گزارش نیویورک‌تایمز از ورشکستگی آب در ایران / روایت فقر و گرما

شاخص گرما در مقطعی از تحمل انسان فراتر رفت

ترکیبی از فقر روزافزون و تشدید گرما، بخش اعظم جنوب ایران را در هم می‌کوبد، جایی که بیابان‌های گسترده، همراه با رطوبت خلیج‌فارس، آن را به طور ویژه‌ای در معرض امواج گرما و خشکسالی‌هایی قرار می‌دهد که با تغییرات اقلیمی تشدید شده‌اند.

 نیویورک تایمز نوشت ، در تمام طول یک ماه و ۱۰ روز گرمای بی امان تابستان، سپیده، یک پزشک در جنوب ایران و همسر دندانپزشکش تنها چند ساعت در فضای باز بوده‌اند. برای بخشی از هفته گذشته، دما در شهر محل زندگی او به ۵۷ درجه سانتی‌گراد رسید.

او حداقل در خانه تهویه مطبوع دارد، ضرورتی که برای همه در دسترس نیست. ترکیبی از فقر روزافزون و تشدید گرما، بخش اعظم جنوب ایران را درنوردیده، جایی که بیابان‌های گسترده، همراه با رطوبت خلیج‌فارس، آن را به طور ویژه‌ای در معرض امواج گرما و خشکسالی‌هایی قرار می‌دهد که با تغییرات آب‌ و‌ هوایی تشدید شده‌اند.

اگرچه دما در سایر نقاط کشور کم‌تر بود، اما رنج همچنان بسیار است. ایرانی‌ها راه‌های اندکی برای مقابله دارند. کارشناسان می‌گویند سوء مدیریت و سوء استفاده طولانی‌مدت دولت از منابع آب باعث شده است که آب لوله کشی در سراسر کشور شور یا خشک شود، در حالی که اقتصاد بی‌تحرک و تورم دو رقمی ایران، با تشدید فقر، مشاغل داخل ساختمانی و تهویه مطبوع را برای بسیاری از دسترس خارج کرده است.

ایران از چیزی رنج می‌برد که کاوه مدنی، کارشناس آب سازمان ملل متحد که پیش از این به عنوان قائم مقام سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران فعالیت می‌کرد، «ورشکستگی آب» می‌نامد، که در آن، به گفته او، سیاست‌های نادرست کشاورزی و توسعه‌ای باعث شده  که مصرف آب برای مدت طولانی از عرضه بیشتر باشد و هیچ راهی برای برگرداندن این کمبود وجود ندارد.

با خشک شدن آب‌های زیرزمینی و سطحی، خشکسالی‌ها تشدید می‌شود و تغییرات اقلیمی باعث افزایش دما می‌شود. ایرانیان در نواحی روستایی به طور فزاینده‌ای قادر به پرداخت هزینه‌های خرید آب از مغازه و یا تانکرها نیستند. کمبود آب در سال 2021 به اعتراض‌ها در شهر تاریخی اصفهان و استان خوزستان دامن زد و نارضایتی‌ها به دلیل ناتوانی در رسیدگی به گرمای شدید و بی‌آبی در حال افزایش است.

از جمله کسانی که آب لوله کشی ندارند، بیمارانی هستند که سپیده تابستان امسال در روستاهای اطراف مسجد سلیمان، شهر زادگاهش در غرب ایران دیده است. روستاییان مجبور شده‌اند به سراغ چاه‌هایی بروند که به گفته او پر از موش‌های مرده، مارمولک و سوسک هستند. او گفت: «تمام چیزی که در اطرافم می بینم بدبختی و فقر است. کاش می‌توانستم چیز امیدوارکننده‌ای بگویم.اما واقعیت این است.»

مقامات دولتی گفته اند که آب لوله کشی استان فقیرنشین و روستایی سیستان و بلوچستان تا سپتامبر (مهر) به طور کامل تمام خواهد شد. منطبق شدن با گرمای سوزان و رطوبت خفه کننده کاری است که مردم سراسر جنوب ایران از مدت‌ها قبل یاد گرفته اند: بیرون رفتن فقط در صبح زود یا اواخر شب و ملاقات با دوستان در کنار رودخانه‌ها و کانال‌ها.

آنها می‌دانند که چند ساعت در چنین گرمایی می‌تواند به معنای سردرد، ضعف، سرگیجه و آفتاب سوختگی باشد؛ که رطوبت می‌تواند این احساس را ایجاد کند که انگار با هر نفسی بخار استنشاق می‌کنند؛ که حتی آبی که در طول روز از شیرهای آب جاری می‌شود می‌تواند دست را بسوزاند، که دمپایی‌های پلاستیکی که بیرون مانده‌اند در مقابل نور خورشید تغییر شکل می‌دهند؛ که عینک آفتابی مانده در ماشین در طول روز می‌تواند ذوب شود.

یکشنبه گذشته، رطوبت و دمای بالا در فرودگاه خلیج فارس در سواحل جنوبی ایران، شاخص گرما را به 66 درجه رساند که از حد تحمل انسان فراتر است. اما بسیاری از کارگران چاره‌ای جز تحمل آفتاب ندارند. یک ویدئوی منتشر شده در تلگرام، مردی را در عسلویه در استان بوشهر نشان می‌دهد که می‌گوید باید از ساعت ۵ صبح تا ۷ بعد از ظهر در فضای باز کار کند، هر روز. او گفت: «این وضعیت یک کارگر است. ما صد بار در روز می‌میریم.»

برای کسانی که می‌توانند، ساده‌ترین کار این است که زیر کولر پنهان شوند و امیدوار باشند که از قطعی‌های برقی که هر تابستان در جنوب ایران رخ می‌دهد در امان باشند.