سن بازنشستگی در ایران به چند سال خواهد رسید؟

روزنامه ایران در گزارشی ضمن گفتگو با یک کارشناس بر لزوم افزایش سن بازنشستگی تاکید کرده است.

در بخشی از این گزارش  دکتر وحید راشدی متخصص سالمندشناسی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه وقتی از سالمند حرف می‌زنیم نمی‌توانیم فقط بر مبنای عدد و رقم حرف بزنیم گفت :  مفهومی داریم تحت عنوان سالمند سالم یا سالمند فعال. خیلی از سالمندان جدا از سن تقویمی به لحاظ زیستی و روانی در جامعه فعال هستند و خیلی از افراد هم قبل از رسیدن به سن ۶۰ سالگی توان کار کردن را ندارند و از کار افتاده می‌شوند. بنابراین بحث اشتغال سالمندان عددی نیست که خیلی با سن و سال افراد رابطه داشته باشد و برای بازنشستگی یک فرد باید ارزیابی عملکردی از توانمندی‌های او داشته باشیم تا ببینیم فرد می‌تواند کارش را انجام بدهد یا خیر.

* (با اشاره به بحثی که سال گذشته برای افزایش سن بازنشستگی مطرح شده بود): قبل از اینکه بودجه ۱۴۰۱ مصوب شود بحث افزایش سن بازنشستگی شروع شد که سر و صدای زیادی ایجاد کرد. قرار بود دو سال سن بازنشستگی افزایش پیدا کند که موضوع مهمی بود و در حال حاضر به طور رسمی در کشور ما ۶۰ سال برای مردان و ۵۵ سال برای خانم‌ها سن بازنشستگی در نظر گرفته شده است، حالا تعریف بازنشستگی چیست؟ ماده دو تأمین اجتماعی می‌گوید بازنشستگی عبارت است از عدم اشتغال بیمه شده به سبب رسیدن به سن بازنشستگی که ۶۰ سال برای مردان و ۵۵ سال برای زنان است و این افراد بعد از بازنشستگی و عدم اشتغال باید مستمری بازنشستگی دریافت کنند. از طرف دیگر در همه جای دنیا وقتی شاخص «امید ‌زندگی» بالا می‌رود قاعده‌اش این است که سن بازنشستگی هم افزایش پیدا کند.

* در حال حاضر امید زندگی در کشور ما حدود ۷۶ سال است و دو سال پایین‌تر از این عدد یعنی حدود ۷۴، ۷۵ سال برای مردان و دو سال بالاتر از این عدد یعنی حدود ۷۶، ۷۷ سال برای زنان سن امید زندگی است. در حالی که در گذشته این طور نبود. ۱۱۰ سال قبل سن امید زندگی در ایران بسیار پایین بوده و در آن زمان قطعاً فرد در ۶۰ سالگی توان کار کردن را شاید نداشته اما بهبود سیستم بهداشتی و اجتماعی در طی این سال‌ها باعث شده مردم بیشتر زنده بمانند و قاعدتاً بیشتر کار می‌کنند.

* فرض کنید اگر سن بازنشستگی ثابت باشد مثلاً ۶۰ سال باشد و امید زندگی ۷۰ سال باشد این یعنی وقتی فرد ۶۰ سالش تمام شد ۱۰سال باید مستمری دریافت کند و متوسط حقوقش را بگیرد. الان امید زندگی ۷۶ سال است یعنی فرد به جای ۱۰ سال باید ۱۶ سال مستمری دریافت کند و این عملاً فشار مضاعفی بر صندوق‌های بازنشستگی وارد می‌کند.

* این متخصص سالمندشناسی با بیان اینکه طی سال‌های آینده امید زندگی در کشورمان بالاتر می‌رود و ازآن طرف نرخ سالمندی‌مان به ۲۰ تا ۲۵ درصد می‌رسد، افزود: این مسائل متأسفانه فشار سنگینی بر صندوق‌های بازنشستگی وارد می‌کند و اگر سیاستگذاری مناسبی صورت نگیرد این صندوق‌ها حتی ممکن است ورشکست شوند. در همه جای دنیا وقتی امید زندگی بالا می‌رود متوسط سن بازنشستگی هم دو تا سه سال بالاتر می‌رود. البته انتقادهایی هم به این طرح هست مثل اینکه تکلیف اشتغال جوان‌ترها و فضای رقابتی بازار کار چه می‌شود. بنابراین باید اول فضای بازار کار، نرخ بیکاری و وضعیت صندوق‌های بازنشستگی را در نظر داشته باشیم بعد می‌توانیم بگوییم می‌توان سن بازنشستگی را یکی دو سال افزایش داد.