«میر» روسی در ایران چه می کند؟

قرار است به زودی اولین سیستم گسترده پرداخت جهانی در کشورمان به صورت رسمی خدمات خود را عرضه کند. هر چند پیش از این احتمالا اسم های ویزا و مستر کارت را شنیده اید اما با توجه به تحریم ها هیچ وقت به صورت رسمی این کارت ها در کشورمان خدماتی نداشتند اما همین چند روز پیش بود که مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه  کشورمان از توافق‌ برای استفاده از کارت بانکی «میر» روسیه که نسخه روسی مستر ویزا و مستر کارت است در ایران خبر داد و گفت که این سیستم «به زودی در ایران راه اندازی خواهد شد». با این حال در صورت فعال سازی ، میر اولین سیستم گسترده پرداخت جهانی است که در ایران به صورت رسمی، خدمات خود را عرضه خواهد کرد. در این گزارش سعی کرده ایم با سیستم پرداخت میر و معایب و مزایای آن بیشتر آشنا شویم.

سیستم پرداخت «میر» چیست؟

در سال ۲۰۱۴، پس از الحاق کریمه به روسیه، سیستم کارت ملی پرداخت (NPCS) و اپراتور کارت‌های «میر» ایجاد شد. کلمه «میر» در روسیه به معنای «جهان» یا «صلح» است که به منظور برقراری تراکنش‌های مالی در صورت قطع ارتباط کارت‌ها با سیستم‌های پرداخت بین‌المللی ایجاد شد. سازمان‌های مالی روسیه از همان زمان کنار گذاشتن تدریجی پرداخت با ویزاکارت‌ و مسترکارت را شروع کردند و پرداخت حقوق بازنشستگی، مزایای اجتماعی و حقوق کارکنان سازمان‌های بودجه‌ای به سیستم پرداخت «میر» منتقل شد. بر این اساس، در تابستان ۲۰۲۱، بیش از ۵۰ درصد از روس‌ها حداقل یک کارت «میر» داشتند. تا پایان سه ماه سوم سال ۲۰۲۱، این سیستم ۲۵.۲ درصد از کل پرداخت‌های روسیه را به خود اختصاص داد و در مجموع  ۱۱۲ میلیون کارت صادر شد.

از کارت‌های بانکی «میر» کجا می‌توان استفاده کرد؟

روس‌ها می‌توانند از کارت‌های بانکی «میر» در خارج از کشور خود، در کشورهایی که آن‌ را پذیرفته‌اند، استفاده کنند. هم اکنون در کنار کشورهایی نظیر ترکیه، ویتنام، ارمنستان، ازبکستان، بلاروس، قرقیزستان، تاجیکستان، قزاقستان، اوستیای جنوبی و آبخازیا که در حال ارائه خدمت به دارندگان کارت میر هستند، کشورهای کوبا، امارات و کره جنوبی هم ارائه خدمات به دارندگان کارت های اعتباری میر روسیه را آغاز کرده اند. یعنی در آینده ای نزدیک از کارت های میر می شود در ۱۵ کشور استفاده کرد.

نحوه استفاده از کارت میر

از آن جایی که شبکه میر قرار است به شبکه شتاب متصل شود گردشگر روس بدون هیچ دغدغه ای از کارت خوان های متصل به شبکه شتاب استفاده می کند و مبلغ کالایی را که می خرد

 پرداخت می  کند. اما در این بین مبلغ کالا که به فروشنده توسط بانک پرداخت می شود از حساب خریدار به روبل کم می شود. یعنی بر اساس قیمت روز روبل از حساب کارت اعتباری میر خریدار روسی کسر می شود. به همین راحتی، در این بین یک کارمزدهایی هم از خریدار دریافت می شود. به همین شیوه دارنده کارت میر می تواند از دستگاه های خودپرداز پول نقد به ریال دریافت کند که به روبل از حسابش کسر شود.

