علیرضا فغانی داور ال‌کلاسیکو می‌شود!

داور بازنشسته یوفا ایده‌ای جذاب برای پایان مشکلات داوری در بازی‌های بزرگ ارائه کرده است.

جام جهانی ۲۰۲۲ قطر نشان داد حتی با وجود VAR هم اشتباهات داوری به پایان نرسیده و ممکن است در بعضی از بازی‌های بزرگ، با تصمیمات داور سرنوشت مسابقات دگرگون شود.

حالا رافال روستکوفسکی، داور پیشین یوفا و فیفا که از سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۷ داور بین‌المللی بود معتقد است داوری چون مارسینیاک باید هر هفته داور مهم‌ترین بازی‌های فوتبال دنیا باشد و پیاده کردن چنین ایده‌ای کار چندان سختی هم نیست.

فیفا الیت یا یوفا پروفی، نام گروه جدید داوران برجسته جهان است که نامزد شماره یک حضور در آن شیمون مارسینیاک خواهد بود. ایجاد چنین رده نخبه ای از داوران حرفه ای باید پاسخی به نیازهای فیفا، یوفا و لیگ های مطرح کشورهای مختلف باشد. یک داور عضو در این گروه می تواند هر هفته بازی های کلیدی را قضاوت کند، به عنوان مثال در سری آ ایتالیا، لالیگا اسپانیا یا لیگ برتر انگلیس، یا داغ ترین بازی ها در لیگ های ترکیه، یونان یا پرتغال.

رافال روستکوفسکی در این خصوص می‌گوید: این پروژه سریعتر از آنچه انتظار می رود متولد خواهد شد و جام جهانی قطر سرآغازی برای آن بود. من در مورد برنامه های فعلی برای ایجاد یک گروه حرفه ای از داوران بین المللی از فردی که در محافل نزدیک به مقامات فیفا و یوفا حضور دارد، مطلع شدم. وقتی من شروع به بررسی این موضوع کردم، دو نفر دیگر که در ساختارهای داوری در سطح بین المللی فعال بودند، مستقل از یکدیگر آن را تأیید کردند. با این حال، هر یک از آنها نسخه کمی متفاوت از برخی جزئیات ارائه کردند و اشاره کردند که این پروژه در مرحله ای است که هنوز برای صحبت در مورد جزئیات یا حتی در مورد کلیات آن زود است.

او ادامه می‌دهد:" ایده این است که از بهترین داوران اروپا یا جهان به بهترین نحو ممکن به نفع فوتبال استفاده شود. هنگامی که ایجاد گروهی به نام فیفا الیت یا یوفا پروفی به واقعیت تبدیل شود و فیفا یا یوفا شیمون مارسینیاک را که اکنون داور شماره یک در هر دو سازمان است به خدمت بگیرند، داور لهستانی می تواند مسابقات را در لیگ های مختلف اروپایی قضاوت کند. البته که بدیهی است این قضاوت‌ها در کشورهایی صورت خواهد گرفت که به عضویت این طرح دربیایند.

بنابراین، شیمون مارسینیاک می‌تواند به عنوان مثال، بازی یوونتوس تورین و میلان در سری آ را در یک هفته، بازی رئال مادرید و بارسلونا در لالیگا را یک یا دو هفته بعد داوری کند و در پایان ماه می‌تواند بازی بین پاری سن ژرمن و المپیک مارسی را سوت بزند. البته، این یک نظریه است، اما بسیار نزدیک به چیزی که به زودی ممکن است به واقعیت تبدیل شود. البته، مارسینیاک مجبور نیست هر ماه چنین مسابقات برتر را فقط در قوی ترین لیگ ها قضاوت کند. در لیگ های یونان، ترکیه، بلغارستان، رومانی یا پرتغال و در بسیاری دیگر از جمله Ekstraklasa لهستان به داوران کاملاً بی طرف با تجربه بین المللی گسترده نیز نیاز است. برای مثال، مسابقاتی از استانبول مانند بشیکتاش، فنرباغچه یا گالاتاسرای، یا پاناتینایکوس آتن در برابر المپیاکوس پیرئوس، یا در لیسبون بنفیکا در برابر اسپورتینگ یا پورتو، یا به عنوان مثال، لژیا وارشوا در برابر لخ پوزنان - اینها نیز اغلب بسیار مهم هستند. کلید موفقیت پروژه فیفا الیت یا یوفا پروفی هماهنگی بین مقامات فدراسیون های ملی، لیگ های حرفه ای فردی و همچنین فیفا و یوفا خواهد بود.

روستکوفسکی بعد از توضیح در مورد اینکه این ایده در زمان بلاتر هم روی میز بود اما به دلایل بسیاری در آن زمان فرصت اجرایی‌شدنش پیش نیامد، گریزی هم به داورانی زد که در حال حاضر چنین شرایطی را دارند و با ملیتی دیگر، در یک کشور دیگر سوت می‌زنند:" در سال های اخیر، وضعیت به شدت تغییر کرده است و انتقال داوران به یک واقعیت تبدیل شده است. میلوراد مازیچ صربستانی پس از جام جهانی ۲۰۱۸ در سوپرلیگ چین قرارداد داوری امضا کرد. او داوری در صربستان و اروپا را متوقف کرد و این به معنای پایان دوران بین المللی او بود.

