طالبان ۴۱۰ کامیون ایرانی حمل سوخت را متوقف کرد

کامیون‌های ایرانی که حامل سوخت عراق بودند، بیش از یک ماه است که در افغانستان گرفتار شده‌اند. مقامات طالبان، دلیل این توقف را بررسی محموله سوخت وارداتی عنوان کرده‌اند. توقف یک ماهه این کامیون‌ها، در چرخه حمل و نقل سوخت در کشور مشکل به وجود آورده است.

بیش از ۴۰۰ راننده کامیون ایرانی در افغانستان متوقف شده‌اند. مسئولان دلیل این توقف را بررسی محموله سوخت وارداتی به افغانستان از سوی طالبان دانستند.

جواد هدایتی، مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری، در گفت‌وگو با ایلنا، طولانی شدن روند بررسی کیفیت سوخت وارداتی را غیرمتعارف توصیف کرد و گفت که راننده ایرانی ۱۵ روز در افغانستان معطل شده است و این روند دو سال است است که تکرار می‌شود.

او در ادامه متذکر شد که افغانستان به تازگی کنترل شدیدی بر محموله‌های سوخت وارداتی دارد و درباره سوخت حامل ۴٠٠ کامیون ایرانی هم موضوع عدم انطباق با استانداردها نیست، بلکه موضوع نمونه‌گیری از سوخت است.

لازم به ذکر است که این رویه مورد انتقاد و گلایه اتحادیه نفت و گاز سراسری افغانستان هم بوده و نه فقط سوخت ایران بلکه کشورهای دیگر از جمله ترکمنستان، ازبکستان و روسیه هم برگشت خورده است.

آن طور که محمود سیادت، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان، در فروردین ماه سال جاری در گفت‌وگو با ایلنا اعلام کرده بود، در داخل افغانستان آزمایشگاه‌ها به اندازه کافی از اعتبار مناسب و لازم برخوردار نیستند و کارشناسان لازم را در اختیار ندارند و احتمال اشکال و خطا در نوع آزمایشات وجود دارد.

او همچنین تشریح کرد که واردات سوخت افغانستان از عراق، آذربایجان، قزاقستان ازبکستان و روسیه است ولی عمده سهم گاز مایع مربوط به ایران و ترکمنستان است، در مورد گازوئیل و بنزین نیز تامین‌کننده اصلی نیاز این کشور ایران و ترکمنستان هستند که عمدتا سابقه برگشت سوخت ازطرف افغانستان را دارند.

حسین محمدیان، عضو هیئت‌مدیره اتاق مشترک ایران و افغانستان، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز، تشریح کرد که سوختی که کامیون‌های ایرانی به افغانستان حمل می‌کردند، از عراق بارگیری شده است. تاجر افغانستانی سوخت را از عراق خریداری کرده و وقتی وارد افغانستان شده، طالبان اجازه تخلیه این سوخت را نداده و عنوان کرده که این سوخت مشکل کیفی دارد.

بنا بر گفته او، سوخت افغانستان بر خلاف ایران، تماما توسط بخش خصوصی توزیع می‌شود و دولت در این زمینه نقشی ندارد و این مبادلات آزاد است. در این بین مشکل برای کامیون‌های ایرانی به وجود آمده است. ۴۱۰ کامیون بالغ بر یک ماه است که در افغانستان منتظرند و تکلیف آن‌ها مشخص نمی‌شود. بخش خصوصی افغانستان از عراق سوخت خریداری کرده اما در افغانستان کیفیت آن‌ها تایید نشده و این امر کامیون‌های ایرانی را در مرز ماهیرود نگه داشته است.

مشکل حمل و نقل سوخت در ایران

محمدیان عنوان کرد که از طریق اتاق مشترک با افغانستان نامه کتبی زده شده و از طریق استان خراسان جنوبی نیز این روند در حال پیگیری است، اما متاسفانه تاکنون جوابی گرفته نشده است. باید از طریق دولت و حاکمیت به طالبان فشار آورده شود که به هر دلیلی این سخت‌گیری مورد تایید نیست و وضعیت کامیون‌های ایرانی باید مشخص شود. 

در نتیجه این اتفاق، در چرخه حمل و نقل سوخت در کشور مشکل به وجود آمده است؛ چراکه ۴۱۰ کامیون از سیستم خارج شده‌اند و هیچ‌کس به داد این کامیون‌داران نمی‌رسد.

سابقه برگشت سوخت در افغانستان

آن‌طور که محمدیان مدعی شده، بخشی از مشکل برگشت سوخت به دلیل حاکمیت دولت طالبان است. در این حکومت، ذی‌نفعانی وجود دارند که اگر سوختی از ایران یا عراق وارد شود ممکن است هر ایرادی به آن وارد کنند و این عمدتا به مشکلات داخلی آن‌ها وابسته هست. این موضوع تا کنون سابقه نداشته که ۴۱۰ کامیون بالغ بر یک ماه در افغانستان معطل شوند.

بنا بر اظهارات او، مشکل بحث‌های داوری و حقوقی راجع به کیفیت سوخت نیست. بلکه مشکل گرفتاری راننده‌های ایرانی است. طالبان اگر کیفیت سوخت را تایید نمی‌کند، آن را برگشت بزنند تا وضعیت کامیون‌داران مشخص شود. چراکه در بحران جاری، زیان اصلی را راننده‌های ایرانی و بخش حمل و نقل ایران متحمل شده است. بخش خصوصی درخواست دارد که وزارت امور خارجه یا نهاد ریاست جمهوری، این موضوع را پیگیری کند. زیرا تا کنون نتیجه‌ای بنا بر پیگیری‌های بخش خصوصی حاصل نشده است. اساسا دولت طالبان دولت استانداردی نیست که بتواند پاسخ‌گوی این موارد باشد.

وی برای پیشگیری از ایجاد چنین مشکلی برای سوخت ایران عنوان کرد که مصوبه‌ای در دستور کار است تا سوختی که از ایران قرار است به افغانستان صادر شود، پیش از آن که محموله وارد افغانستان شود، گمرک افغانستان و مسئولان ذی‌ربط از آن نمونه‌برداری کنند تا اگر سوخت به هر دلیلی از نظرشان مشکل داشت و دارای کیفیت لازم نبود، قبل از ورود به افغانستان مشکل حل شود و سوخت وارد افغانستان نشود. از این رو، اگر به هر دلیلی سوخت ایران توسط افغانستان تایید شده و وارد کشور افغانستان شود، طرف افغانستانی دیگر حق برگشت سوخت را ندارد. این موضوع توسط اتاق مشترک ایران و افغانستان تنظیم شده و به طرف افغانستانی نیز اعلام شده است.

منبع تجارت نیوز