سیاره جهنم پیدا شد!

 اخترشناسان به‌تازگی موفق به کشف سیاره ای سوزان و پف کرده شده‌اند که دمای آن ۲ هزار درجه سانتی گراد است. با سیاره جهنم آشنا شوید.

در منظومه شمسی ما سیارات عجیب و غریبی وجود دارند که شاید اطلاعات زیادی از آنها در دسترس نباشد، اما قطع به یقین سرشار از شگفتی و جذابیت هستند. یکی از همین سیارات، جهنمی است که به‌گفته دانشمندان دمای سطح آن تا ۲۰۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این سیاره در فاصله ۶۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد و پژوهشگران در حال انجام مطالعات بیشتر روی آن هستند.

اخترشناسان سیاره جهنمی عجیبی کشف کرده‌اند که پف کرده و به‌حالت بخار درآمده است. عناصر سازنده این سیاره سنگ‌ها بوده ولی به‌قدری داغ هستند که در جو بخار شده‌اند. نام سیاره جهنمی ما WASP-۷۶b است و جرم آن طبق آنچه ستاره شناسان گفته‌اند، به‌اندازه مشتری خواهد بود.

این خورشید سوزان به ستاره خود بسیار نزدیک‌تر از عطارد به خورشید منظومه ما است و همان‌طور که گفتیم دمای آن به دو هزار درجه می‌رسد. همین داغ بودن بیش از حد آن باعث شده پف کرده‌تر از مشتری به‌نظر برسد. خوشبختانه دمای زیاد ستاره WASP-۷۶b می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا عناصر سازنده این غول گازی را به‌راحتی تماشا کنند.

از جمله عناصری که در ستاره مذکور یافت شده می‌توان به منیزیم، نیکل و کلسیم اشاره کرد. چنین عناصری تشکیل دهنده سنگ‌ها هستند، ولی از آنجایی که تحت دمای بسیار زیاد قرار داشته به‌شکل گاز درآمده‌اند. ۱۱ عنصر مختلف در این سیاره گازی و سوزان پیدا شده و به‌عقیده پژوهشگران چنین عناصری در زحل و مشتری هم وجود دارند.

اخترشناسان می‌توانند به‌لطف WASP-۷۶b، اطلاعات و داده‌های جدیدی در مورد غول‌های گازی دیگر کسب کنند. طبق یک نظریه که احتمال وقوع آن زیاد است، سیاره جهنمی در زمان‌های دور سیاره‌ای به اندازه عطارد را بلعید. علت طرح چنین نظریه‌ای وجود جیوه در این سیاره است؛ چرا که عنصر نام‌برده از جنس فلز و سیلیکات بوده و این خلاف هیدروژن و هلیومی است که در غول‌های گازی نظیر مشتری وجود دارند.

یکی دیگر از کشف‌های جذاب دانشمندان در سیاره جهنمی مذکور، اکسید وانادیوم بوده که می‌تواند اثر قابل توجهی روی سیارات فراخورشیدی داشته باشد. وانادیوم از نظر اخترشناسان اهمیت بسیاری دارد؛ چرا که تأثیر زیادی روی ساختار جوی سیارات غول‌پیکر داغ دارد. مولکول مذکور نقشی شبیه به ازن دارد که در گرمایش اتمسفر فوقانی زمین کارآمد است.

بیانیه ناسا

در حالی‌ که تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا آخرین مراحل تست خود پیش از آغاز به کار را پشت سر می‌گذارد، دانشمندان آماده می‌شوند تا برای اولین بار از نزدیک به یک «ابر زمین» سوزان در فاصله ۵۰ سال نوری نگاه کنند.

به گزارش یورونیوز، این سیاره که «۵۵ خرچنگ ای» (۵۵ Cancri e) نام دارد، چنان نزدیک به ستاره خورشید‌مانند خود می چرخد که شرایط سطح آن می‌تواند به معنای واقعی کلمه همان «جهنم» داغی باشد که در کتب مقدس توصیف شده‌اند: «در وضعیتی همیشه سوزان».

ناسا می‌گوید مطابق داده‌های به دست آمده این سیاره فراخورشیدی که دو برابر زمین قطر دارد در فاصله کمتر از ۱.۶ میلیون کیلومتری از ستاره خود واقع است، یعنی حدود یک بیست و پنجم فاصله‌ای که عطارد فوق‌العاده داغ از خورشید ما دارد.

به گفته دانشمندان دمای سطح این سیاره از نقطه ذوب سنگ‌های معمولی بالاتر است در نتیجه برآورد می‌شود روی آن اقیانوسی از گدازه وجود داشته باشد.

ناسا در بیانیه خود گفته است: «اگر بخواهیم وضعیت این سیاره را با زمین مقایسه کنیم، باید گفت این سیاره چنان به ستاره‌اش نزدیک است که یک سال کامل آن فقط چند ساعت طول می‌کشد. به سبب نیروی گرانش شدید ستاره، یک نیمکره سیاره همیشه روز و نیمکره دیگر در تاریکی مطلق به سر می‌برد. نزدیکی زیاد باعث می‌شود سنگ‌ها شروع به ذوب شدن کنند و اقیانوس‌هایی از گدازه جریان داشته باشد.»

ناسا می گوید چیزی شبیه به این سیاره در منظومه شمسی ما وجود ندارد. این سیاره در سال ۲۰۰۴ برای اولین بار کشف شد و اخترشناسان تا کنون به بخار آب در جو آن برنخورده‌اند.

از جمله مسائلی که دانشمندان امیدوارند با نگاه دقیق‌تر تلسکوپ جیمز وب کشف کنند این است که آیا این سیاره «در حالت جزر و مدی قفل شده و یک طرف آن همیشه رو به ستاره است؟ یا به گونه‌ای می‌تواند بچرخد که روز و شب را ایجاد کند.»

پیشتر نماهای اولیه از تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا نشان داده بود اتفاقی مرموز در این سیاره در حال وقوع است، چرا که داغ ترین نقطه آن بخشی نبود که مستقیماً در برابر ستاره قرار داشت. ناسا می‌گوید یک فرضیه این است که این سیاره دارای جوی پرتلاطم است که کانون گرما را به اطراف منتقل می‌کند.

فرضیه دیگر این است که «۵۵ خرچنگ ای» برای ایجاد روز و شب می‌چرخد اما این چرخش به نحوی است که تبعاتی کابوس‌وار ایجاد می‌کند. به این معنی که سطح سیاره در طول روز گرم، ذوب و حتی تبخیر می‌شود و لایه بسیار نازکی از جو را تشکیل می‌دهد. در غروب اما بخارات سرد و متراکم شده و قطرات گدازه‌ای را باعث می‌شوند که روی سطح شروع به باریدن می‌کنند.

انتظار می رود تلسکوپ فضایی جیمز وب که چندی پیش به فضا پرتاب شد در «تنها چند هفته آینده» به طور کامل عملیاتی شود و اولین رصد خود را تا تابستان امسال انجام دهد. دانشمندان می‌گویند این تلسکوپ قادر به تشخیص وجود جو در سیاره‌های فراخورشیدی است.

مطابق اعلام سازمان فضایی آمریکا سال اول تلسکوپ جیمز وب به مطالعه «۵۵ خرچنگ ای» و سیاره بدون جو «LHS 3844 b» اختصاص خواهد یافت تا دانشمندان درک بهتری از «تکامل سیارات سنگی مانند زمین» پیدا کنند./ ایسنا