اتفاق عجیب در تامین اجتماعی؛ قطع اعتبار دفترچه درمان / بیمه‌شدگان کد ملی اعلام کنند

ایلنا نوشت : برخی گزارش‌های مردمی حاکی است که برخی با آنکه تنها یکماه از دیرکرد واریز حق بیمه توسط کارفرمایشان گذشته، بدلیل تاخیر در واریز اعتبار دفترچه الکترونیک برای آن‌ها درج نشده و خدمات دریافت نکردند. سازمان تامین اجتماعی می‌گوید: براساس قانون نباید چنین اتفاقی رخ دهد.

یکی از مشکلات کارگران و بیمه‌شدگان تبعی سازمان تامین اجتماعی که در حال پرداخت حق بیمه خویش هستند، بحث قطع شدن خدمات درمانی دفترچه الکترونیکی افراد در پی تاخیر در پرداخت حق بیمه کارفرمایان به سازمان تامین اجتماعی است. 

برخی گزارش‌های مردمی حاکی از آن است که تعدادی از کارگران کارگاه‌های خدماتی با مشکل مشابهی روبه‌رو شدند و در شرایطی که تنها یک‌ماه یا کمتر از عدم پرداخت و دیرکرد واریز حق بیمه توسط کارفرمایشان گذشته، به‌دلیل تاخیر در این واریز، خدمات با دفترچه بیمه درمانی الکترونیک در مراکز درمانی و داروخانه‌ای برای آن‌ها انجام نشده است. 

مهرداد دارانی (عضو کمیته بیمه و تامین اجتماعی خانه کارگر) با بیان این مطلب که چنین پدیده‌ای در سازمان تامین اجتماعی عرف نیست، اظهار کرد: در گذشته که دفترچه بیمه درمانی سازمان تامین اجتماعی به صورت کاغذی وجود داشت، باوجود آنکه ممکن بود کارفرما چندماه واریز حق بیمه را با تاخیر انجام دهد، اما بازهم مراکز درمانی و داروخانه‌ها براساس همان دفترچه به بیمه‌شدگان تامین اجتماعی خدمات ارائه می‌کردند. 

وی افزود: در این مدت چندماه اخیر پس از پاییز با موقعیتی مواجه هستیم که حتی بنده در کارگاهی که فعالیت دارم، به دلیل تاخیر در واریز حق بیمه حدود ۲۰ نفر از نیروها، حتی اگر تاخیر برخی پرسنل حدود یکماه بود، به آن‌ها در مراکز و داروخانه‌ها خدمات ارائه نشده و اعلام شده بود که آن‌ها در لیست ارائه خدمات قرار ندارند و اعتبار دفترچه آن‌ها پایان یافته است که این اصلا در شان بیمه‌شدگان این سازمان که کارگران زحمتکش کشور و خانواده‌های آنان است، نیست. 

دارانی تصریح کرد: ما به یاد داریم که حتی درمورد کارگران ساختمانی که مدت پرداخت حق بیمه برای آن‌ها با فواصلی بود، این افراد نیز در گذشته تا سه ماه حداقل تاخیرشان موجب قطع خدمات نمی‌شد و دفترچه آن‌ها اعتبار داشت، اما باوجود تحولی که در دفترچه‌های الکترونیکی ایجاد شد، برخی از این مشکلات شروع شد. 

این کارشناس حوزه تامین اجتماعی ادامه داد: در بسیاری از موارد، ممکن است کارفرمایانی در حال انجام دعاوی و رسیدگی به پرونده‌های تامین اجتماعی باشند و تاخیر مقطعی در پرداخت حق بیمه ممکن است برای هر کارگاهی پیش بیاید، ولی این مسئله نباید مانع از ارائه خدمات شود. 

مشکل اعتبار دفترچه‌های کارگران از سازمان تامین اجتماعی است یا از کارفرمایان قاصر؟

علیرضا حیدری (نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری) نیز در این رابطه با بیان اینکه دفترچه الکترونیکی کارگران بیمه شده تا زمان وجود لیست بیمه‌ای معتبر است، توضیح داد: هر نوع خدماتی به بیمه شده در بیمه‌های اجتماعی، مستلزم وجود رابطه «بیمه‌ای» با سازمان است. این خدمات در «مقاطع» تعریف می‌شود. اگر بپرسید این مقطع از چه زمانی شروع می‌شود، در پاسخ باید گفت «دقیقا از زمان تحویل لیست بیمه‌ای» این خدمات شروع می‌شود و در صورت فقدان اسم نیروی کار در لیست، این خدمات از نظر حقوقی قابل تداوم نیست. 

