طلا بخریم یا دلار؟ | مساله این است!

احتمالا این روزها صف‌های طولانی مقابل صرافی‌ها را دیده‌اید، مردم ساعت‌ها در خیابان به سر می‌برند تا بتوانند سهم دلار خود را به چنگ بیاورند این مساله باعث شده است که تقاضا برای دلار به شدت افزایش یابد و مردم همچنان خریدار دلار ۳۶ هزار تومانی باشند. دلار که تنها در عرض کمتر از چند روز با سرعت برق‌آسایی فاصله ۱۰ درصدی بین ۳۳ هزار تومان تا ۳۶ هزار تومانی را پشت سر گذاشت با رسیدن به کانال ۳۴ هزار تومان سقف تاریخی خود را شکست و به رکورد جدیدی دست یافت.

طلا بخریم یا دلار؛ مساله این است!

سکه طلا هم با افزایش قابل توجهی که از خودش نشان داد از رشد دلار جا نماند و به سرعت با رشد تقریبا 10 درصدی خود از حدود 14 میلیون و 900 هزار تومان در یک هفته اخیر به بیش از 16 میلیون تومان صعود کرد. نرخ طلا نیز در روزهای اخیر افزایشی شده و طلای 18 عیار تنها در یک هفته اخیر حدودا 8 درصد رشد داشته است و نرخ طلای 24 عیار نیز دقیقا با روندی مشابه افزایش یافته است.

وجود بازدهی قابل توجهی که به وضوح در دو بازار طلا و دلار شاهد هستیم افراد بسیاری را به سمت این بازارها کشانده است. سرمایه‌گذار با خروج سرمایه‌های خود از بازارهای مختلف آن را به بازارهایی چون دلار و طلا تزریق می‌کند اما با این حال این سوال به کرات پیش می‌آید که بین خرید طلا یا سرمایه‌گذاری در دلار کدام یک را باید مدنظر قرار داد؟ در حقیقت کدام یک ارزش ساعت‌ها در خیابان ایستادن و نگرانی از محدودیت خرید و فروش و دغدغه‌های امنیتی را دارد؟ سوال اینجاست در حالی که در شرایط کنونی بازار سکه و دلار، سکه شده است سرمایه‌گذاری در طلا یا دلار، کدام یک انتخاب بهتری محسوب می‌شود؟

 سرمایه‌گذاری دلار، پس‌انداز پول یا طلا، موارد مهمی است که سرمایه‌گذار را بر سر دوراهی‌های بسیاری قرار می‌دهد. طرح این موضوع که در شرایط فعلی با توجه به افزایش ارزش طلا و پیش‌بینی قیمت طلا و سکه سرمایه‌گذار در چه بازاری باید وارد شود مساله بسیار مهمی است. در واقع بهتر است که برای پاسخ به این سوال مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در ارز و خرید طلا را مورد بررسی دقیق‌تری قرار داد.

آیا دلار بخریم؟

مهم‌ترین ویژگی که خرید دلار دارد را باید حفظ قدرت خرید، مرتفع کردن ریسک‌های موجود در اقتصاد تورمی دانست در واقع مقابله با کاهش ارزش پول ملی یکی از مهم‌ترین مزایای سرمایه‌گذاری در بازار ارز است. در حقیقت ما دلار آمریکا را خریداری می‌کنیم تا از عواقب کاهش ارزش ریال در امان بمانیم.

برای خرید دلار تا سقف 2000 دلار باید به صرافی‌های مجاز مراجعه کرد البته به تازگی براساس بخشنامه جدید بانک مرکزی، قبل از مراجعه به صرافی‌ها باید در سامانه my.ice ثبت نام و پس از ثبت سفارش خود جهت تحویل دلار به صرافی مراجعه کرد همانطور که گفته شد در حال حاضر فقط امکان تهیه 2000 دلار به صورت فیزیکی بوده و خرید بیشتر از سقف تعیین شده با محدودیت فراوانی همراه است که این موضوع را باید یکی از معایب سرمایه‌گذاری در دلار دانست با این وجود ایجاد فاصله‌ بین دلار فروشی بانک مرکزی و بازار آزاد عاملی است که افراد را این روزها به صرافی‌ها می‌کشاند.