داور شاخص انگلیسی سوژه دیگری برای این داور بازنشسته لهستانی است:" مارک کلاتنبرگ انگلیسی، که پیش از این فینال لیگ قهرمانان و یورو ۲۰۱۶ را داوری کرده بود، شانسی تقریباً قطعی برای تجربه اولین جام جهانی خود در سال ۲۰۱۸ داشت. او در عین حال شانس واقعی برای تبدیل شدن به اولین داور تاریخ را داشت که علاوه بر فینال لیگ قهرمانان و یورو، در فینال جام جهانی نیز حضور پیدا می کند. اما چند ماه قبل از آن یک پیشنهاد وسوسه انگیز از عربستان سعودی دریافت کرد. کلاتنبورگ قصد داشت داوری در لیگ عربستان را با داوری در لیگ برتر انگلیس ترکیب کند اما مقامات داوری اتحادیه فوتبال انگلیس (FA) با این موضوع موافقت نکردند. آنها کلاتنبورگ را مجبور کردند انتخاب کند که در کدام لیگ داوری را ترجیح می دهد. او عربستان را انتخاب کرد، بنابراین اتحادیه فوتبال او را از حکم داوری فیفا محروم کرد و او به جام جهانی ۲۰۱۸ پرواز نکرد. پس از یک سال، کلاتنبورگ به چین نقل مکان کرد و در آنجا سه   برابر عربستان سعودی در سوپرلیگ داوری کرد.

اما علیرضا فغانی، داور بین‌المللی فوتبال کشورمان، یک نمونه موفق برای این طرح به شمار می‌رود:" تا اینجای کار تنها داوری که انتقالش به لیگ یک کشور دیگر لطمه ای به ادامه فعالیت بین المللی و حضورش در جام جهانی وارد نکرد، علیرضا فغانی ایرانی است. او از سال ۲۰۱۹ در لیگ A استرالیا داوری می کند، اما همچنان روابط بسیار خوبی با فدراسیون فوتبال ایران دارد که همچنان هر ساله او را در لیست داوران بین المللی به فیفا معرفی می کند. به همین دلیل فغانی می تواند از جمله در مسابقات قهرمانی جهان در قطر شرکت کند. با این حال، فغانی در حال حاضر یک استثنا از رویه جهانی است. امروزه نیز روال این است که هر قاضی بین المللی به طور منظم در کشور خود قضاوت می کند. علاوه بر این، از چند تا ده بار در سال، او به مسابقات توسط کنفدراسیون قاره ای اعزام می شود."

روستکوفسکی این طور ادامه می‌دهد: اولین داور معروفی که به لیگ کشوری دیگر رفت، پیرلوئیجی کولینای ایتالیایی، داور فینال جام جهانی ۲۰۰۲ و رئیس کنونی کمیته داوران فیفا بود. زمانی که او در اوج کار خود بود، با اوپل قرارداد تبلیغاتی امضا کرد. با این حال، مقامات فدراسیون فوتبال ایتالیا شاهد تضاد منافع بودند، زیرا اوپل همچنین اسپانسر آث میلان بود. با این حال، هر تصمیم داوری توسط کولینا، حتی تصمیماتی که در مسابقات بدون شرکت میلان گرفته می‌شد، می‌توانست جنجال‌ها و نظرات نامناسب و ناخوشایندی را برانگیزد که نشان می‌دهد تصمیم داور مربوط به قرارداد تبلیغاتی و علاقه احتمالی اوپل است. کولینا داوری در سری آ را متوقف کرد. سپس پیشنهاد انتقال به لیگ برتر انگلیس ظاهر شد، اما زمانی که مشخص شد قرارداد با اوپل در آنجا نیز تضاد منافع ایجاد می کند، قاضی مشهور ایتالیایی تصمیم گرفت به حرفه خود پایان دهد.

او در ادامه بار دیگر با تمجید از مارسینیاک می‌گوید:" شیمون مارسینیاک اکنون در همان سطح دوران حرفه ای کولینا است. هر دوی آنها همدیگر را به خوبی می شناسند، یکدیگر را دوست دارند و به شدت با هم همکاری می کنند، بنابراین شیمون احتمالاً قراردادهای تبلیغاتی احتمالی را با دقت خاصی در نظر خواهد گرفت. در این میان این سوال مطرح می شود که آیا داور لهستانی برای عقد قرارداد با یکی از لیگ های مطرح، اکستراکلاسا لهستان را   ترک می کند یا پروژه «فیفا الیت» یا «یوفا پروفی» زودتر اجرا می شود. در هر صورت، یک چیز مسلم است: برای قدردانی از مارسینیاک باید عجله کنید!"

با این حساب با اجرایی شدن طرح فیفا الیت یا یوفا پروفی، اگر کشورهای مطرح فوتبال اروپا هم به آن بپیوندند، داوران شاخصی چون مارسینیاک، مارتین الویر، علیرضا فغانی، متئو لاهوز و سایر داوران فیفا این شانس را دارند تا بازی‌های بزرگ لیگ‌های معتبر اروپایی را هم قضاوت کنند.