شرایط طلاق بدون رضایت شوهر در قانون و شرع

 امکان طلاق خلع، بدون رضایت زوج وجود داشته که لازم است تا در مطلب زیر به آن می پردازیم.

به گزارش عرشه آنلاین؛ قانون‌گذار، در قانون مدنی، به تبعیت از شرع، راه‌های مختلفی را برای پایان‌دادن به ازدواج پیش‌بینی کرده که ازجمله رایج‌ترین این راه‌ها طلاق است. طلاق که اختصاص به نکاح دائم داشته، خود بر دو نوع رجعی و بائن بوده که یکی از انواع طلاق بائن، طلاق خلع است.

مشکلی که در ارتباط با این طلاق وجود داشته، این مسأله است که در بسیاری از موارد، با وجود بذل مهریه، حتی به میزان بیش از مهر تعیین‌شده در عقد، بازهم شوهر، رضایت به طلاق و جدایی نمی‌دهد. در این صورت، این سؤال مطرح می‌شود که آیا لزوما در طلاق خلع رضایت شوهر لازم است؟ پاسخ به این سؤال به‌طورکلی، مثبت بوده، اما در یک فرض استثنایی، امکان طلاق خلع، بدون رضایت زوج وجود داشته که لازم است تا شرایط و مراحل انجام آن، مورد بررسی قرار گیرد. قانون مدنی، در ماده ۱۱۴۶ خود، طلاق خلع را این‌گونه تعریف کرده است: «طلاق خلع، آن است که زن به‌واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد، در مقابل مالی که به شوهر می‌دهد، طلاق بگیرد؛ اعم از این‌که مال مزبور عین مهر یا معادل آن یا بیشتر یا کمتر از مهر باشد.»

بنابراین، طلاق خلع، نوعی از طلاق است که در آن، زن از شوهر خود، کراهت یا تنفر شدید داشته و به‌همین‌دلیل، مالی را تحت عنوان فدیه به شوهر می‌دهد تا بتواند طلاق بگیرد. این مال یا همان فدیه، می‌تواند به میزان مهریه، کمتر یا حتی بیشتر از آن باشد. در نگاه اول به این ماده، به نظر می‌رسد که صرف دادن فدیه یا مهریه به زوج، این امکان را به زوجه داده تا برای طلاق خلع اقدام کند و بنابراین، با بخشیدن مهر، طلاق خلع بدون رضایت شوهر، برای زن امکان‌پذیر است. اما باید به این نکته توجه کرد از آنجا که مطابق قوانین شرع و مقررات قانون مدنی کشور ما که عمدتا منبعث از شرع بوده، اختیار طلاق در دست شوهر است، برای انجام طلاق خلع، رضایت وی مورد نیاز بوده و بدون رضایت وی زن نمی‌تواند برای طلاق خلع اقدام کند. بنابراین، پاسخ این سؤال که آیا در طلاق خلع رضایت شوهر لازم است، مثبت بوده و مطابق مقررات نحوه طلاق خلع، رضایت شوهر از مهم‌ترین شرایط این نوع از طلاق است. با وجود این، باید به این نکته نیز توجه کرد که در یک فرض استثنایی، این امکان برای زوجه وجود داشته تا برای طلاق خلع بدون رضایت زوج اقدام کرده و آن، فرضی است که زن، وکالت بلاعزل در طلاق خلع و رضایت شوهر را از وی گرفته باشد. با این توضیح که اگر شوهر با حضور در یکی از دفاتر اسناد رسمی، به زن خود وکالت در طلاق خلع و رضایت بر انجام آن داده و نوع وکالت نیز بلاعزل باشد، از آنجا که امکان عزل وکیل (زن) از سوی موکل (شوهر) وجود نداشته و در نتیجه، وکالت اعطایی، غیرقابل‌ابطال بوده، حتی اگر هنگام اقدام زن برای طلاق خلع، شوهر، رضایتی برای طلاق نداشته باشد، زن، حق اقدام برای طلاق را داشته و بنابراین، با کمی مسامحه می‌توان گفت که در این فرض، طلاق خلع بدون رضایت شوهر امکان‌پذیر است.