فرمان حذف ظریف

از روزهای نخست کمپین انتخاباتی پزشکیان و همزمان با موج سازی ظریف، گروهای فشار از خواب سه ساله بیدار شدند. این جریان بسیج شد؛ سخنرانی به هم ریخت و اختلال ایجاد کرد تا مبادا رقیب پیروز انتخابات شود اما این راهبرد در آن زمان نتیجه عکس داد؛ بدنه جریان اصلاح طلب را تحریک و به پای صندوق رأی آورد.

رئیس شورای راهبری انتخاب اعضای کابینه رئیس‌جمهور منتخب، چهارشنبه شب با حضور در شبکه خبر، به تشریح فرآیند انتخاب وزرا در دولت چهاردهم پرداخت.

محمد جواد ظریف، در بخشی از گفت‌وگوی ویژه خبری، با اشاره به یکی از کارگروه‌های شورای راهبری یادآور شد: «جامعه مدنی و مردم در تشکیل هیات دولت مشارکت دارند.» 

احراز هویت کن!

وزیر خارجه پیشین، همچنین گفت: «اگر وزیر پیشنهادی مرد باشد هیچ امتیازی نمی‌گیرد؛ نامزد‌های خانم ۱۰ امتیاز می‌گیرند؛ اگر از اکثریت (شیعه) باشند امتیاز ندارند، ولی اگر از مذاهب و ادیان رسمی باشند، امتیاز دارند، چون تلاش می‌کنیم از اقوام و گروه‌هایی که کمتر حضور داشتند، از جوانان و زنان استفاده کنیم».

«امتیاز» به زنان و اقلیت‌ها و شروع ماجرا!

اظهارات رئیس شورای راهبری انتخاب کابینه دولت چهاردهم در مورد امتیاز داشتن زنان و اقلیت‌ها برای حضور در دولت مسعود پزشکیان، با واکنش‌های گسترده‌ای روبه‌رو و از ابعاد مختلف محل بحث ارزیابی شد. مخالفان که عمدتاً در طیف اصولگرایان و از طرفداران سعید جلیلی، هستند به ظریف و پزشکیان تاخته‌اند که چرا جنسیت و دین را مبنای «امتیاز» قرار داده‌اند.

سایت اصولگرای تابناک در این مورد نوشت:‌ «در درجه نخست پزشکیان در تمام اظهارات انتخاباتی خود از کار کارشناسی سخن گفته بود و اساسا انتخاب مسئول بر مبنای دین و مذهب و جنسیت اقدامی ضد عدالت به شمار می‌رود چرا که اگر مبنای دولت انتخاب فرد قوی و کارآمد است نباید امتیاز بندی بر اساس دین و مذهب و جنسیت صورت بگیرد.»

در ادامه مطلب نیز آمده است: «آنچه که ظریف احتمالا به آن توجه نکرده حساسیت‌های امنیت ملی کشور است که دامن زدن به مسائل قومیتی و نژادی مسائل شوخی‌بردار نیست.  همچنانکه اقدام طیف نزدیک به سعید جلیلی در نسبت دادن پیروزی پزشکیان به مسائل قومیتی و مذهبی اقدامی خطرناک و خلاف امنیت ملی به شمار می‌رفت.»

طرفداران محمود احمدی‌نژاد که نامزد آن‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری امسال ردصلاحیت شد، نیز از این زاویه به ظریف انتقاد کرده‌اند که خود از سوی دولت احمدی‌نژاد برای کار کارشناسی «صلاحیت» نداشت؛ اما الان مسئول «چینش کابینه» شده است.

کاربر ارزشی دیگری به نام آسیدپویان، حرف از امتیاز و سهمیه اقوام و اهل سنت در کابینه دولت جدید را «فرعی» خوانده و هدف ظریف را این دانسته که «حواس منتقدین دولت» را «از لایه‌های پنهان (و خطرناک) کابینه دور کند».ساره کریمی، کاربر دیگر شبکه ایکس، مدعی است که «مرد بودن و شیعه بودن در مملکت امام زمان هیچ امتیازی ندارد؛ غیر شیعه باشی بهت برای حضور در دولت پزشکیان امتیاز می‌دهند!»

