پشت پرده کمبود و افزایش قیمت دارو

نایب رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، توسعه صادرات دارو در شرایط کنونی را نوعی خیال‌پردازی دانست.

صادرات دارو می‌تواند به رشد و توسعه صنعت داروسازی کشور سرعت کمک کند و جایگاه ایران در بازار دارویی منطقه و جهان را مستحکم سازد. این در حالی است که صنعت داروسازی کشور، در سال‌های اخیر دچار چالش‌های عدیده‌ای شده که شاید؛ صادرات دارو یکی از همین چالش‌ها باشد.

صنعت داروسازی کشور در تولید داروهایی با فناوری بالا که تحت عنوان داروهای «های تک» شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر از رشد و توسعه قابل قبولی برخوردار بوده است؛ به طوری در برخی اقلام دارویی، قابل رقابت با برندهای معروف جهان است.

اما، دست اندرکاران صنعت داروسازی کشور، از شرایط حاکم بر صنعت گلایه دارند و معتقدند که صحبت کردن از توسعه صادرات دارو در این شرایط، دور از واقعیت آست.

هاله حامدی‌فر، نایب رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، درباره مشکلات موجود در حوزه تولید داروهای بایوتک در کشور، گفت: امروز در مورد تولید دارو و نقش تولیدکنندگان، تصور بر این است که صنعت دارو مسئول ارزان نگه داشتن دارو در کشور است؛ در حالی که این طور نیست.

او افزود: در سال‌های نه چندان دور به دلیل کمبود داروهای هموفیلی، تالاسمی و…، صف‌های طولانی مقابل داروخانه‌ها تشکیل می‌شد، اما اکنون شاهد چنین مشکلاتی نیستیم؛ چرا که این داروها به تولید داخلی رسید و صنعت داروسازی کشور وظیفه خود را در این حوزه به خوبی انجام داد.

حامدی‌فر تاکید کرد: وظیفه صنعت دارو، تولید داروی با کیفیت و مسئولیت دولت، سیاست‌گذاری درباره نحوه سازماندهی نظام دارو است. اینکه دولت با چه برنامه و راهکاری و با چه نوع پوشش حمایتی، دارو را در اختیار بیماران قرار می‌دهد جدا از بحث صنعت و وظایف آن است؛ اما امروز موضوع به گونه‌ای مطرح می‌شود که گویا تولیدکننده به عنوان یک عنصر سودجو در پی افزایش منافع خود است اما دولت سعی دارد با این سودجویی مبارزه کند و داروی ارزان بیماران را تامین کند.

او تصریح کرد: هزینه تمام‌شده تولید هر قلم دارو مشخص است و استمرار تولید آن نیازمند تامین هزینه‌های آن توسط تولید کننده است که این موضوع نیز به نوبه خود مستلزم قیمت‌گذاری منطقی است. دولت اگر قصد دارد این داروها را با قیمت کمتر در اختیار بیماران قرار دهد، تولید کننده نیز از آن استقبال می‌کند اما نباید هزینه‌های این کار را از جیب صنعت و با قیمت‌گذاری‌های نامتناسب و دستوری تامین کند.

حامدی فر با اشاره به قیمت‌گذاری دستوری دارو و تغییر منشأ ارزی دارو در کشور گفت: صنعت تولید داروها با تکنولوژی پیشرفته (های تک) هنوز نتوانسته اختلاف قیمت ارز ۴۲۰۰ تومانی با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی را دریافت کند و این زنگ خطری برای سلامت بیماران خاص است.

وی با تاکید بر اینکه تولید کننده داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج به شدت تحت فشار هستند، افزود: داروی بیماران خاص اغلب یک یا دو تولیدکننده در کشور دارد و تولید کننده نمی‌تواند به محض زیان ده شدن تولید را کنار بگذارد و در عین‌حال این داروها به صورت فوریتی به آسانی قابل تأمین نیست.

عضو هیأت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، با اشاره به چالش کنونی صنعت دارو خاطرنشان کرد: این صنعت در شرایطی است که نه‌تنها توان توسعه ندارد، بلکه در حال تحلیل رفتن است. گفتن اینکه صادرات و ارزآوری اتفاق خوبی است، کافی نیست؛ صادرات دارو و ورود به بازار دارویی یک کشور دیگر یک فرآیند بسیار هزینه‌بر و زمان‌بر است.

حامدی فر در پایان به وضعیت صادرات داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج اشاره کرد و گفت: کشور ما در صنایع دارویی فرصت‌های خوبی برای صادرات دارد به طوری‌که در سال‌های گذشته، صادرات دارو به ۱۷۰ میلیون دلار هم رسید؛ اما با دونرخی شدن ارز، این میزان به سختی به ۵۰ تا ۶۰ میلیون دلار می‌رسد.

او ادامه داد: امروز دیگر به صورت رسمی کمتر صادرات داروهای بیماران خاص به کشورهای همسایه را داریم؛ زیرا با توجه به شیوه‌های قیمت‌گذاری، قاچاق معکوس این داروها از ایران به کشورهای حوزه خلیج فارس، آسیای میانه و دیگر کشورهای منطقه، به مراتب ارزان‌تر از صادرات رسمی آن است.

حامدی فر افزود: در شرایط کنونی که تأمین داروهای مورد نیاز در داخل کشور دچار چالش شده، صحبت کردن از توسعه صادرات دارو یک فانتزی و خیال‌پردازی است.