عوارض جراحی زیبایی توسط غیر پزشک‌ها!

 در سال‌های اخیر  بازار جراحی‌های زیبایی در کشور به قدری سکه شده که بسیاری از افراد فارغ از داشتن تخصص در این حوزه، سعی می‌کنند وارد آن شده و به هر نحوی پولی به جیب بزنند؛ به طوری که طبق گفته کارشناسان حوزه سلامت، طی چند سال اخیر عمده مداخلات غیرمجاز پزشکی، در حوزه زیبایی اتفاق می‌افتد؛ زیرا بخشی است که بسیار درآمدزاست و در عین حال تقاضا در این عرصه بالاست. بنابراین مداخله گران غیرمجاز در این حوزه تاخت و تاز می‌کنند و با تبلیغاتی فریبنده سودهای آنچنانی به جیب می‌زنند.

بنابراین تقاضای زیاد و البته جذابیت‌های مالی این حوزه باعث شده افراد غیرمتخصص زیادی برای کسب سود و درآمد وارد حوزه اقدامات زیبایی شده و با انواع و اقسام تخلفات و جرائم به هر دری بزنند تا در این بازار پرسود که البته چندان قابل نظارت هم نیست، درآمدهای کلان و چندصدمیلیونی کسب کنند؛ درآمدهایی که در بسیاری از موارد به قیمت جان آدم‌ها یا از بین رفتن همیشگی چهره طبیعی‌شان تمام می‌شود.

نگاهی به تبلیغاتِ اقدامات زیبایی روی در و دیوار شهر و همچنین در فضای مجازی، نشان می‌دهد که اوضاع تا چه حد در حوزه جراحی‌ها و اقدامات زیبایی نابه‌سامان است؛ به طوری که برخی افراد بدون اندک تجربه یا تخصصی به راحتی و حتی بعضا به صورت شبکه‌ای اقدام به اعمال زیبایی اعم از تزریق ژل، بوتاکس، چربی و ... در آرایشگاه‌ها یا محل‌های غیر استاندارد کرده و بدون کمترین امکانات بهداشتی این اقدامات را انجام می‌دهند. متاسفانه برخی از مردم به راحتی و به صرف ارزان بودن یک اقدام زیبایی در آرایشگاه یا مرکزی بدون امکانات، بدون توجه به مجوزهای لازم و تخصص و تبحر افراد در انجام اقدامات زیبایی به این افراد اعتماد کرده و سلامتی و چهره‌شان را به دست آنها می‌سپارند؛ در حالی که عفونت، خونریزی، بافت‌مردگی و... تنها بخشی از عوارضی است که ممکن است برای افرادی که جهت انجام اقدامات زیبایی خودشان را به دست افراد غیر متخصص و غیر پزشک می‌سپارند، رخ دهد؛ عوارضی که به سختی قابل جبران بوده و عمدتا هم هیچ وقت به شکل اول بازنمی‌گردند.

مجازات ۱۰ میلیونی در برابر سودهای چندصد میلیونی

متاسفانه باوجود زخم‌هایی که پزشک‌نماها به سلامت و زیبایی مردم می‌زنند، اما گویا قوانین در این زمینه چندان سفت و سخت، شفاف  و بازدارنده نیست؛ قوانینی که علیرغم سود کلان این حوزه، بیشتر خنده‌دار است تا بازدارنده؛ به طوری که چندی پیش محمد رییس‌زاده- رییس‌کل سازمان نظام پزشکی کشور در این زمینه با اشاره به چالش انجام برخی اعمال درمانی از سوی پزشک‌نماها،  گفت: در زمینه افرادی که پزشک نیستند، اما مداخلات غیر مجاز درمانی انجام می‌دهند، هم راهکار برخورد شفاف نیست و جایی برای مراجعه و شکایت وجود ندارد و هم قانون در این زمینه بسیار ضعیف است.

وی بر لزوم اصلاح قانون در برخورد با پزشک‌نماها تاکید و اعلام کرد که اکنون به عنوان مثال اگر فردی در حوزه سلامت مداخله غیرمجاز انجام دهد، هر آسیبی که به فرد بزند، حداکثر جریمه‌اش ۱۰ میلیون تومان است و جالب است که این جرایم از چندین سال قبل که مصوب شده، متناسب با تورم هم رشد نکرده و بنابراین اصلا بازدارنده نیست.

بنابراین باید توجه کرد که گام اول در سامان‌بخشی این حوزه، اصلاح قانون بوده و آگاهی دادن به مردم نیز گام دوم است. در عین حال از مردم انتظار می‌رود که وقتی به جایی برای اقدامات درمانی اعم از اقدامات و جراحی‌های زیبایی و ... مراجعه می‌کنند، حتما مجوزهای مربوطه را ببینند و هوشیار باشند و بررسی کنند که آیا این کلینیک یا مطب مجوز انجام چنین اقدام درمانی را دارد یا خیر و اگر مجوز دارد، تاریخ مجوزش نگذشته باشد. همچنین مردم باید دقت کنند فردی که می‌خواهد یک اقدام درمانی را برایشان انجام دهد، مجوز این کار را دارد یا خیر.

