آیا توافق هسته ای نزدیک است؟ مدیرکل آژانس :نه دلسردم نه خوشبین
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از نشست امروز شورای حکام به سوالات خبرنگاران درباره نتایج سفر اخیرش به ایران و مباحثات فنی انجام شده درباره اجرای توافق پادمانی میان ایران و آژانس پاسخ داد.
نشست شورای حکام امروز آغاز به کار کرد و تا ۱۰ مارس (۱۹ اسفند) ادامه دارد. در این نشست، برنامه هسته‌ای ایران نیز در دستور کار قرار دارد. اما سفر گروسی و بیانیه مشترک سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چه تاثیری در نتیجه نشست شورای حکام دارد؟
این نشست شورای حکام، نخستین نشست ۳۵ کشور عضو شورای حکام در سال جدید میلادی (۲۰۲۳) است. این نشست شورای حکام تا ۱۰ مارس (۱۹ اسفند) ادامه دارد.
در روزهای اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس انرژی اتمی به ایران سفر داشت. سفر دو روزهای که به گفته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی با هدف «پایش عملکرد و وضعیت و ظرفیت صنعت هسته‌ای ایران» انجام شد.
سفر گروسی به دنبال ادعای غنی‌سازی ۸۴ درصدی اورانیوم در تاسیسات اتمی صورت گرفت. نتیجه این سفر می‌توانست روی فعال شدن مکانسیم ماشه موثر باشد. در این صورت ۶ قطعنامه تحریمی سازمان ملل علیه ایران احیا می‌شد. قطعنامه‌هایی که به واسطه برجام معلق شده‌اند.
پس از پایان سفر رافائل گروسی، سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیانیه مشترکی صادر کردند.
بر اساس این بیانیه سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در موارد زیر به توافق رسیدند:
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از برگزاری نشست امروز شورای حکام در نشستی خبری در پاسخ به این که چه توافقی میان ایران و آژانس انجام شده است، گفت: درباره اجرای توافق پادمانی در فردو، در سفر پیشینم به تهران درباره برخی مسائل توافق کرده بودیم که نیاز به تایید داشت. برخی مسائل وجود داشت که اختلافاتی بر سر آن داشتیم که بالاخره ایران خواسته ما را درک کند؛ این که ارزیابی فنی لازم برای بالا بردن سطح ارزیابی و بازرسی‌ها در این محل چه بوده است.
وی افزود: ما هیچ وقت انتظار ایجاد خللی در ظرفیت بازرسی‌ها در ایران به روال سابقشان را نداشتیم. بنابراین درباره این که چطور باید انجامش دهیم، باید صحبت کنیم و این بخشی از مباحثات فنی بعدی ما به دنبال سفر اخیرم به ایران خواهد بود. یک تیم فنی آژانس به زودی به ایران سفر خواهد کرد تا به این موضوع رسیدگی کنند.
گروسی در ادامه در پاسخ به این که آیا اطمینان دارد که ایران به تعهداتش نسبت به ارائه اطلاعات بیشتر به آژانس عمل خواهد کرد و آیا این شامل ایجاد دسترسی‌های لازم به تمامی اطلاعات، افراد و محل‌ها خواهد شد که گروسی پیش‌تر در کنفرانسی خبری در وین به آن اشاره کرده بود یا صرفا این یک توافق جهت برگزاری نشست‌های بعدی است، گفت: نه این توافقی برای بحث‌های[بیشتر] نیست. ما سه سال است که درباره این موضوع صحبت می‌کنیم. ما به توافقی برای بحث‌هایمان نیاز نداریم. بحث‌های ما ادامه‌دار است. ایده این توافق پیش رفتن در مسیرمان تا رسیدن به نتایجی ملموس است که شامل تمامی این موارد خواهد بود.
گروسی در این باره ادامه داد: اگر از من بپرسید که آیا فهرستی از نام افراد، محل‌ها و دیگر موارد وجود دارد یا نه، اول از همه باید بگویم که این موضوع طبق توافق پادمانی نه فقط با ایران، بلکه میان هر کشوری با آژانس، ممکن است محرمانه باشد. دوما، هنوز بسیاری از موضوعات هستند که ما آن‌ها را نادیده می‌گیریم؛ چون وقتی تعامل ما شروع شود و از چیزی بازدید کنیم، از مواد یا تجهیزاتی نمونه‌برداری‌های محیطی انجام دهیم، این خود باعث برگزاری دیدارهای دیگر و [بازرسی از] محل‌های دیگر خواهد شد. بنابراین، واقعا فراهم کردن فهرستی که شامل جزئیات افراد، محل‌ها و تاریخ‌های این روند باشد، غیرممکن است.
گروسی با خودداری از ارائه توضیحات بیشتری درباره موارد توافق‌شده با ایران، گفت: ممکن است محل‌ها و فهرست‌هایی از اسامی وجود داشته باشد که مفید باشد، برخی ممکن است کمتر به کارمان بیاید. در مواقع بخصوصی ارزیابی‌های لازم را انجام می‌دهیم و به روال سابق، اگر ببینیم در این روند راه به جایی نمی‌بریم و چیزی دستگیرمان نمی‌شود، آن را گزارش می‌کنیم.
او باری دیگر بر محرمانه بودن اسامی مواردی که میان آژانس و ایران برای بازرسی‌های بعدی توافق شده است، تاکید کرد.