محمد شجاعی، از طرفداران جلیلی نیز با برآشفتگی به تاکید ظریف بر رعایت حقوق اقلیت مذهبی در گفتگوی خبری سیما واکنش نشان داد و نوشت: «انالله و انا الیه راجعون! در ایام شهادت سالار شهیدان به دست منافقان مدعی دینداری، بازگشت نفاق و فتنه تسلیت باد. امت اسلامی منتظر آثار شوم اقدامات آقای ظریف و سران فتنه باشند. سابقه کینه این حزب به تشیع دیرینه است.»

«روشن‌آنلاین» که خود را «مدیرمسئول صنایع‌نیوز» معرفی کرده، نیز با اشاره به اظهارات ظریف که «شیعه بودن» امتیاز ندارد، این موضوع را بازی در «زمین سیاست انگلیسی‌ها» دانسته و در شبکه ایکس نوشته است: «سال‌هاست در ایران شیعه و سنی، آشوری، مسیحی، کلیمی و زرتشتی با هم زندگی می‌کنند و ارادت غیر شیعه به امام حسین هم تماشا دارد».

ظریف در پاسخ به توئیت این فعال رسانه‌ای، در شبکه ایکس نوشت: «آنچه در سیما عرض شد کوشش دولت چهاردهم برای حضور گسترده‌تر بانوان و اقوام و مذاهب در دولت بود. اشاره بنده هم به دو خانه از جدول سنجه‌های ارزیابی نامزدها بود. امیدوارم با حسن ظن با یکدیگر همدلی کنیم و از صحبت‌های یکدیگر برداشت‌های ناصواب نداشته باشیم.»

شریعتمداری: تعجب‌آور و تأسف‌آور است!

اما طبق معمول و براساس عادت دیرینه، تندترین انتقادها و اعتراضات در این مورد از مدیرمسئول کیهان منتشر شد که خطاب به ظریف نوشت:‌«از کدام جایگاه، شیعه بودن را در گزینش اعضای کابینه، خصوصیت منفی تلقی کرده‌اید؟» حسین شریعتمداری که از دعوت به زعم خود غیرمتعارف صدا و سیما از ظریف بسیار عصبانی است، ادامه داد: « باید از آقای ظریف پرسید: الف: از کِی تا به حال «شیعه بودن» در جمهوری اسلامی خصوصیت و به اصطلاح، امتیاز منفی تلقی می‌شود؟! می‌فرمایید «از مذاهب و ادیان رسمی باشید امتیاز می‌گیرید، شیعه باشید امتیاز نمی‌گیرید»! آیا منظورتان این است که شیعه جزء مذاهب و ادیان رسمی نیست؟!»

وی با تعجب‌آور و تأسف‌آور توصیف کردن اظهارات ظریف و کل پروسه کار شورای راهبری، نوشت:‌«تأسف‌آورتر آنکه ایشان در حالی به نمایندگی از جانب آقای پزشکیان سخن می‌گفت که اظهاراتش نه فقط با قانون اساسی و مبانی صریح اسلامی در تناقض بود بلکه با آنچه از رئیس‌جمهور منتخب به وضوح دیده و شنیده شده است نیز یکصد و هشتاد درجه تفاوت داشت.»

عقده‌گشایی‌های ۲۴ ساعت گذشته دور از انتظار نبود

رئیس شورای راهبری انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم دیروز در متنی که به معرفی اعضای این شورا پرداخت، در واکنش به هجمه‌های پس از گفت‌وگوی خبری خود، نوشت: «عقده‌گشایی‌های ۲۴ ساعت گذشته دور از انتظار نبود. ابتکار دکتر پزشکیان برای شفافیت به جای تعیین دولت در دخمه‌ها و تاریکخانه‌ها برخی را به وحشت انداخته ولی دیر یا زود ارزش این حرکت شجاعانه و مصلحانه رئیس‌جمهور منتخب مردمی را خواهند فهمید.»

ظریف در ادامه «تبعیض مثبت» را یک روش شناخته شده جهانی برای کاستن از نابرابری‌ها و نه به معنای رهاکردن ارزش‌های جامعه ایران دانست و تصریح کرد که دولت وحدت ملی به معنی دولت ائتلافی نیست.

