اینترنت ایران چینی شده است ؟ پاسخ مهم وزیر ارتباطات

آیا اینترنت ایران با نوع فلیترینگ خاص خود  چینی شده است؟طرح ساماندهی فضای مجازی طی چند سال گذشته توسط مسئولان مطرح شد؛ این مسئله پس از فلیترینگ دو پلتفرم خارجی در  اواخر شهریورماه سال ۱۴۰۱، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. آمارها نشان می دهد که فیلترینگ باعث کاهش جدی استفاده از اپلیکیشن های پرکاربرد نشده است 

عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات امروز پیرامون الگو برداری از اینترنت چین سخنان مبهمی گفت که بر نگرانی‌ها افزود. زارع پور گفت  هفته پیش عده ای از همکارانمان برای پیگیری تفاهمات در حوزه های مختلف که رئیس جمهور انجام دادند، به چین سفر کردند و اظهار می‌کردند که هیچ چیز خارجی در چین باز نیست و یک وضع نه چندان مساعدی آنجا حاکم است. از سویی ۹۵ درصد ترافیک چین داخلی است

بیشتر بخوانید

•  آمار تکان دهنده استفاده کاربران ایرانی از فیلترشکن | فیلترینگ تمام شد | +عکس

•  فیلترینگ شکست خورد؟ | بازگشت تلگرام و اینستاگرام به زندگی کاربران

وزیر ارتباطات گفت که ما اصلا قصد اجرا کردن چنین برنامه‌ای را در ایران نداریم. او در عین حال از خود سلب مسئولیت کرد و گفت : البته تصمیم گیری این مورد بر عهده وزارت ارتباطات نیست بلکه شورای عالی فضای مجازی این تصمیم‌ها را می‌گیرد و ما تنها یک عضو از ۲۷ عضو این شوراییم. دشمنان تلاش میکنند در موضوع اینترنت برای مردم نگرای ایجاد کنند.

وی ادامه داد: به دنبال بومی‌سازی پلتفرم‌هایی که مورد نیاز مردم است، هستیم. در حال حاضر نیز شاهد جوابگویی پلتفرم‌های داخلی هستیم که به مدد جوانان ایرانی تولید شده اند. اما هیچ‌کس به دنبال قطع اینترنت بین‌الملل نیست 

زارع پور در پایان اظهار کرد: الگو برداری از کشوری نخواهیم کرد و مدل خودمان را داریم. 

آیا اینترنت ایران چینی شده است؟

تجارت نیوز نوشت : سابقه فیلترینگ در چین به بیش از ۲۰ سال می‌رسد و این کشور اکنون از اینترنت ملی و پلتفرم‌های ویژه خود استفاده می‌کند. با اینحال چند وقتی می‌شود که این سوال مهم مطرح شده که آیا اینترنت در ایران چینی شده است؟ اما در حالی این پرسش بر سر زبان‌ها افتاده که باید گفت چینی شدن اینترنت در ایران مستلزم فراهم کردن زیرساخت‌های قدرتمند و هزینه‌های بالاست.

کشور چین از سال ۲۰۰۳ و پس از شیوع ویروس سارس، سانسور و فیلترینگ اینترنت را در راستای تلاش برای پنهان‌سازی شدت و وخامت بیماری آغاز کرد. ناگفته نماند که دولت چین از دهه ۱۹۹۰ امکان اتصال به اینترنت را برای شهروندان خود فراهم کرد و تا سال ۲۰۰۵ این کشور ۱۱۱ میلیون کاربر اینترنت داشت.

فیلترینگ‌های دولت از آن زمان ادامه پیدا کرد و در سال ۲۰۰۸ پلتفرم‌هایی مانند یوتیوب در روز به مدت چند ساعت فیلتر و سپس آزاد می‌شدند. در واقع دولت هر زمان که احساس نیاز می‌کرد دسترسی مردم را از بین می‌برد.

برای مثال در سال 2009 اینترنت در شین‌جیانگ، یکی از استان‌هایی که چین به نقض حقوق بشر در آن محکوم شده بود، قطع شد. در همان سال پلتفرم Weibo به عنوان جایگزینی برای شبکه اجتماعی توییتر معرفی شد. یک سال بعد گوگل که دستورات دولت را مبنی بر سانسور کردن محتوا اجرا می‌کرد، تصمیم گرفت تا موتور جستجوی خود را در چین غیرفعال کند. گوگل از نظر استفاده کاربران چینی هرگز سهم بالایی در میان موتورهای جستجو نداشت اما محصولات آن طرفداران خاص خود را پیدا کرده بود. در حال حاضر موتور جستجو اصلی در چین Baidu است.

