اینستاگرام و واتساپ فیلتر دائمی می‌شوند؟

به نظر می رسد انفعال شرکت متا در مقابل نامه مرکز ملی فضای مجازی مبنی بر ایجاد نمایندگی در ایران، اینستاگرام و واتساپ را به سمت فیلتر دائم و قانونی در ایران می برد.

حدود سه ماه پیش، فوت مهسا امینی بار دیگر بهانه‌ای به دست دشمنان جمهوری اسلامی داد تا با ایجاد بی‌نظمی و اغتشاش، امنیت کشور را به مخاطره اندازند که در همین راستا دو پلتفرم واتساپ و اینستاگرام به دلیل همکاری با دشمن در مسیر برهم زدن امنیت کشور با مصوبه شورای عالی امنیت ملی مسدود شدند و این محدودیت دسترسی همچنان ادامه دارد.

اینستاگرام در طی این مدت از هیچ اقدامی علیه امنیت کشور از قبیل نفرت پراکنی، تهییج و تحریک افکار عمومی برای ایجاد اغتشاش و دمیدن بر آتش ناامنی دریغ نکرد به طوریکه پستهای آموزش ساخت سلاح‌های جنگی مانند کوکتل مولتوف نیز اجازه انتشار داشتند و پس از انتشار حذف نمی شدند این در حالی است که آموزش و خرید و فروش سلاح، انتشار محتوای منفی و خشونت آمیز، تشویق افراد به خشونت، سخنان تنفرآمیز، تهدید افراد به ایجاد صدمات مالی و جسمی و… خلاف مقررات این شبکه اجتماعی بوده و اینستاگرام باید نسبت به تولید و انتشار محتواهایی چنین واکنش نشان دهد اما آنچه طی این چند ماه اخیر در ایران شاهد آن بودیم، انفعال و رفتار دوگانه و تبیض آمیز این شرکت نسبت به گسترش نفرت پراکنی و خشونت بوده است.

مسئولان مربوطه از جمله وزیر ارتباطات و فرمانده پدافند غیرعامل نیز در این مدت در خصوص زمان رفع فیلتر اینستاگرام و واتس اپ تصریح کردند تا زمانیکه این دو پلتفرم تعهدات لازم را نداشته و تابع قوانین جمهوری اسلامی نباشند و در چارچوب این قوانین فعالیت نکنند، این مصوبه تداوم خواهد داشت.

به دنبال ادامه روند تبعیض آمیز پلتفرمهای وابسته به شرکت متا، مرکز ملی فضای مجازی با ارسال نامه‌ای مراتب اعتراض خود را نسبت به عملکرد سکوهای این شرکت در خصوص عدم رعایت قوانین ایران و قوانین داخلی پلتفرم از طریق دفتر حافظ منافع جمهوری اسلامی ایران در واشنگتن به گوش مدیر ارشد شرکت متا رساند.

مرکز ملی فضای مجازی در این نامه به متا فرصت داد تا به منظور فراهم شدن امکان فعالیت پایدار سکوهای مذکور اقدامات لازم از جمله معرفی نماینده رسمی مسئولیت پذیر مستقر در ایران را حداکثر تا ۱۰ روز پس از دریافت نامه انجام دهد.

این نامه بر اساس مصوبه سال ۱۳۹۶ شورای عالی فضای مجازی ارسال شده که پیام رسان‌های خارجی را ملزم به داشتن نماینده در کشور می‌کرد. در تبصره دوم از ماده ۲ این مصوبه چنین ذکر شده است که: برای پیام رسان‌های اجتماعی خارجی متقاضی مجوز، انجام ذخیره سازی و پردازش داده‌ها در داخل کشور و معرفی نماینده رسمی حقوقی تام‌الاختیار داخلی الزامی است.

در نامه مرکز ملی فضای مجازی به متا، جمهوری اسلامی ایران نسبت به انتشار سازمان یافته اخبار خلاف واقع، ترویج رفتارهای تبعیض آمیز و نفرت پراکنی، ترغیب خشونت و ناآرامی‌های اجتماعی، نقض حاکمیت ملی و نقض حقوق کاربران از طریق اعمال استانداردهای دوگانه و زمینه سازی و فعالیت تبلیغی و عملیاتی گروه‌های تروریستی روی سکوهای وابسته به شرکت متا، تعمیق شکاف‌های اجتماعی، تجزیه طلبی و زمینه سازی برای جرایم سازمان یافته مانند حمل و نقل تسلیحات جنگی و غیره اعتراض کرده است.

به دنبال پیگیری‌های انجام شده در خصوص پاسخ شرکت متا به نامه مرکز ملی فضای مجازی، عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران تاکید کرد که هنوز پاسخی در این باره از سوی متا دریافت نشده و تصمیم گیری در خصوص رفع فیلتر به عهده نهادهای امنیتی است.

در اظهاراتی تازه اما ابوالحسن فیروزآبادی، رئیس مرکز ملی فضای مجازی درباره نامه ایران به مالک شرکت متا و تصمیم گیری در خصوص سرنوشت فیلترینگ پلتفرم‌های اینستاگرام و واتساپ گفته است عدم پاسخگویی متا به نامه ایران، مقدمه‌ای برای مجوز قانونی انسداد این پلتفرم‌ها در ایران خواهد بود.

فیروزآبادی می‌گوید مسدودسازی صفحاتی با میلیون‌ها کاربر از طرف خود اینستاگرام هم در هیچ کشوری پسندیده نیست، دست کم می‌توان در این باره توافق کرد اما در مورد اینکه قرار است چه اتفاقی بیفتد باید گفت که بستن اینستاگرام در حال حاضر به دلایل شرایط امنیتی است اما ادامه فعالیت آن نیاز به مجوز دارد.

مجوز قانونی یا باید طبق روال در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه صادر شود یا یک قاضی یا مرجع عالی مانند شورای عالی فضای مجازی یا شورای عالی امنیت ملی درخواست آن را بدهد که تاکنون چنین مجوزی در هیچ کجا در این باره به تصویب نرسیده است.

ایران اولین کشوری نیست که درباره اقدامات شرکتهای فناوری به مسئولان پلتفرمها اعتراض کرده و خواستار ایجاد نمایندگی تام‌الاختیار از شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌های خارجی در داخل کشور می‌شود، بسیاری از کشورها از جمله ترکیه و هند نیز برای تداوم فعالیت‌های برخی رسانه‌های اجتماعی خارجی مانند واتس اپ، توئیتر و تلگرام خواستار ایجاد این نمایندگی در داخل کشور خود بوده‌اند که البته با موافقت شرکت‌های طرف قرارداد مواجه شده است.

در سال ۱۳۹۹ معاون وزیر حمل و نقل و زیرساخت ترکیه در پیامی توئیتری از موافقت فیسبوک و اینستاگرام پیرو قانون ۷۲۵۳ خبر داد و حتی ابراز امیدواری کرد که توئیتر و سایر شبکه‌های اجتماعی نیز اقدامی مشابه انجام دهند.

پیگیری هاحاکی از آن است که تا این لحظه پاسخی از شرکت متا ارسال نشده و به نظر می رسد با توجه به این موضوع، واتساپ و اینستاگرام در ایران در یک قدمی فیلترینگ دائمی قرار داشته باشند و در صورت ادامه انفعال شرکت متا به سرنوشت تلگرام دچار شوند.