محدودیت در میزان خرید دلار را باید یکی از مهم‌ترین معایب سرمایه‌گذاری در دلار دانست به طور کلی خرید دلار و یا پس انداز پول یا طلا همگی با محدودیت‌هایی در فضای اقتصادی فعلی همراه است.

با این وجود با توجه به اینکه برای خرید دلار بیشتر از سقف مجاز تعیین شده توسط بانک مرکزی محدودیت‌هایی برای خرید دلار در نظر گرفته شده است، پاسخ به این سوال که چگونه دلار بخریم مساله مهمی است. در حقیقت می‌توان از روش‌های دیگری مثل خرید دلار از صرافی‌های ارز دیجیتال و یا خرید دلار به صورت مجازی مثل خرید تتر و شارژ کیف پول‌های مجازی روی آورد که لازم است توجه داشته باشیم که این روش‌ها ممکن است ریسک‌های قابل توجهی مانند امنیت تضمین نشده، خطر فراموشی رمز، بسته شدن صرافی‌های مذکور و مواردی از این دست را به همراه داشته باشد که همواره جزو ریسک‌های سرمایه‌گذاری در ارز است.

ویژگی‌های بازار طلا

بازار طلا نیز همواره با توجه به مزایایی که سرمایه‌گذاری در آن را جذاب می‌کند یکی از گزینه‌های پیش روی ایرانیان برای سرمایه‌گذاری بوده و هست. نقدشوندگی بالا و سریع طلا و سکه، بازدهی مناسب طلا در میان‌مدت و  بلندمدت و به علاوه اثری که خرید طلا در حفظ ارزش پول و سرشکن کردن تورم دارد، این فلز گرانبها را به یک ابزار سرمایه‌گذاری جذاب و هم‌وزن سرمایه‌گذاری ارزی بدل کرده است.

با وجود مزایای زیادی که سرمایه‌گذاری در طلا به همراه دارد اما خرید اشکال مختلف طلا از جمله سکه بهار آزادی، نیم‌سکه، ربع‌سکه، سکه‌های گرمی، طلا ساخته شده و طلاهای بدون اجرت (معروف به دست دوم)  نیز با معایب و محدودیت‌هایی همراه است به عنوان مثال سکه‌های طلا در وزن‌های مختلف دچار حباب قیمتی می‌شوند که همین امر خرید سکه را برای افرادی که خواهان پذیرش ریسک پایین هستند سخت می‌کند چرا که در واقع ارزش طلا سکه پایین‌تر از قیمت‌های فعلی است.

برای خرید طلای ساخته شده نیز هزینه‌های اضافی مانند مالیات و اجرت ساخت به سرمایه‌گذار در طلا تعلق می‌گیرد که به طور مثال این هزینه‌ها هنگام خرید دلار تا سقفی مشخص اعمال نمی‌شود . کارمزد معاملات خرید سکه نیز یکی از معایب خرید سکه فیزیکی محسوب می‌شود گذشته از تمامی این مسائل حمل  و نگهداری طلا در اشکال مختلف نیز دردسرهای خاص خود را دارد به طور کلی سهولت خرید طلا نسبت به دلار بیشتر است و نقدشوندگی بالای طلا و سوددهی بالای آن باعث شده بیش از هر چیزی سرمایه‌گذاری در طلا در چشم سرمایه‌گذاران جذاب شود.

مزایای صندوق طلا

با وجود تمامی مسائلی که به آن پرداخته شد، شاهد آن هستیم که سرمایه‌گذاری در ارز و طلا هر دو علاوه بر مزایای بسیارشان با معایبی نیز همراه‌اند که خرید و فروش در بازارها را با محدودیت‌های زیادی رو به رو ساخته و گزینه‌ای مشابه بازار سکه و دلار است. صندوق طلا را باید یکی از گزینه‌های بینابینی دو بازار طلا و سکه به لحاظ اخذ بازدهی از هر دو بازار دانست. مساله قابل توجه این است که مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا نسبت به طلا و دلار بیشتر است چرا که نه تنها محدودیت‌های موجود در این بازارها را ندارد بلکه مزایای بیشتری نیز نسبت به سرمایه‌گذاری در طلا و دلار در بر دارد.

