داستان‌ پرغصه 16 ماه رتبه‌بندی معلمان

داستان‌های پیش آمده بر سر طرح «رتبه بندی معلمان» از زمان مطرح شدن تا تصویبش به یک سفر دراز پر از دغدغه‌ها، اعتراضات و تغییرات بدل شد. اما سرانجام با گذشت ۱۶ ماه از زمان اجرای این طرح، رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی از احتمال اعمال طرح رتبه‌بندی برای معلمان غیرانتفاعی خبر داده است.

لایحه رتبه‌بندی معلمان اواخر اسفندماه ۱۳۹۹ پس از ۱۰ سال کش‌وقوس فراوان، از سوی دولت وقت به مجلس ارسال شد و کلیات آن خردادماه سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید. اما به دلیل تغییرات قابل توجه لایحه از سوی نمایندگان مجلس و عدم تامین بار مالی آن، ماه‌ها در مجلس معطل ماند و یک بار دیگر از سوی شورای نگهبان رد و به مجلس بازگشت و سرانجام در ۲۳ اسفندماه از سوی رییس جمهور به وزارت آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور ابلاغ شد.

آغاز طرح رتبه‌بندی و چالشی که گریبان وزیر وقت را گرفت

تدوین و تصویب آیین نامه اجرایی این طرح در هیئت وزیران تا 12 تیر 1401 به طول انجامید و با اصلاحاتی که هیئت تطبیق مجلس اعمال کرد، در مرداد 1401 اجرایی شد. مقرر شد احکام معلمان از ۳۱ شهریورماه ۱۴۰۱ صادر شود و بر طبق شایستگی‌های عمومی، تخصصی، حرفه‌ای و تجاربی دارند در رتبه‌های پنجگانه (آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم) قرار گیرند.

چالش رتبه‌بندی در آخرین روز سال 1401 به علت آنچه «اختلاف مبانی محاسبه فوق‌العاده رتبه‌بندی و بار مالی مربوطه با سازمان برنامه و بودجه کشور» خوانده شد، موجب تاخیر در پرداخت حقوق اسفندماه معلمان در روز ۲۹ اسفندماه به صورت علی الحساب شد که موجبات اعتراض معلمان را فراهم کند که این امر موجب استعفای «نوری»، وزیر وقت آموزش و پرورش در 14 فروردین 1402 شد.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی، نگرش دولت در لایحه برنامه هفتم توسعه به وزارت آموزش و پرورش را بررسی و اعلام کرده که این برنامه دچار فقدان ایده‌محوری و نگاه کلان به حوزه آموزش است و تمام احکام آن، «جزئی» و «بخشی» هستند.

آغاز فرایند رسیدگی و پرداخت معوقات رتبه‌بندی

همزمان با آغاز رسیدگی به اعتراضات رتبه‌بندی، مقرر شد «رتبه استحقاقی» فرهنگیان نیز تعیین شود به طوریکه بنابر اظهارات زارعی رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش «پس از رسیدگی به اعتراضات توسط هیئت ممیزه، رتبه استحقاقی تعیین و تاریخ اجرای حکم از طریق استحقاق درنظر گرفته می‌شود.» در حالیکه حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد فرهنگیان به رتبه اعلامی خود معترض بوند اعلام شد که در راستای تکریم بازنشستگان، رسیدگی به اعتراضات بازنشستگان فرهنگی در اولویت قرارمی‌گیرد.

احکام رتبه‌بندی معلمان بازنشسته ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ نیز در آخرین روز آذرماه صادر شد. احکام ۵۰هزار و ۵۰۰ نفر از افرادی که در فاصله ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ تا پایان سال ۱۴۰۱  بازنشسته شده بودند و طرح رتبه‌بندی در حکم بازنشستگی آنها اعمال نشده بود، بنابر اعلام صندوق بازنشستگی کشوری، این افراد معوقات خود را با تامین‌اعتبار، تا پایان امسال دریافت خواهند کرد.

یک نماینده مجلس می‌گوید، ۴۳۰۰ میلیارد تومان بدهی آموزش و پرورش به صندوق بازنشستگی برای اعمال رتبه‌بندی در حقوق معلمان بازنشسته ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ پرداخت شده است.

ارزیابی هر ساله معلمان برای اعطای «پایه» مانند اساتید دانشگاه

با اعلام برخی جزئیات آیین‌نامه جدید، بحث «رتبه‌بندی معلمان همانند اساتید دانشگاه‌» و «ارزیابی هر ساله معلمان برای اعطای پایه علمی» در اواخر آذرماه در صدر اخبار قرار گرفت به طوریکه بنا بر اظهارات علی محبی رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، در آیین نامه جدید رتبه‌بندی معلمان پیشنهاد شد، معلمان علاوه بر ارزیابی هر چهار سال یک بار برای ارتقای رتبه، همانند اساتید دانشگاه و برای کسب «پایه علمی» نیز هر سال ارزیابی شوند و بر اساس عملکرد سالانه خود «پایه علمی» کسب کنند.

پیش‌نویس آیین نامه جدید رتبه‌بندی معلمان آماده و هم اکنون در مسیر بررسی و تصویب در هیات ممیزه وزارت آموزش و پرورش قرار دارد، پس از بررسی در هیات ممیزه باید در هیات دولت نیز بررسی و به تصویب برسد.

افزایش حقوق ۳ تا ۷ میلیون تومانی معلمان با رتبه‌بندی

رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در توضیح آخرین وضعیت قانون رتبه‌بندی معلمان طی گفت‌وگویی با «ایسنا» عنوان کرد: امروز یک میلیون معلم در حال رتبه‌بندی هستند و رتبه‌های آنها تعیین شده که برای تحقق این امر ۵۰ همت منابع پیش‌بینی شده است.

او در واکنش به انتقادات برخی از نمایندگان مبنی بر اجرا نشدن درست رتبه‌بندی گفت: ما می‌خواستیم که با رتبه‌بندی، معلمان ۸۰ درصد حقوق اعضای هیات علمی را بگیرند که قانون اجازه نداد اما با رتبه‌بندی جدید حقوق معلمان از 3 تا 7 میلیون تومان افزایش پیدا کرد به طوری که قریب به ۳۰ درصد حقوق هر معلم را رتبه‌بندی تشکیل می‌دهد.

اکوایران: رییس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی اظهار کرد که در تصمیمات مجلس، تدابیری برای ایجاد حمایت از معلمان اعلام شده است که شامل افزایش حقوق و بیمه آنها و نظارت بر شهریه‌های مدارس می‌شود.

رتبه‌بندی معلمان غیرانتفاعی در آینده

علیرضا منادی برای در مورد وضعیت رتبه‌بندی معلمان غیردولتی نیز اظهار داشت: رتبه‌بندی معلمان مدارس غیردولتی به قانون و مصوبه جدیدی نیاز نیست؛ قانون رتبه‌بندی همه چیز را مشخص کرده است هر زمانی که وزارت آموزش و پرورش لازم دید می‌تواند معلمان غیردولتی را هم مشمول رتبه‌بندی کند که در این صورت باید به ازای رتبه هر معلم به آنها پول پرداخت شود.