جزئیات عدم برگزاری دادگاه سپیده قلیان/ سپیده روسری سر کرد اما حاضر به پوشیدن چادر نشد

وکیل سپیده قلیان گفت: : «خانم ذبیح‌پور در این مصاحبه ادعای کذبی را مطرح کرده و گفته‌اند خانم قلیان یک بار به ۸ ماه حبس به خاطر نشر اکاذیب در مورد خانم ذبیح‌پور محکوم شده و این پرونده دومی است که باز هم به خاطر خانم ذبیح‌پور قرار است رسیدگی شود. این مطلب کذب محض است و خانم آمنه سادات ذبیح‌پور تا الان یک بار شکایت داشته و اگر شکایت دیگری داشته به موکل ابلاغ نشده و از او توضیحاتی خواسته نشده.

 امیر رئیسیان، وکیل سپیده قلیان درباره علت عدم برگزاری دادگاه گفت: «خانم قلیان به علت اینکه قرار بود دادگاه به صورت علنی برگزار شود و دفاعیات و توضیحات ایشان برای اولین بار در دادرسی‌ها به سمع و نظر مردم برسد، قانع شدند که از روسری استفاده کنند و با استفاده از روسری مشکلی نداشتند اما متاسفانه به علت اینکه دادگاه اصرار به استفاده از چادر داشت و ایشان موافقت نکرد، دادگاه برگزار نشد.»

ماجرای شکایت خبرنگار صدا و سیما از سپیده قلیان به سال ۹۸ برمی‌گردد. سپیده قلیان که سال ۹۷ در جریان اعتراضات کارگران کارخانه نیشکر هفت تپه بازداشت شده بود، یک سال بعد و در مدت آزادی موقتش از زندان، در اکانت توییتر خود اعلام کرد که «در مراحل تولید مستند «طراحی سوخته»، شخص خانم آمنه سادات ذبیح‌پور، در اتاق بازجویی حضور داشت تا پس از ساعت‌ها شکنجه جسمی و روحی، متنی را که از قبل آماده کرده بود، برای خواندن در مقابل دوربین، در اختیار ما بگذارد».

موضوعی که از سوی ذبیح‌پور تکذیب شد و او تاکید کرد که قلیان را ندیده و فقط بازجوی قلیان را در تهران دیده است. ماجرا اما به همین تکذیب ختم نشد. اواسط تیرماه سال جاری بود که خبر آمد سپیده قلیان که همین الان هم زندانی است، قرار است با شکایت آمنه سادات ذبیح‌پور به دادگاه برود. 

درحالی که سپیده قلیان پیش از این اعلام کرده بود در این دادگاه شرکت نخواهد کرد و وکلای او منتظر برگزاری دادگاه به روال معمول خود بودند، روز گذشته خبر آمد که جلسه دادگاه علنی است. موضوعی که به گفته امیر رئیسیان، در متن ابلاغیه‌ای که نزدیک به ۲۰ روز قبل برای قلیان ارسال شده بود، به آن اشاره‌ای نشده است: «اساسا در متن ابلاغیه‌ای که برای موکل ارسال شده بود، اشاره‌ای به علنی بودن روند رسیدگی نشده بود و روز قبل از دادگاه در زندان به ایشان چنین چیزی ابلاغ شد.

از سوی دیگر در ابلاغیه‌ای که برای همکار بنده ارسال شده بود هم چنین موضوعی درج نشده بود.» رئیسیان در ادامه تاکید دارد که «بر اساس ماده ۳۵۲ قانون آیین دادرسی کیفری اصل بر این است که رسیدگی در محاکم علنی است ولی در چنین پرونده‌ای که مربوط به یک جرم قابل گذشت است اگر هر یک از طرفین غیرعلنی بودن محاکمه را درخواست کند دادگاه نباید علنی باشد».

در هر صورت اما ابلاغ برگزاری علنی جلسه، تصمیم قلیان را برای شرکت در دادگاه تغییر داد و او با انتشار نامه‌ای از داخل زندان تاکید کرد که در دادگاه «علنی» شرکت و از خود دفاع خواهد کرد.

در جلسه دادگاه چه گذشت؟

دوربین‌ مخصوص پخش آنلاین جلسه دادگاه از پیش در شعبه  ۱۲۰۷ مجتمع قضایی شهید کچویی واقع در زندان اوین مستقر شده بود. پخش آنلاین مطابق قرار قبلی زمان شروع جلسه رسیدگی، از ساعت ۹:۳۰ آغاز شده بود. خبری از جلسه دادگاه اما نبود. آمنه سادات ذبیح‌پور نیامده بود و فقط از طرف خبرنگار صدا و سیما، سه مرد در شعبه نشسته بودند.

دو نفر هم مسئول مدیریت پخش آنلاین بودند. بعدتر دو گروه هم که یکی‌شان متعلق به مرکز رسانه قوه قضاییه بود، برای فیلمبرداری اضافه شدند؛ دوربین‌هایی که تنها چیزی که توانستند ثبت کنند جای خالی قاضی بر صندلی‌اش بود. جای خالی متهم و البته نماینده دادستانی که از ابتدای ماجرا روی صندلی‌اش نشسته بود و گهگاهی برای هم‌صحبتی با بقیه حاضران از جایش برمی‌خواست و دوباره به صندلی‌اش برمی‌گشت.

یک ساعتی طول کشید تا نتیجه مشخص شد؛ دادگاه برگزار نمی‌شود. دوربین‌ها خاموش شدند. نمایش آنلاین متوقف شد و همه‌چیز پشت درهای ورودی به شعبه ۱۲۰۷ و در راهرو پایان یافت. همان‌جا که قلیان  در آن شومیز مشکی و شلوار جین ایستاده بود و وکلایش و باقی مسئولان برگزاری دادگاه مشغول صحبت بودند.