مدیرکل آژانس در ادامه با اشاره به این که میان ایران و آژانس بر سر رسیدن به پاسخ‌های مشخص و قطعی تفاهم وجود دارد، گفت: آن‌ها پاسخ‌هایی به ما ارائه کرده‌اند. ما پس از ارزیابی به این نتیجه رسیدیم که از لحاظ فنی موثق نبوده‌اند. بنابراین یک دور باطلی در این جا وجود داشت. اما در حال حاضر فرصت این ایجاد شده است که از این وضعیت فاصله بگیریم. ما سعی می‌کنیم کارمان را به بهترین شکل انجام دهیم و مطمئنم گفت‌وگوهایمان ادامه خواهد داشت.
گروسی در پاسخ به این که چه تفاوتی میان سفر چند روز اخیر او به تهران و سفرها و گفت‌وگوهای پیشین او با مقامات ایران وجود داشت، گفت: تفاوت‌های زیاد وجود داشت. اولین باری بود که گفت‌وگویی جدی با رییس جمهور ایران درباره این مسائل داشتم. این اهمیت بسیاری دارد. فرصت این را داشتم که درباره تصورم از نحوه کارمان با آن‌ها با او صحبت کنم. همچنین گفت‌وگوهای جامعی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران داشتم که یکی از جامع‌ترین گفت‌وگوهایم با او بود. مسلما طرف صحبت‌های من بیشتر محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی بود اما در سیاست بین‌المللی و به طور کلی در سیاست، گفت‌وگو با تصمیم‌گیران، فارغ از نتیجه، بسیار متفاوت است.
او با اشاره به نتایج سفرش به تهران، گفت: آژانس در فردو خواهد توانست تقریبا هر روز بازرسی انجام دهد. شاهد نکاتی مهم و تعهدات و توافقاتی جدی در زمینه سازوکارهای نظارتی و راستی‌آزمایی اضافی هستیم.
گروسی رایزنی‌ها در تهران و توافق‌های انجام شده را «گامی در مسیر درست» تلقی کرد.
مدیرکل آژانس در ادامه این کنفرانس خبری در پاسخ به این که با توجه به انتقاد بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از او به دلیل اظهاراتش مبنی بر «غیرقانونی بودن» هرگونه تهدید علیه تاسیسات هسته‌ای ایران، تحت چه شرایطی حمله رژیم اسراییل یا هر کشور دیگری به تاسیسات غنی‌سازی ایران مجاز خواهد بود، گفت: بله من اظهارات او را دیده‌ام. مایلم چیزی را دقیق‌تر توضیح دهم، اگرچه درباره چیزی که نخست‌وزیر اسراییل درباره من گفته است، نظری نمی‌دهم. درباره اصل این موضوع، هیچ چیز جدیدی وجود ندارد. چیزی که من گفتم، تکرارکردن قوانین بین‌المللی بود.
او ادامه داد که طبق قوانین بین‌المللی، «حمله به تاسیسات هسته‌ای غیرقانونی، تخطی از منشور سازمان ملل و اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.»
گروسی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره رویکرد آژانس نسبت به رسیدگی به پرونده هسته‌ای ایران با توجه به ادعاهای منابع و رسانه‌های غربی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران، گفت که به عنوان یک دیپلمات وظیفه او دنبال کردن مسیر دیپلماسی برای جلوگیری و کاهش احتمال اعمال قدرت و خشونت است.
او در ادامه در پاسخ به سوالی درباره این که آیا مسئله بازرسی‌های آژانس پیش از نشست بعدی شورای حکام حل خواهد شد، گفت که «در حال حاضر روی مشکلات پیش رویمان تمرکز داریم. مسلما ما با پیش‌زمینه وقایع سیاسی فعالیت می‌کنیم و می‌دانیم که این روند نمی‌تواند به این شکل طولانی شود. بنابراین، اگر از من بپرسید، مایلم این مشکل حتی هفته بعدی حل شود اما مسلما زمان‌بر خواهد بود. این روند جدی و سیستماتیک خواهد بود. ما مایلیم در این زمینه سریع پیش برویم.»
مدیرکل آژانس در ادامه در پاسخ به این که آیا با توجه به اظهارات مطرح شده از سوی مقامات ایران در پی سفر او به تهران، به طور مثال درباره این که هیچ‌گونه دسترسی به افراد داده نخواهد شد، از نتایج این سفر دل‌سرد شده است یا نسبت به آن خوشبین است، گفت: نه دلسردم و نه خوشبین. اظهاراتی را که مطرح می‌شود می‌بینم. در این روند، اگر قرار بود با اظهارات مطبوعاتی هدایت شوم، راه به جایی نمی‌بردم. من با خود مقامات ایرانی صحبت می‌کنم نه از طریق مطبوعات. دل‌سرد نیستم؛ ما در ابتدای یک مرحله جدید پس از توافق‌های انجام‌شده قرار داریم. خوشبین هم نیستم. سعی می‌کنم واقع‌بین باشم.
او افزود: به نوعی راضی هستم که به نظر می‌رسد به مبنای محکم‌تری دست یافته‌ایم و اقدامات بخصوصی قرار است انجام شود اما مسلما با احتیاط پیش می‌رویم.
ارسال نظر