ظهور و سقوط بنی صدر

ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رئیس‌جمهوری ایران، امروز شنبه ۱۷ مهر ۱۴۰۰ در سن  ۸۷سالگی درگذشت.

خانواده بنی‌صدر در بیانیه‌ای که صبح شنبه منتشر شد نوشته‌اند که او پس از یک دوره طولانی بیماری در بیمارستانی در شهر پاریس درگذشته است.

بر این اساس طی چند روز موضوع کفایت سیاسی رئیس جمهور و اداره کشور پس از عزل وی در مجلس مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت در ساعت ۵ و ۱۵ دقیقه بعد از ظهر ۳۱ خرداد، ۱۷۷ نماینده مجلس رای به عدم کفایت سیاسی بنی صدر دادند.

مهم‌ترین دلیل بر عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر از سوی نمایندگان مجلس «موضع‌گیری وی علیه نظام جمهوری اسلامی و اتحاد با نیرو‌های ضد انقلاب وابسته به شرق و غرب جهت نابودی نظام اسلامی و همچنین مخالفت مستمر وی با مجلس شورای اسلامی از بدو تأسیس و حتی پیش از افتتاح آن، دخالت صریح در قوه قضاییه و عدم درک صحیح از بدیهی‌‌ترین اصول قانون اساسی و نیز عدم اعتقاد به اصل تفکیک قوا» اعلام شد.

هاشمی رفسنجانی که در آن زمان ریاست مجلس را بر عهده داشت لحظاتی پس از رای گیری در جمع مخالفان بنی صدر که در برابر مجلس تجمع کرده بودند این خبر را اعلام کرد و گفت به زودی رهبر کبیرانقلاب درباره عزل بنی صدر تصمیم نهایی را خواهند گرفت.وی همان روز درنامه به رهبرانقلاب مصوبه مجلس را به اطلاع ایشان رساند، امام (ره) نیز در پی‌نوشت نامه مرقوم فرمودند: «پس از رأی اکثریت قاطع نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه آقای ابوالحسن بنی‌صدر برای ریاست جمهوری اسلامی ایران کفایت سیاسی ندارند، ایشان را از ریاست جمهوری اسلامی ایران عزل نمودم.»

بدین ترتیب دوران ریاست جمهوری اولین رییس جمهوری اسلامی ایران به پایان آمد و شورای موقت ریاست جمهوری اسلامی ایران با حضور آیت‌الله موسوی اردبیلی، محمدعلی رجایی و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی برای اداره امور اجرایی کشور تشکیل شد.

بنی صدر که نزدیک به ۱۷ ماه بر کرسی ریاست جمهوری نشسته بود پس از عزل مدتی را در خفا زندگی کرد تا اینکه در هفتم شهریورماه همان سال با یک فروند هواپیمای ربوده شده که "بهراد معزی" خلبان شاه آن را هدایت می‌کرد از مرز ایران خارج شد و با عبور از کشور‌های ترکیه، قبرس، یونان و شمال ایتالیا در یک فرودگاه نظامی واقع درحومه پاریس به زمین نشست. مسعود رجوی، یکی از رهبران سازمان منافقین که در مدت زندگی مخفی بنی صدر از او حمایت می‌کرد نیز در کنار وی وارد فرانسه شد و در آنجا اقامت کرد.

بنی صدر بلافاصله پس از ورود به فرانسه درخواست پناهندگی سیاسی کرد و تا مدت‌ها همچنان خود را رئیس جمهور اعلام می‌کرد. از سوی وزیر خارجه وقت ایران نیز طی درخواستی رسمی از فرانسه خواهان استرداد بنی صدر شد؛ خواسته‌ای که با مخالفت دولت این کشور عملی نشد.

به مناسبت درگذشت او نگاهی می‌اندازیم به عکس‌هایی از دوران کوتاه ریاست جمهوری وی، عکس‌های زیر که مربوط به دوران مبارازت انتخاباتی، ریاست جمهوری و فرار بنی صدر از ایران است توسط محمود کلاری و عباس عطار عکاسی شده است.