تنها چیزی که به داخل رسید، خبر برگزار نشدن دادگاه به دلیل آنچه «امتناع سپیده قلیان از رعایت حجاب» اعلام شد، بود. موضوعی که خبرگزاری میزان(خبرگزاری قوه قضاییه) درمورد آن نوشت: «با وجود فراهم شدن بستر‌های لازم برای برگزاری دادگاه به صورت علنی و برخط و حضور رئیس دادگاه و نماینده دادستان و نماینده شاکی، سپیده قلیان ضوابط لازم برای حضور در دادگاه علنی را رعایت نکرد و از این رو این دادگاه با تصمیم قاضی برگزار نگردید.»

و البته اگرچه میزان اشاره مستقیمی به ماجرای حجاب نکرد اما ایسنا در خبری که درباره این موضوع منتشر کرد، با اشاره به آن نوشت: «مسئولین این دادگاه در این باره اعلام کردند: علیرغم حضور ریاست دادگاه و نماینده دادستان و نماینده شاکی وانتظار کافی و طولانی مدت توسط دادگاه و نظر به اینکه متهمه سپیده قلیان با عنایت به توصیه‌های فراوان حاضر به رعایت حجاب و شئونات اسلامی نشد؛ لذا جهت تشکیل جلسه به دادگاه اعزام نشد».

دادگاهی با الزام پوشیدن چادر

ماجرا اما چنانچه امیر رئیسیان به شبکه شرق می‌گوید، نه نداشتن حجاب که امتناع سپیده از پوشیدن چادر است: «خانم قلیان به علت اینکه قرار بود دادگاه به صورت علنی برگزار شود و دفاعیات و توضیحات ایشان برای اولین بار در دادرسی‌ها به سمع و نظر مردم برسد، قانع شدند که از روسری استفاده کنند و با استفاده از روسری مشکلی نداشتند اما متاسفانه به علت اینکه دادگاه اصرار به استفاده از چادر داشت و ایشان موافقت نکرد، دادگاه برگزار نشد». 

با توجه به عدم برگزاری دادگاه اما سرنوشت این پرونده حالا به برگزاری جلسه بعدی موکول می‌شود. به گفته رئیسیان، ادامه رسیدگی به پرونده منوط به ابلاغ دادگاه است: «بعد از اعلام عدم تشکیل جلسه ما وکلا درخواست کردیم که جلسه تجدید شود و مهلت این موضوع به موکل داده شود که در جلسه بعدی در دادگاه شرکت کرده و از خود دفاع کند. برهمین اساس بنا شد که دادگاه جلسه بعدی را تشکیل دهد و به ما ابلاغ خواهد شد که جلسه چه تاریخی است و در آن جلسه شرکت خواهیم کرد».

این وکیل دادگستری اما احتمال می‌دهد جلسه بعدی دیگر علنی نباشد: «بر اساس آنچه ما متوجه شدیم جلسه امروز به علت استفاده از محتوای آموزشی دادگاه در فرآیند دادگاه‌های علنی قوه قضاییه، قرار بوده به شکل علنی برگزار شود و موضوع علنی شدن دادگاه به اعتبار جرم سیاسی نبود بلکه برای حضور افرادی از طریق سامانه‌های آموزش الکترونیک بود، در نتیجه احتمالا جلسه بعدی علنی نخواهد بود».

شکایت دومی در کار نیست

نکته دیگری که رئیسیان به آن تاکید دارد، کذب بودن صحبت‌های روز گذشته آمنه سادات ذبیح‌پور است. او یک روز قبل از برگزاری جلسه دادگاه در گفت و گویی با باشگاه خبرنگاران جوان، با ارائه توضیحاتی مدعی شده بود که «قرار است اولین جلسه دادگاه رسیدگی به شکایت دوم فردا برگزار شود».

ادعایی که نه تنها رئیسیان در گفت و گو با شرق آن را تکذیب می‌کند که نماینده دادستان هم در صحبت‌های حاشیه‌ای داخل شعبه آن را رد کرد و گفت دادگاه درباره همان شکایت است و البته آن سه مردی که نماینده ذبیح‌پور در جلسه دادگاه بودند هم آن را رد کرده و گفتند که از شکایت دوم اصلا اطلاعی ندارند.

رئیسیان درمورد این موضوع توضیح می‌دهد: «خانم ذبیح‌پور در این مصاحبه ادعای کذبی را مطرح کرده و گفته‌اند خانم قلیان یک بار به ۸ ماه حبس به خاطر نشر اکاذیب در مورد خانم ذبیح‌پور محکوم شده و این پرونده دومی است که باز هم به خاطر خانم ذبیح‌پور قرار است رسیدگی شود. این مطلب کذب محض است و خانم آمنه سادات ذبیح‌پور تا الان یک بار شکایت داشته و اگر شکایت دیگری داشته به موکل ابلاغ نشده و از او توضیحاتی خواسته نشده.

برای همان یک بار شکایتی هم که ایشان در سال ۹۸ طرح کرده، این جلسه رسیدگی برگزار می‌شود و حکم قبلی برای ایشان صادر نشده. ۸ ماه حبسی که موکل در شعبه ۲۴ به آن محکوم شده مربوط به اتهام تبلیغ علیه نظام و ربطی به شکایت ایشان ندارد و براساس شکایت یا گزارشی است که مدیرکل امنیتی قوه قضاییه طرح کرده بود.» این وکیل دادگستری تاکید کرد که «با توجه به کذب بودن اظهارات خانم ذبیح‌پور حق طرح شکایت  کیفری برای خانم قلیان محفوظ است».