در عین حال سوالات عمده دیگری هم در این حوزه مطرح می شود، به عنوان مثال از کجا بدانیم که تبلیغاتی که در شبکه‌های اجتماعی و حتی روی در و دیوار شهر در حوزه اقدامات زیبایی انجام می‌شود، متعلق به پزشک است یا غیرپزشک؟ همچنین چگونه در هنگام مراجعه به یک مرکز زیبایی، پزشک را از غیرپزشک شناسایی کنیم و.... در این زمینه با دکتر فربد رهنما-  مدیر کل نظارت، ارزشیابی و اعتباربخشی سازمان نظام پزشکی به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید: 

از عفونت تا فلج صورت؛ ره آورد شوم مداخله‌گران غیرمجاز زیبایی

دکتر فربد رهنما با اشاره به عوارض مراجعه به افراد غیرپزشک برای انجام امور پزشکی بویژه در حوزه زیبایی، گفت: انجام اقدامات پزشکی در حوزه زیبایی مانند تزریق ژل و بوتاکس توسط افراد غیر پزشک می‌تواند عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. باید توجه کرد که هر زمان در بدن ماده خارجی وجود داشته باشد، عفونت می کند. حتی اگر یک جسم خارجی در یک زخم ساده قرار گیرد، عفونت کرده و با آنتی بیوتیک هم بهبود نمی‌یابد. حال وقتی ژل یا فیلر تزریق می کنید، یک ماده خارجی وارد بدن می شود. با تحقیقات بسیار مشخص کردند که کدام ماده خارجی عفونت و عوارض ندارد و در نتیجه یکسری ژل تولید شده و مورد آزمایش قرار گرفته است. باید توجه کرد که مداخله‌گر غیرمجاز که از چیزی نمی‌ترسد، مطمئنا ژل را از جای درستش تهیه نمی‌کند، به عوارض طولانی مدت مانند جابجایی، بدشکلی و ... توجه نمی‌کند. همچنین این افراد ساختار پوست را نمی‌شناسند. در زیر پوست صورت اعصاب زیادی وجود دارد و اگر به ساختار پوست توجه نشود، آسیب به عصب می‌تواند به صورت مادام‌العمر یک سمت صورت را فلج کند. شایع‌ترین مساله نیز عفونت‌هایی است که ایجاد می‌شود. درعین حال باید توجه کرد که کسی خدمات مداخله‌ای پزشکی زیبایی انجام می‌دهد که ظاهر صورتش برایش مهم است و حال فکر کنید این فرد دچار عفونتی می‌شود و دائما باید به بیمارستان رفت و آمد کند و صورتش هم زخم است. حتی با مواردی مواجه می‌شویم که به دلیل عوارض اقدامات زیبایی از سوی مداخله‌گران غیرمجاز دچار آسیب روحی و روانی جدی می‌شوند. دختر جوانی که تزریق چربی در باسن انجام می دهد و دچار عارضه شود که این عوارض به شدت ناراحت کننده است؛ در حالی که این اقدام پیچیدگی های خاصی دارد و خود پزشکان هم به راحتی این کار را انجام نمی دهند. زیرا می دانند که احتمال بروز عفونت و عوارض در این اقدام بسیار زیاد است.

با سلامتی‌تان شوخی نکنید!

رهنما تاکید کرد: بنابراین مردم اصلا با سلامت شان شوخی نکنند و بدانند که تزریق ژل، فیلر، حتی لیزر و ... صرفا جزو اعمال پزشکی است و نباید در مراکز غیرمجاز به افراد غیر پزشک اعتماد کنند. اخیرا تصاویری دیدم از انجام لیفت صورت در یک فضای غیر استریل. در حالی که یک جراحی ساده هم باید در فضای استریل انجام شود. درصد افراد غیرمجازی که در حوزه جراحی ها این اقدام را می کنند، کم است، اما همین کم هم وحشتناک است که باید از آن جلوگیری شود. در این زمینه مردم باید مراقبت کنند.

رهنما ادامه داد: بسیار مشاهده شده است که بیماری پس از انتخاب پزشک از طریق تبلیغات موجود در فضای مجازی و مراجعه به وی و بروز عوارض، بررسی دقیق‌تری نموده و متوجه می‌شود فردی که به وی مراجعه داشته است، اصلاً پزشک نبوده است. سوال مطرح این است آیا انجام تبلیغات امور پزشکی توسط پزشکان مجاز و قانونی است؟ پاسخ مثبت است. پزشکان می‌توانند طبق ضوابطی به انجام تبلیغات و درج آگهی بپردازند. سوال دوم اینکه آیا انتخاب پزشک یا مراکز درمانی بر حسب تبلیغات منتشره در فضای  مجازی کار درستی است؟ پاسخ اینکه در صورت عدم سنجش همه جوانب می‌تواند خطر بزرگی برای سلامتی شما باشد؛ چرا که احتمال این وجود دارد که شما به یک مداخله‌گر غیر مجاز در طبابت مراجعه کنید.