کارگران باید پیگیر باشند تا کارفرمایان اگر در پرداخت حق بیمه نیز تاخیر دارند، لااقل لیست بیمه‌ای کاملی ارسال کنند تا خدمات درمانی آن‌ها برقرار بماند

وی افزود: اگر مسئله قطع شدن خدمات و پایان اعتبار دفترچه‌های درمانی بیمه‌شدگان سازمان تامین اجتماعی باشد، باید این مسئله را درنظر گرفت که ممکن است کارفرمایی حق بیمه را با تاخیر بپردازد، اما موظف است لیست بیمه را به درستی ارسال کند و بعداً با تاخیر حق بیمه افراد قید شده در لیست را نیز به سازمان بدهد. در این صورت سازمان تامین اجتماعی نمی‌تواند اعتبار دفترچه بیمه افراد را تمدید نکند. اما اگر کارفرمایی برای آنکه جریمه نشود یا از روی سهل انگاری باوجودعدم پرداخت حق بیمه نیروهایش، لیست اسامی بیمه‌شدگان کارگاه را نیز ارسال نکند، ممکن است این مشکل پیش بیاید که خدمات درمانی سازمان نیز متوقف شود. در اینجا مقصر نیز کارفرما خواهد بود. 

حیدری با اشاره به اینکه «اگر لیست بیمه‌ای از سوی کارفرما ارسال و تنها مدت کوتاهی تاخیر در پرداخت رخ داده باشد و با این حال سازمان تامین اجتماعی اعتبار دریافت خدمات دفترچه الکترونیکی را ندیده بگیرد، تخلف از سوی سازمان تامین اجتماعی رخ داده و کارفرما مقصر نیست» تصریح کرد: تامین اجتماعی تنها با لیست حق بیمه ارسالی کارفرما تشخیص می‌دهد که چه کارگری بیمه شده و درحال کار است و چه کارگری نیست و تنها تا زمان کارگر بودن فرد متعهد به ارائه خدمات است. چنین مواجهه‌ای نیز کاملا عادی است زیرا درمان از جمله خدمات کوتاه مدت است که ارائه خدمات آن منوط به وجود رابطه‌ی برخط بیمه‌ای است که از طریق لیست‌ها اعلام می‌شود. 

نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری ادامه داد: در گذشته که دفترچه بیمه‌ای وجود داشت، یک ارتباط برخط و همزمان بین وصول حق بیمه و استحقاق درمان وجود نداشت. ممکن بود فردی دفترچه دریافت کرده باشد که از هفته بعد بیکار شده بوده و به مدت شش ماه از انواع خدمات درمانی دفترچه بهره‌مند باشد. چنین شرایطی هزینه‌های سنگین دارو یا بیمارستان بردوش سازمان تامین اجتماعی می‌افتاد و این درحالی بود که دیگر فرد ارتباطی از نظر حقوقی با سازمان نداشت. اما اکنون برای کنترل منابع و مصارف تامین اجتماعی، سازمان نسبت به ایجاد رابطه برخط میان لیست بیمه و خدمات درمانی اقدام کرده است. 

وی تاکید کرد: در این شرایط کارگران باید پیگیر باشند تا کارفرمایان اگر در پرداخت حق بیمه نیز تاخیر دارند، لااقل لیست بیمه‌ای کاملی ارسال کنند تا خدمات درمانی آن‌ها برقرار بماند. در غیراین‌صورت، اگر تخلفی از جانب کارفرما نباشد و لیست کامل رد شده باشد، قصور از کارفرما نیست و مقصر قطع شدن خدمات درمانی قطعاً سازمان تامین اجتماعی خواهد بود. 

سازمان تامین اجتماعی؛ «پیگیری می‌کنیم!» 

در این رابطه یک منبع آگاه در سازمان تامین اجتماعی با اشاره به اینکه موارد قطع شدن اعتبار دفترچه بیمه الکترونیکی به دلیل‌عدم واریز حق بیمه در سازمان براساس قانون نباید رخ دهد، اظهار کرد: بعید به نظر می‌رسد که چنین اتفاقی به صورت گسترده رخ داده باشد. 

وی با بیان این مطلب که مطالبه و شکایت مطرح شده بیمه‌شدگان در این زمینه مورد رسیدگی قرار می‌گیرد، اظهار کرد: ما آماده هستیم تا در صورتی که بیمه شده‌ای در لیست بیمه حضور دارد اما به دلیل تاخیر در پرداخت حق بیمه از سوی کارفرما در بحث درمان دچار مشکل شده، با دریافت کدملی به مشکل مطرح شده رسیدگی کنیم.