سخنران و فعال ستادهای انتخاباتی پزشکیان تصریح کرد: «تلاش‌های نابخردانه گروهی اندک برای وحدت‌شکنی، هراس‌افکنی و نگران‌سازی جامعه متدین ایرانی از عرایض روشن اینجانب در سیما به غایت مغرضانه، ضداخلاقی، ضد اسلامی و ضد مکتب امیرالمؤمنین حضرت علی و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیهما السلام است و تماماً خارج از چارچوب بحث برسازی شده که عمیقاً  تأسف‌آور است.»

بعضی قرار است نفهمند!

در مقابل، اظهارات ظریف موافقانی نیز داشت. عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوی دولت اصلاحات که به عدم حضور یک کرد در شورای راهبری اعتراض کرده بود؛ پس از اعلام رئوف قادری، نماینده سابق پاوه و معاون اقوام و مذاهب ستاد انتخاباتی پزشکیان به عنوان نماینده جامعه اهل سنت در شورای راهبری تعیین کابینه؛ از پزشکیان تشکر کرد.

جواد آذری جهرمی، نیز در توئیتی شنیدن صدای اقلیت‌ها و توجه به حقوق شهروندی آن‌ها را سیره حضرت علی (ع) دانست و یادآور شد: «به خدا سوگند! اگر مسندی برای من آماده شود و بر آن بنشینم، برای پیروان تورات به توراتشان فتوا دهم و برای پیروان انجیل به انجیلشان و برای اهل قرآن به قرآنشان این منش علی علیه السلام است.»

همچنین میثم شریفی، کاربر طرفدار اصلاح‌طلبان، نیز در شبکه ایکس به دفاع از اظهارات ظریف پرداخت و نوشت: «مفهوم حرف ظریف این بود تبعیض مثبت برای اقلیت در جهت کسب فرصت‌های سیاسی اجتماعی برابر با اکثریت ساده است، نه؟ بعضی‌ها قرار است نفهمند شما هم زیاد تلاش نکنید».

فرقه‌گرایی ویرانگر! 

تحلیلگر سیاسی با نگاهی متفاوت به این واکنش‌های منفی  در کانال تلگرامی خود نوشت: «نرخی از فرقه‌گرایان متعصب و ضدملی، سخن محمدجواد ظریف در مورد لزوم مشارکت هموطنان سنی‌مذهب در اداره کشور را پیراهن خلیفه کرده و تبلیغات زهرآگین و وحدت‌شکنی را در رسانه‌ها آغاز کرده‌اند! اینان اگر تا این اندازه فرقه‌پرست و ضدسنی هستند، پس ادعای حمایت‌شان از مردم فلسطین و غزه قاعدتاً باید از روی نفاق و ریا باشد!»

احمد زیدآبادی ادامه داد:‌ «این افراد با این داعیه‌های قشری و سخیف، عملاً نقض حقوق شیعیان در کشورهای سنی و نقض حقوق مسلمانان در کشورهای غیرمسلمان را توجیه می‌کنند! تعصب فرقه‌ای آنها هم به حدی است که وقتی برخی روشنفکران و علمای ایرانی نسبت به آواره شدن فلسطینی‌ها و اشغال سرزمین آنان توسط اسرائیل در دهه ۱۳۴۰ معترض شده بودند، برخی از پدران اعتقادی این جماعت گفته بودند؛ چرا ما باید مدافع حق سنی‌ها شویم؟ هر چه باشد، یهودی‌ها که فدک را «غصب» نکردند، همین سنی‌ها غصب کردند!»

نگرانی های خودساخته!

به هر حال آنچه مسلم است، اینکه بحث اعطای امتیاز به کاندیدای وزارت بر اساس جنسیت، قومیت و یا مذهب، در کمیته‌های بررسی صلاحیت‌های عمومی و تخصصی دولت چهاردهم؛ بسیاری از جمله دلواپسان همیشگی را نگران کرده است. ادعاهایی چون ناعادلانه بودن، خلاف تخصص‌گرایی و بیشتر از آن حساسیت امنیت ملی داشتن و نگرانی‌های خودساخته را بر این روند تازه شکل گرفته -و البته با گپ‌ها و معایب بعضا نیازمند توضیح - بار کردن، صرفا با هدف چون و چرا در باب این است که چرا باید برای تمام تفکرات و اقوام ایرانی دردولت سهم قائل شد!؟