آخرالزمان اینترنتی در راه است؟ طوفان خورشیدی اینترنت را خاموش می کند؟

ناسا اخیرا درباره یک شعله خورشیدی عظیم هشدار داده که طی روزهای آینده از این ستاره جدا می شود و ممکن است ارتباطات در سراسر جهان را مختل کند.

 این شعله خورشیدی که تخمین زده می شود دمای ۲۰ هزار درجه سانتیگرادی داشته باشد، سبب شده سازمان NOAA ناسا روز گذشته بیانیه ای را صادر کند. ناسا در هشدار خود توضیح داده فعالیت خورشیدی مذکور ممکن است در سیستم های رادیویی زمین ازجمله ارتباطات هوانوردی و فعالیت های ماهواره ای اختلال ایجاد کند.

پیش بینی می شود مهم ترین اختلال روز جمعه (۲۶جولای) رخ دهد. این در حالی است که جمعه هفته گذشته آپدیت معیوب نرم افزار امنیتی کراود استرایک به اختلال در سیستم های فناوری اطلاعاتی جهان منجر شد.

در دسامبر ۲۰۲۳ میلادی یک تلسکوپ ناسا بزرگترین شعله خورشیدی در چند سال اخیر را رصد کرد که به طور موقت ارتباطات روی زمین را مختل کرد. در آن زمان یک شعله بزرگ از خورشید سبب اختلال ۲ ساعته امواج رادیویی دربخش هایی از آمریکا و دیگر مناطق جهان شدمنبع : جماران

هراز گاهی در فضای مجازی و حتی رسانه های رسمی درباره آخرالزمان اینترنتی و قطعی چندماهه اینترنت بحث‌هایی مطرح است. براساس این اطلاعات پیش‌بینی می‌شود خروج جرم از تاج خورشیدی از اواخر روز جمعه ۱۰ مه تا ۱۲ مه در پنج مرحله اتفاق افتد.

سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) طوفان‌های ژئومغناطیسی را در مقیاسی از G۱ تا G۵ رتبه بندی می‌کند.

هرچند مردم توسط میدان مغناطیسی زمین محافظت می‌شوند، اما طوفان‌های خورشیدی شدید توانایی مختل کردن ماهواره‌ها و فضاپیما‌ها و اختلال جدی در شبکه برق و مخابرات و اینترنت را دارند.

آخرین باری که طوفان G۵ به زمین اصابت کرد، در اکتبر ۲۰۰۳ میلادی بود که باعث قطع برق در سوئد و آسیب رساندن به ترانسفورماتور‌ها در آفریقای جنوبی شد.

قدرت واقعی طوفان حدود ۶۰ تا ۹۰ دقیقه قبل از برخورد با زمین مشخص می‌شود.

اداره هواشناسی بریتانیا نیز اعلام کرد بر اثر این طوفان خورشیدی احتمالا مردم در بخش‌های بزرگی از آسیا، اروپا و آمریکای شمالی شاهد شفق قطبی باشند. این احتمال وجود دارد که شفق قطبی در سراسر بریتانیا قابل مشاهده باشد.

ابر‌های گاز داغی که در فوران‌های تاج خورشید خارج می‌شوند، طوفانی از ذرات یونیزه پرانرژی را تشکیل می‌دهند. به دنبال رخ‌دادن انفجاری در خورشید، باد خورشیدی با سرعت و شدت بیشتری می‌وزد و ذرات باردار را روانه فضای منظومه شمسی می‌کند. وقتی این ذرات به زمین می‌رسند و با میدان مغناطیسی آن برهم کنش می‌کند، طوفان خورشیدی رخ می‌دهد.

سال پیش نیز نگرانی‌ها دراین‌باره پس از انتشار اخباری درباره وقوع طوفان‌های خورشیدی شکل گرفت داستان‌هایی درباره یک "آخرالزمان اینترنتی" قریب‌ الوقوع در هفته‌های اخیر در سراسر رسانه‌ های اجتماعی دست به دست می ‌شد که ظاهرا با گزارش‌ های گمراه‌ کننده درباره ارسال کاوشگر ناسا به منظور جلوگیری از طوفان ویرانگر خورشیدی و همچنین تفسیرهای نادرست از مقاله منتشر شده توسط آن آژانس فضایی آغاز شده است. ناسا اما کاوشگر خورشیدی پارکر را در واقع برای مطالعه خورشید راه اندازی کرده نه آن که گوشی های تلفن همراه ما را از خورشید نجات دهد. در واقع، وقوع یک آخرالزمان اینترنتی برای ویران کردن ارتباطات آنلاین مان در حال حاضر به اندازه انتشار آلبوم دیگری از ریحانا نزدیک نیست! به نوشته "واشنگتن پست" درجاتی از تداخل ارتباطی آسمانی یک احتمال واقعی است و از نظر فنی می ‌تواند در نتیجه یک "طوفان خورشیدی قوی که به زمین برخورد کند" در آینده ایجاد شود.

چنین رویدادی تنها یک بار در هر نیم هزاره رخ می‌دهد. اما آیا واقعاً اتفاقاتی که در خورشید می‌افتد می‌تواند منجر به «آخرالزمان اینترنتی» شود؟

«آخرالزمان اینترنتی» چیست؟

سال ۲۰۲۱ میلادی یک محقق از دانشگاه کالیفرنیا در مقاله‌ای به بررسی پدیده «ابر طوفان خورشیدی» که به طور بالقوه می‌تواند باعث «قطع اینترنت در سراسر جهان شود» پرداخت.