تا سال ۲۰۱۰، تعداد کاربران اینترنت این کشور به ۵۴۷ میلیون نفر رسید و یک سال بعد پلتفرم وی‌چت معرفی شد که از نظر کاربرد به پیام‌رسان واتس‌اپ شباهت داشت. در واقع این پیام‌رسان که اکنون امکانات بسیار گسترده‌تری دارد در چین موفق عمل کرد و توانست حداقل برای پیام‌رسان‌های بین‌المللی جایگزین خوبی باشد.

در سال‌های ابتدایی ورود اینترنت به دنیا، هم مقامات چینی نگران حفظ قدرت خود بودند و هم مقامات آمریکایی امیدوار بودند که ماهیت آزادی‌بخش اینترنت بتواند چین را تغییر دهد. اکنون با از راه رسیدن نسل پنجم اینترنت ورق برگشته و سوال اصلی این است که آیا چین، شاکله اصلی اینترنت را تغییر می‌دهد؟

تلاش شرکت‌های تکنولوژی چینی برای فروش جهانی محصولات خود به این معنی بود که آنچه برای فضای اینترنت چین طراحی شده است می‌تواند در جوامع زیادی بستر ارتباطات را تشکیل دهد.

در گزارشی که در سال ۲۰۱۹ در وبسایت Logics به انتشار رسید، این مساله مطرح شد که سال‌های آتی برای مشاهده اینکه چگونه چین و تکنولوژی‌های آن بر جهان تاثیرگذار خواهد بود، بسیار حیاتی هستند. در ایران نیز از زمانی که موضوع ملی شدن اینترنت مطرح شد بحث چینی شدن آن نیز همزمان بر سر زبان‌ها افتاد. اما چینی شدن اینترنت و تکرار آنچه چین در طول بیش از یک دهه و با زیرساخت‌های قدرتمند و هزینه‌های بالا انجام داده است چندان کار آسانی نخواهد بود.

چگونه اینترنت و پیام‌رسان ملی در چین موفق شد؟

برای مثال موفقیت پلتفرمی مانند وی‌چت در این کشور به چند عامل مهم وابسته بود که مهم‌ترین آنها خدمات رایانش ابری است که در حال حاضر در ایران هزینه بالایی دارد. از سوی دیگر تعداد کاربران اینترنت در کشوری مانند چین چندین برابر ایران است و تعداد پایین کاربران رقابت را در میان پلتفرم‌های مختلف از بین می‌برد و پیشرفتی اتفاق نمی‌افتد. از سوی دیگر فروش اینترنت بین‌المللی توسط بسیاری از شرکت‌های مخابراتی داخلی با ورود اینترنت ملی و به اصطلاح چینی به عرصه مخابرات در تناقض است و درآمد این شرکت‌ها را به خطر می‌اندازد.

علاوه بر این موارد و مهم‌تر از تمام آنها زیرساخت‌های لازم برای اینترنت ملی است که چین در ایجاد آنها بسیار موفق ظاهر شده است.

چین اکنون ۱۹ شبکه مخابراتی ملی دارد. این مراکز، سرعت و پایداری اینترنت را در این کشور افزایش می‌دهند و به گفته وزارت صنعت و فناوری اطلاعات آن، یک پایه شبکه‌ای محکم برای توسعه زیرساخت‌های جدید مانند اینترنت صنعتی و مراکز بزرگ داده ایجاد می‌کنند.

این کشور همچنان در حال ایجاد شبکه‌های ارتباطی جدید است و این کار را در راستای ایجاد زیرساخت دیجیتال قدرتمندتر انجام می‌دهد. چین هزینه بسیاری را به بهبود و ارتقای شبکه اینترنت خود اختصاص می‌دهد. برای مثال در ماه مارس 2022، چین تعداد 1.55 میلیون ایستگاه اینترنت 5G نصب کرد که در سطح کل کشور پوشش اینترنت نسل جدید را انجام می‌دهند.