پدیده عجیب این روزها |فروش یکجای اعضای بدن | کلیه، کبد، مغز استخوان چند؟

خرید و فروش اعضای بدن اگرچه سال‌هاست در ایران مرسوم است، اما حالا برخی چند عضو خود را یکجا برای فروش آگهی می‌کنند. دلیل آنها هم مشکلات مالی است. البته قائم مقام انجمن اهدای عضو ایرانیان می‌گوید: «پیوند کلیه دیگر با نظارت دولت و قیمت مشخص صورت می‌گیرد.» حالا فروشنده ثبت‌نام می‌کند و با قیمت دولتی ۸۰ میلیون تومان کلیه خود را می‌فروشد.

کلیه، مغز استخوان و یک چهارم کبد؛ از ۱۰۰ میلیون تومان تا ۸۰۰ میلیون تومان می‌فروشند. برخی هم چندین عضو خود را یکجا برای فروش گذاشته‌اند. البته قائم مقام انجمن اهدای عضو ایرانیان می‌گوید فروش کلیه دیگر مانند سابق نیست. فروشنده‌ها باید تحت نظارت دولت این کار را انجام دهند.

هر دو تا سه ساعت یک بیمار در لیست انتظار پیوند، جان خود را از دست می‌دهد. راه دیگر نیازمندان پیوند اعضا، روی آوردن به بازار خرید و فروش اعضای بدن است. آن سوی دیگر این ماجرا فروشندگانی هستند که می‌گویند برای مشکلات مالی اعضای بدن خود را می‌فروشند.

در و دیوارها پر از آگهی فروش اعضای بدن است. بخشی از دیوارها را رنگ کرده‌اند. فروشنده‌ها اما همچنان شماره‌تلفن‌های خود را با خودکار و اسپری و خط ریز و درشت روی آنها ردیف کرده‌اند. جایی نزدیک انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی. دیوارهای نزدیک برخی از بیمارستان‌ها هم جای دیگری است که آگهی فروش اعضای بدن می‌گذارند.

برخی هم همزمان در سایت‌ها و کانال‌های تلگرامی اعضای بدن خود را به فروش گذاشته‌اند. قیمت‌ها هم بستگی به عضو فروشی و گروه خونی دارد. مثلا قیمت o مثبت کمی بالاتر از گروه های خونی‌ دیگر است.

در همین حال قائم مقام انجمن اهدای عضو ایرانیان به تجارت‌نیوز می‌گوید ساز و کار فروش اعضای بدن تغییر کرده است.

امید قبادی می‌گوید: «حدود یک سال و نیم است که دولت پیوند کلیه از فرد زنده را در تخصیص خود قرار داده است. اگر مردم آگهی فروش اعضا روی در و دیوار دیدند بدانند که کلاهبرداری است»

او ادامه می‌دهد: «پیش از این روال اینگونه بود که نیازمند کلیه یک اهداکننده پیدا می‌کرد. با او هماهنگ می‌کرد و رقمی هم پول پرداخت می‌کرد. سپس به انجمن بیماران کلیوی مراجعه می‌کردند و کارهای دیگر انجام می‌شد. حالا تخصیص کلیه از فرد زنده توسط وزارت بهداشت انجام می‌شود. اهدا کننده و گیرنده دیگر همدیگر را نمی‌بینند.»

قبادی می‌گوید: «دهنده و گیرنده کلیه باید در انجمن حمایت بیماران کلیوی ثبت‌نام کنند. اینکه کلیه به چه کسی تخصیص یابد را وزارت بهداشت بر اساس میزان وخامت حال نیازمندان انجام می‌دهد. قیمت را هم وزارت بهداشت نظارت می‌کند.»

نرخ دولتی فروش کلیه؛ ۸۰ میلیون

مددکار انجمن بیماران کلیوی نیز می‌گوید: «اینطور نیست که خودتان همدیگر را پیدا کنید و پیوند عضو صورت گیرد. باید اسمتان در لیست ثبت شود. ممکن است عضو فروشنده به دست شخص دیگری که حالش وخیم باشد برسد.»او می‌گوید: «از طریق ثبت‌نام، قیمت کلیه ۸۰ میلیون تومان است. پول از خریدار گرفته می‌شود و به حساب فروشنده واریز می‌شود.»

