غفلت از اقدامات آرامش بخش در شرایط ملتهب

عرشه آنلاین :ابراهیم بهنام/ در روزهای گذشته ارزیابی ها و تحلیل های مختلفی درباره اعتراض های خیابانی نسبت به مرگ مهسا امینی مطرح شده است. در این میان انتظارات فراوانی وجود دارد مثل بررسی حادثه منجر به مرگ این دختر کرد ایرانی، انتشار گزارش های رسمی درباره چگونگی اوج گرفتن اعتراضات، کیفیت مواجهه معترضان با نیروهای انتظامی و بالعکس، پی گیری مجازات مقصران احتمالی در این حادثه و ... 

با این همه به نظر می رسد مهمترین دستور کار نهادهای مرتبط با بحران ایجاد شده، اعم از دولت، مجلس نیروی انتظامی، چهره های شناخته شده فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و بویژه رسانه ها، آرام کردن فضای ملتهب باشد. تا فضای ملتهب فروکش نکند، چه بسا هیچ کدام از دستور کارهای ضروری دیگر هم به سرانجام مناسبی نخواهد رسید.  رصد رویدادها و مواضع در روزهای گذشته و بخصوص در همان روزهای اولیه اعتراضات حکایت از آن دارد که نسبت به این مهم بی توجهی شده یا حداقل به قدر لازم نسبت به آن اهتمام نشده است. از جمله شایسته بود در همان روزهای ابتدایی رئیس پلیس امنیت اخلاقی تهران استعفا می داد یا برکنار می شد یا حداقل  تا زمان روشن شدن نتیجه بررسی تحقیقات وعده داده شده از سوی دولت و مجلس این مقام مسئول در نیروی انتظامی تعلیق می شد. این انتظار آنقدر در سطح گسترده وجود داشت که حتی خبر برکناری رئیس پلیس امنیت اخلاقی تهران هم در برخی رسانه ها منتشر ولی در نهایت تایید نشد. 

یکی از موارد مهم دیگری که می توانست نقش تاثیر گذاری در آرام کردن معترضان داشته باشد، تجدید نظر در گشت ارشاد یا حداقل  تجدید نظر در شیوه کار پلیس امنیت اخلاقی یا همان گشت ارشاد بود. بخصوص که برخی از مدافعان گشت ارشاد ذیل عنوان وظیفه ذاتی حکومت برای برخورد با منکرات، نسبت به شیوه اجرای آنچه قانون مرتبط با گشت ارشاد خوانده می شود، انتقاداتی داشته اند. بعد از وقایع اخیر برخی نمایندگان مجلس هم از ضرورت تجدید نظر در شیوه اجرای گشت ارشاد سخن گفته اند. از جمله محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس هم در جلسه علنی روز یکشنبه  گفت: « ما باید ساختارها و شیوه های اجرای گشت امنیت اخلاقی را به گونه ای اصلاح کنیم تا این قبیل اتفاقات دوباره تکرار نشود.»وی تاکید کرد که در حد اختیاراتش این موضوع را پیگیری خواهد کرد. 

پیش از این سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری هم در گفت و گو تلویزیونی خود با مردم راه را برای اصلاح برخی قوانین باز دانسته بود و مشخصا در همین مورد محل بحث گفته بود: « اینکه پیشنهاد بدهند در اصلاح یک روش و انجام یک روش، هیچ اشکالی ندارد، بلکه باید کاملا مسئولانه و با آستانه تحمل باشد... لذا هرگونه گفتگو در این رابطه و مباحثی که در این رابطه در جهت اصلاح روشها هست، هیچ اشکالی ندارد.... ما باید بهترین روشها را برای اجرای هر قانونی دنبال کنیم و این هیچ اشکالی ندارد کاملا راه باز است برای اینکه روشها را مورد بررسی قرار بدهند.»

این اظهار نظرها اگر چه روبه جلو و مفید است اما مشکل آنجاست که چنین مطالبه ای آنهم در شرایط بحرانی فعلی ، گرفتار بروکراسی و پاس دادن های مرسوم بین نهادهای مختلف شود. تجدید نظر در گشت ارشاد یا شیوه اجرای آن، زمانی برای آرم بخشی به جامعه کارگر خواهد افتاد که به مثابه یک اقدام ویژه دیده شود و در دستور کار فوری قرار گیرد. این البته به معنای آن نیست که مثلا دو روزه لایحه ای یا طرحی از سوی دولت یا مجلس آماده شود. چون حتما نیازمند بررسی های کارشناسی است. اما اصل موضوع می توانست در جلسه سران قوا مطرح و ضرورت آن به صورت علنی رسانه ای می شد. مهم آن است که یکی از قوا و ترجیحا خود دولت متولی تهیه لایحه شود و آغاز بررسی ها برای تهیه چنین لایحه ای هم اعلان رسانه ای شود. تجدید نظر در گشت ارشاد یا اصلاح شیوه کار ماموران آن حالا یک مطالبه ای در سطح گسترده ای شده که نباید کلید زدن آن منوط به تعین تکلیف بررسی ها و تحقیقات مربوط به مرگ مهسا امینی یا موارد دیگر شود. حالا که روسای دو قوه بر این مهم اتفاق نظر دارند، تعلل در آغاز تدوین لایحه یا طرح مرتبط جایز نیست. گرفتار آمدن چنین مطالبه یا ضرورتی در بروکراسی مرسوم کارکرد آن را از بین خواهد برد.