او در این مقاله نوشت که چنین طوفان‌های خورشیدی «یکی از بزرگترین خطراتی است که اینترنت را تهدید می‌کند».براساس این پژوهش، خروج جرم از تاج خورشیدی احتمالا باعث ایجاد جریان‌های مغناطیسی می‌شود که می‌تواند به «کابل‌های مسافت طولانی که ستون‌های اصلی اینترنت را تشکیل می‌دهند» آسیب برساند.

این محقق با استناد به تحقیقات قبلی می‌گوید که احتمال وقوع چنین پدیده‌ای بین ۱.۶ تا ۱۲ درصد در هر دهه پیش‌بینی می‌شود.

در سطح خورشید چه می‌گذرد؟

تا کنون گزارش‌ها حاکی از آن بود که تغییرات در فعالیت‌های خورشیدی (تعداد لکه‌ها و روشنایی خورشیدی) در سال‌های اخیر بسیار کم بوده و انتظار می‌رفت که اوج فعالیت لکه‌های خورشیدی در این چرخه ( بیست و پنجمین چرخه خورشید) در سال ۲۰۲۵ اتفاق بیفتد.

اما در اوایل ماه جاری میلادی محققان دریافتند که این چرخه «بسیار سریع‌تر» از آنچه در ابتدا تصور کرده بودند، آنهم با «لکه‌ها و فوران‌های خورشیدی بسیار بیشتر از آنچه کارشناسان پیش‌بینی کردند» در حال رخ دادن است.

با این وجود محققان می‌گویند که انتظار دارند چرخه فعلی خورشیدی در مقایسه با چرخه‌های خورشیدی در قرن گذشته ضعیف‌تر باشد.

آیا واقعاً فعالیت خورشیدی می‌تواند باعث قطع اینترنت جهانی شود؟

اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) می‌گوید با طوفان‌های ژئومغناطیسی شدید «برخی سیستم‌های شبکه ممکن است دچار فروپاشی یا خاموشی کامل شوند؛ سامانه ماهواره‌ای ممکن است برای روزها و سامانه رادیویی با فرکانس پایین ممکن است برای ساعت‌ها از کار بیفتند».

همچنین انتظار می‌رود که این اتفاقات به طور متوسط چهار بار در هر چرخه خورشیدی روی دهد.سال ۱۸۵۹ میلادی جهان شاهد بزرگترین طوفان خورشیدی بود که در چند صد سال گذشته روی داده و ناسا ساینس می‌گوید یک روز پس از این رویداد «سیستم‌های تلگراف در سرتاسر جهان از کار افتاده‌اند».

این حادثه حتی در برخی نقاط باعث آتش گرفتن کاغذ‌های تلگراف شده بود.به گفته ناسا ساینس، در آن زمان حتی زمانی که باتری‌های تغذیه‌کننده خطوط تلگرافی را قطع کردند، جریان‌ الکتریکی ناشی از شفق قطبی در سیم‌ها جریان داشت.

وبسایت اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده می‌گوید اگر امروز چنین رویدادی رخ دهد، می‌تواند به ماهواره‌ها آسیب جدی برساند و ارتباطات تلفن، رادیو و تلویزیون را از کار بیندازد و باعث خاموشی برق در تمام قاره‌ها شود و رفع آن نیز «ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد».

با این وجود به گفته این وبسایت، طوفان‌های خورشیدی به بزرگی سال ۱۸۵۹ میلادی، فقط هر ۵۰۰ سال یک بار اتفاق می‌افتد.

طوفان خورشیدی چیست؟

، طوفان خورشیدی هنگامی رخ می ‌دهد که خورشید انفجارهای عظیمی از انرژی را در قالب شراره‌ های خورشیدی و پرتاب توده ‌های تاجی منتشر می ‌کند. این پدیده‌ها جریانی از بارهای الکتریکی و میدان‌ های مغناطیسی را با سرعتی در حدود سه میلیون مایل در ساعت به سمت زمین می‌ فرستند.

هنگامی که مواد خورشیدی از خورشید به "مغناطیس کره" زمین برخورد می کنند دارای این ظرفیت بالقوه می باشند که به اصطلاح طوفان های ژئومغناطیسی قوی ایجاد کنند که باعث خاموشی و شکست شبکه در زمین می شود. برای مثال،  در سال 1859 میلادی یک طوفان شدید خورشیدی موسوم به "کارینگتون"  برخورد تشعشاتی از انفجارهای سطحی خورشید را موجب شد. آن طوفان شدید خورشیدی  تقریبا انرژی ‌ای معادل 10 میلیارد بمب اتمی یک مگاتونی را آزاد کرد. جریان قدرتمند ذرات خورشیدی پس از برخورد به زمین سیستم‌های تلگراف را در سراسر جهان سوزاند و باعث شد شفق‌ هایی درخشان‌ تر از نور ماه کامل تا جنوب کارائیب ظاهر شوند. سال‌ ها بعد در سال 1989 میلادی یک اختلال خورشیدی مشابه باعث قطعی برق 12 ساعته در کبک در کانادا شد که به تعطیلی مدارس و مراکز کسب و کار انجامید