در بحث خرید و فروش کلیه البته تناقضاتی است. برخی از خریداران و فروشندگان می‌گویند با چند نامه کارمان راه افتاد. در همین حال یکی از خریداران می‌گوید: «چهار ماه است که پیگیریم و هنوز تکلیفم مشخص نیست. با فروشنده به توافق رسیدیم، فقط منتظر تائید رسمی هستیم.»

یکی دیگر از خریداران می‌گوید یک ماهه پیوند کلیه جراحی برادرش انجام شد. او می‌گوید: «به طور کلی با ۲۶۰ میلیون تومان پیوند کلیه را انجام دادیم، منهای هزینه‌های جانبی دیگر. بخشی از هزینه را به صورت رسمی رد و بدل کردیم و بخش دیگر را خارج از اینجا.»

پیوند اعضا به جز فرد زنده، از افراد دارای مرگ مغزی هم انجام می‌شود. اگر افراد نیازمند از بازار خرید و فروش اعضای بدن اقدام نکنند، می‌توانند منتظر اهدای عضو از سوی افراد دارای مرگ مغزی بمانند که رایگان است.

قائم مقام انجمن اهدای عضو ایرانیان می‌گوید: «با وجود پیشرفت اهدای عضو در ایران، هنوز هر دو تا سه ساعت، یک بیمار در لیست انتظار پیوند اعضا، جان خود را از دست می‌دهد. به این دلیل که عضو مناسب پیوندی به آنها نمی‌رسد. یعنی روزی هفت تا ۱۰ نفر و در سال حدود سه هزار نفر.»

فروش کلیه برای هزینه عمل چشم

به جز آگهی‌های چسبانده به دیوارها، برخی از فروشندگان و خریداران همدیگر را در سایت فروش اعضای بدن پیدا می‌کنند. سایتی که حدود شش هزار درخواست فعال روی آن ثبت است. با یک حق عضویت می‌توانید شماره فروشنده‌ها را از شهرهای مختلف به دست آورید. یکی از فروشندگان این سایت مرد جوانی است که کلیه خود را فروخته است. حالا هم به همراه همسرش و نوزادی که در بغل دارد خریدار را همراهی می‌کند تا کارهای اداری صورت گیرد.

همسرش نوزادش را در آغوشش می‌گیرد و می‌گوید: «می‌خواست چشمش رو عمل کنه. گفت برای بچه‌مون هم که شده این کارو بکنیم. وگرنه راضی نمی‌شدم با خودش این کارو کنه.»

سایت خرید و فروش کلیه که از شهرهای مختلف در آن ثبت‌نام کرده‌اند.

فروش چند عضو بدن برای بدهی و ازدواج

برخی هم چند عضو خود را برای فروش گذاشته‌اند. یکی از فروشندگان می‌گوید: «یک چهارم کبد ۳۰۰ میلیون، مغز استخوان ۴۰۰ میلیون و کلیه را هم ۳۰۰ میلیون تومان گذاشته‌ام. من قیمت کمتری دادم. اگر دیدم طرف خیلی نداره، یه کم تخفیف هم توی کارم هست.»

کلیه در بازار آزاد به قیمت‌های متفاوتی به فروش می‌رود. ۱۰۰ میلیون تا ۵۰۰ میلیون تومان. کبد هم همینطور؛ ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان. مغز استخوان اما تا ۸۰۰ میلیون تومان هم آگهی کرده‌اند.

فروشندگان هم در سن‌های مختلفی هستند. ۲۱ ساله، تا ۴۵ ساله. کم بودن سن را به عنوان یک امتیاز برای فروش نوشته‌اند. یکی به دلیل بدهی و آن یکی برای هزینه‌های ازدواج می‌فروشد. اعضای بدن خود را به حراج گذاشته‌اند تا زندگی مشترکشان را آغاز کنند.