تاخت و تاز پزشک‌نماها در عرصه زیبایی

رهنما گفت: تا حدود ۱۰ سال قبل مداخله غیرمجاز در اموز پزشکی در حوزه‌های مختلفی اتفاق می‌افتاد. در حوزه دندانپزشکی، متخصص قلب، داخلی و حتی متخصص بیهوشی و... را هم شامل می‌شد، اما ظرف چند سال اخیر عمده مداخلات در حوزه زیبایی اتفاق می‌افتد. زیرا تنها بخشی است که درآمدزاست؛ بنابراین مداخله‌گران غیرمجاز در این حوزه تاخت و تاز می‌کنند. اوایل این مداخله به صورت جعل هویت و نام و مهر یک پزشک بود. مثلا اسم یک دکتر پوست یا جراح عمومی را جعل می‌کردند، اما به تدریج دیگر این کار را هم انجام نمی‌دهند و اکنون با اسم خودشان در امور پزشکی و زیبایی مداخله می‌کنند. بویژه در حوزه تزریق ژل، بوتاکس و ...  حتی در برخی آرایشگاه‌ها و ... هم این اقدامات انجام می‌شود و حتی کلاس‌های آموزشی در حوزه پزشکی برای سایر غیر پزشکان برگزار می‌کنند.

از کجا بدانیم که تبلیغات متعلق به پزشک است یا غیرپزشک؟

وی درباره نحوه اطلاع از اعتبار تبلیغات پزشکی، گفت: مشخصات کامل پزشک اعم از نام و نام خانوادگی، شماره نظام پزشکی و آدرس و نشانی و مقطع و رشته تحصیلی مطابق پروانه مطب در ابتدای صفحات تبلیغاتی رؤیت می‌شود. این مشخصه باعث می‌شود تبلیغات پزشک از غیرپزشک متمایز گردد. بنابراین صفحات تبلیغات مجازی که نام و نام خانوادگی و رشته پزشک در آن نوشته نشده است احتمال بسیار بالایی دارد که توسط یک مداخله‌گر راه‌اندازی شده باشد. البته توصیه ما این است که حتی در مواردی که نام پزشک درج شده، به صفحه جستجوی پزشک سازمان نظام پزشکی مراجعه و صحت‌سنجی کنند.

چگونگی شناسایی پزشک از غیرپزشک

وی درباره نحوه شناختن پزشک مورد اعتماد و همچنین شناسایی افرادی که پزشک نیستند، اما خودشان را به عنوان پزشک معرفی می‌کنند، گفت: پیدا کردن پزشک از طریق شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی اشتباه است. اگر هم پزشکی را از این صفحات پیدا کردید، حتما چک کنید که این فرد پزشک هست یا خیر. مشخصات تمام پزشکان تایید شده‌ای که مجوز طبابت دارند، در سایت سازمان نظام پزشکی قرار داده‌ایم. مردم می توانند با مراجعه به سایت سازمان نظام پزشکی به آدرس https://irimc.org/  و در قسمت جستجوی پزشک، نام و نام خانوادگی پزشک را وارد کرده و مشخصات او را اعم از اسم، عکس، شماره نظام پزشکی و ... را ببینند.

مجازات دخالت غیرمجاز در امور پزشکی چیست؟

وی درباره چرایی افزایش دخالت غیرمجاز در امور پزشکی و به ویژه حوزه زیبایی، گفت: زیرا از حدود ۲۲ سال پیش مجازات زندان برای این جرم حذف شده است. مداخله‌گران غیرمجاز در پزشکی زندان نمی‌روند و حداکثر پنج میلیون تومان جریمه نقدی می‌شوند.

وی به مجازات‌های زندان که سال‌ها پیش برای مداخله‌گران غیرمجاز در امور پزشکی در قانون در نظر گرفته شده بود، اشاره کرد و افزود: متأسفانه در سال ۱۳۷۹ مجلس قانون امور پزشکی را بازنگری کرده و جریمه زندان را برداشته است و تنها به جریمه نقدی اکتفا کرده است. به این ترتیب ظرف ۲۲ سال گذشته متاسفانه دیگر مجازات زندان برای مداخله‌گران غیرمجاز در امور پزشکی نداریم.

رهنما درباره احتمال فعالیت مداخله‌گران غیرمجاز در بیمارستان‌ها نیز گفت: یک موسسه پزشکی برای آغاز به کار باید آدرس خودش را در وزارت بهداشت ثبت کند، وزارت بهداشت آن را بازرسی کرده و بعد یک پزشک پروانه‌دار به عنوان مسئول فنی آن مرکز به وزارت بهداشت معرفی می‌شود و آن مسئول فنی، نماینده وزارت بهداشت در آن مرکز است. همه اتفاقات مراکز درمانی زیر نظر مسئول فنی است. برخی مواقع دستیار پزشک با حضور خود پزشک جراحی را انجام می‌دهد. بنابراین در این زمینه بخصوص، نگرانی وجود ندارد.