آیا یک خارجی می‌تواند کارت «میر» بگیرد؟

برای خارجی‌ها، محدودیت برای دریافت ویزاکارت‌ و مسترکارت به این معنی است که با کارت‌هایی که این سامانه‌ها در روسیه صادر کرده‌اند، امکان پرداخت در خارج از این کشور را ندارند. خارجی‌ها می‌توانند برای پرداخت در روسیه کارت نقدی «میر» دریافت کنند یعنی کارتی شبیه به کارت های هدیه ما که یک بار شارژ هستند و به ازای مبلغی که پرداخت می کنید کارت شارژ می شود.

معایب و مزایای استفاده از کارت اعتباری میر

قطعا هر کاری در کنار مزایایی که دارد می تواند معایبی هم داشته باشد که در این قسمت قصد داریم به هر دو جنبه مثبت و منفی فعالیت میر در کشورمان بپردازیم.

۱- یکی از مزیت هایی که این کارت ها دارد این است که به شبکه شتاب متصل است و اگر گردشگری به کشورمان بیاید دیگر نگرانی تبدیل روبل به ریال را نخواهد داشت و با همان کارت اعتباری میر می تواند از هر فروشگاهی که می خواهد خرید کند و کارت بکشد. شاید بگویید که این مزیت برای روس هاست نه ما. اما شاید همین تسهیل در جا به جایی پول به جذب گردشگر در کشورمان کمک کند که می تواند سود زیادی برای کشور به همراه داشته باشد. همچنین به نظر می‌رسد با توجه به تعداد زیاد متقاضیان این صنعت و امکان دریافت کارمزدهای مربوط، کارت‌های اعتباری بین‌المللی، می‌تواند به عنوان یک کسب‌وکار سودآور از سوی بانک‌ها و دیگر موسسات فعال در این صنعت دیده شود.

۲- از آن جایی که ایران و روسیه هر دو تحت تحریم‌های شدید ایالات متحده و اتحادیه اروپا هستند و این تحریم ها باعث شده تا دسترسی مان به بخش‌های کلیدی زیرساخت مالی جهانی مسدود شود. استفاده از شبکه پرداخت مشترک تاثیر تحریم های غرب علیه تهران و مسکو را کاهش خواهد داد. در مجموع، همکاری ایران و روسیه در اتصال به شبکه میر را می‌توان در راستای همکاری‌های تجاری دو کشور توضیح داد. همچنین دو کشور در هفته‌های اخیر متعهد شده‌اند که دلار را از مبادلات خود حذف و از ارزهای ملی استفاده کنند و با این حساب اتصال میر به شبکه بانکی کشور می تواند پرداخت آن ها را به تجار کشورمان تسهیل کند. در همین زمینه خبرگزاری RIA در مطلب خود اضافه می کند که MIR بهترین فرصت برای کشورهایی است که قصد دارند دلار را از مبادلات خود خارج کنند و سیستم ویژه ای مشابه سوئیفت را بدون محدودیت های خاص آن در اختیار داشته باشند.

۳- همان طور که پیش از این نوشتیم تنها روس ها می توانند از این کارت ها استفاده کنند و امکان استفاده از این کارت ها برای شهروندان دیگر کشورها وجود ندارد. این در حالی است که از سال ها پیش بحث ارتباط بین بانکی بین دو کشور ما و روسیه مطرح بوده و از سال ها پیش یعنی قبل از جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ که در روسیه برگزار شد قرار بود شبکه بانکی شتاب با شبکه بانکی میر به هم متصل شوند تا ایرانی ها و روس ها با کارت های اعتباری و بانکی که در اختیار دارند به راحتی بتوانند در ایران و روسیه بدون دغدغه تبدیل پول ،خرید کنند که بعد از این همه سال فقط میر به شبکه شتاب متصل می شود و هنوز خبری از اتصال شتاب به شبکه میر نیست.