه بهداشتی،مجوز بهداشت و مهر استاندارد و تاریخ تولید و انقضا داشته باشند.»