رسانه ملی، نه فرقه‌ای

سید محمد بهشتی

هرگونه اظهارنظر درباره صدا و سیما طبیعتا باید معطوف به ارتقای سطح کیفی کار این رسانه شود؛ برای چنین کاری، پیش از هر چیز باید با امیدواری به چشم‌انداز آینده این سازمان نگاه کرد؛ راستش باید تصریح کنم که با توجه به وضعیتی که در ادامه تلویحا اشاراتی به آن خواهم کرد، من امید زیادی به تحقق این امر ندارم. قاعدتا خواننده این مطلب از من خواهد پرسید که چرا امید ندارم؟ آن‌وقت پاسخ من این خواهد بود که تلویزیون سال‌های زیادی است که به صورت محفلی-فرقه‌ای اداره می‌شود. خصوصیت عمومی فرقه‌ها این است که اقلیتند. بنابراین ما در اینجا ناظر بر کار رسانه‌ای هستیم که از یک طرف صفت «ملی» را یدک می‌کشد و از سوی دیگر سلیقه‌های اقلیتی بر آن حاکم است. در چنین وضعیتی، صرف‌نظر از اینکه ما نمی‌توانیم عنوان «رسانه ملی» را به چنین رسانه‌ای بدهیم، جای خالی یک رسانه‌ای در قواره این عنوان هم در کشور خالی است. از عواقب طبیعی چنین وضعیتی، این است که مردم به رسانه‌های دیگر مراجعه کنند. یعنی ریزش مخاطبان چنین رسانه‌ای اصلا یک امر غیرعادی نیست. متاسفانه چنین رسانه‌ای آب به آسیاب رسانه‌هایی [در خارج از کشور] می‌ریزد که می‌دانیم در راه رضای خدا درباره ایران برنامه نمی‌سازند. یعنی قدر مسلم منافع ملی ایران مدنظرشان نیست. بنابراین در تقابل صدا و سیما با آن رسانه‌ها باید گفت که هیچ کدام‌شان موضوع منافع ملی را محور قرار نمی‌دهند. فرقه‌‌ای که به نظر من صدا و سیما را اداره می‌کند، در ابتدا، حدود دو دهه پیش فکر می‌کرد با بقیه فرق دارد. بعد به تدریج این خودمتفاوت‌پنداری و اینکه تصور می‌کردند با بقیه فرق دارند، سبب شد در مقابل بقیه قرار بگیرند. یعنی اگر روزگاری بود که می‌خواستند برای اکثریت، یعنی برای ملت، برنامه بسازند... 

 از یک‌ جایی به بعد انگار هم سازندگان و هم مخاطبان از یک فرقه بودند. در آن روزگار مهم بود که مخاطب استقبال کند یا نه؛ اما از یک جایی به بعد دیگر نه. جوری که گویا خودشان برای خودشان برنامه می‌سازند. نتیجه اینکه شمول مخاطبان صدا و سیما روز به روز کمتر شده است. یعنی هر چه حلقه این فرقه تنگ‌تر، فاصله‌اش با جامعه هم بیشتر شد.

به نظرم این موضوع اساسی باید حل شود. ترسیم هر هدفی بدون در نظر گرفتن این مشکل بی‌فایده است. برای قرار دادن صدا و سیما در مسیری که به اهداف یک رسانه ملی می‌رسد، پیش از هر چیز این نگاه فرقه‌ای باید به نگاه ملی تبدیل شود.