صندوق‌های طلا نوعی از صندوق‌های کالایی قابل معامله در بورس محسوب می‌شوند که سرمایه‌های جمع‌آوری شده از مشتریان را به جای خرید سهام، در گواهی سپرده سکه طلا و اوراق مبتنی بر سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کند. مدیران این صندوق‌ها با پشتوانه پولی که در اختیارشان قرار می‌گیرد، می‌کوشند بازدهی مناسبی را از سرمایه‌گذاری در بازار سکه و طلا برای سرمایه‌گذاران خود کسب کنند. افرادی هم که در صندوق‌های مذکور سرمایه‌گذاری می‌کنند، به‌دنبال این هستند که از طریق مدیریت حرفه‌ای صندوق، بازدهی بهتری را از بازار پرتلاطم سکه طلا و دلار به دست آورده و کمتر با مشکلات خرید و فروش فیزیکی این فلز گرانبها و یا خرید دلار و حتی طلای بدون کارمزد سروکار داشته باشند.

ویژگی خاص این صندوق‌ها که باعث می‌شود حداقل ۷۰ درصد سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها در سکه طلا و اوراق مشتقه مبتنی بر طلا و مابقی در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری شود این امکان را فراهم می‌کند که نه تنها سرمایه‌گذار از نوسان قیمت دلار و طلا سود ببرد بلکه در شرایط حساس بازار نیز با توجه به اینکه این صندوق‌ها در اوراق مشتقه مبتنی بر طلا و اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند از نوسانات منفی بازار نیز تا حدی در امان می‌مانند.

دوراهی دلار یا طلا

صندوق‌های مذکور از امکان بازارگردان برای نقدشوندگی بالای خود بهره‌مند هستند، بنابراین چنانچه بازار به سمت صف خرید یا صف فروش متمایل شود، بازارگردان با عرضه و تقاضاهای خود سرمایه‌گذاران را از وجود طرف معاملاتی مطمئن می‌کند تا با خیالی آسوده اقدام به انجام معاملات کنند.

این امر باعث می‌شود که تفاوت نرخ بین عرضه و تقاضا به کمترین میزان خود برسد و سرمایه‌گذار را به این فکر وا می‌دارد که صندوق طلا بخریم یا نه؟ این در حالی است‌ که اگر فرد به ‌صورت مستقیم سرمایه‌گذاری کند؛ نه تنها اطمینانی برای نقدشوندگی در شرایط یک‌طرفه بازار وجود ندارد بلکه عمدتا تفاوت بین نرخ‌های عرضه و تقاضا بسیار بیشتر از نرخ صندوق است  بنابراین اطمینانی در کسب سود در ورود و خروج‌ها در این بازار برای این دسته از سرمایه‌گذاران وجود ندارد.برای سرمایه‌گذاری مناسب در شرایط فعلی و کسب بازدهی مناسب از هر دو بازار دلار و طلا راهکار خرید این صندوق‌ها را باید یک راهکار منطقی دانست.

در میان تمامی صندوق‌های موجود در بازار سرمایه طبق آمار موجود در سایت فیپیران(که به بررسی و مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلف می‌پردازد)؛ صندوق کهربا از گروه مالی کاریزما بیشترین بازدهی را در یک سال اخیر نصیب سرمایه‌گذارانش کرده است پس از صندوق کهربا از گروه مالی کاریزما صندوق‌های گوهر کیان و عیار مفید در رتبه‌های بعدی از نظر بازدهی صندوق قرار دارند.

 با وجود معایب و مزایای سرمایه‌گذاری در دلار و طلا و به علاوه با در نظر گرفتن ویژگی‌های خاصی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا دارند؛ از امنیت بالای گواهی سپرده سکه گرفته تا کارمزد کم در صندوق طلا باعث می‌شود مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق طلا نسبت به خرید مستقیم و پردغدغه طلا و دلار بیشتر باشد پس با این حساب در شرایطی که میان دوراهی خرید طلا یا دلار قرار گرفتیم، سرمایه‌گذاری در صندوق طلا می‌تواند گزینه مناسب‌تری به نظر آید.

پیش‌بینی قیمت دلار،  عوامل اثرگذار بر نوسان قیمت دلار و عوامل موثر بر نوسان قیمت طلا، سوددهی بالای طلا و به نوعی ضمانت بانک مرکزی از صندوق طلا عواملی است که باعث می‌شود هر سرمایه‌گذاری حداقل یک بار بر سر دوراهی خرید دلار، طلا و یا صندوق طلا قرار بگیرد و به فکر سنجش نقاط ضعف و قوت این بازارها باشد.