«ال‌نینو» با بارش‌های سیل‌آسا در راه ایران | لانینا رفت

ال نینو به ایران می رسد؟  ال نینو در زبان اسپانیایی به معنای پسر کوچک است. ال نینو، یک رویداد اقلیمی بزرگ است که بر اثر تغییراتی در جریان‌های اقیانوسی در اقیانوس آرام ایجاد می‌شود.  پدیده آب‌وهوایی ال نینو  ایران را تحت تاثیر قرار می دهد ال‌نینو یک رخداد بزرگ اقلیمی و آب‌وهوایی است که به گفته مسئولان در راه کشور و به‌تبع آن لرستان است، پدیده‌ای که می‌گویند آبان ماه از اقیانوس آرام می‌آید!«ال‌نینو» یکی از چرخه‌های مشهور آب‌وهوایی جهان است که هر ۲ تا ۷ سال یک‌بار باعث ایجاد ناهنجاری‌های بزرگی در آب‌وهوای سراسر سیاره زمین می‌شود از جمله این ناهنجاری‌ها می‌توان به سیلاب‌های ناگهانی، خشکسالی و قحطی اشاره کرد.

ال‌نینو یک رخداد بزرگ اقلیمی و آب‌وهوایی است که به گفته مسئولان در راه کشور و به‌تبع آن لرستان است، پدیده‌ای که می‌گویند آبان ماه از اقیانوس آرام می‌آید!«ال‌نینو» یکی از چرخه‌های مشهور آب‌وهوایی جهان است که هر ۲ تا ۷ سال یک‌بار باعث ایجاد ناهنجاری‌های بزرگی در آب‌وهوای سراسر سیاره زمین می‌شود از جمله این ناهنجاری‌ها می‌توان به سیلاب‌های ناگهانی، خشکسالی و قحطی اشاره کرد.

احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، گفته است: تحقیقات آماری نشان داده است که معمولاً با رویداد «ال‌نینو» بارش تجمعی پاییزی در ایران در شرایط نرمال و فراتر از نرمال است و برعکس در شرایط «لانینا» در غالب استان‌های کشور جمع بارش‌های پاییزی به کمتر از نرمال گرایش دارد.

وی افزود: در سه سال اخیر تا انتهای سال ١٤٠١ شرایط «لانینای» متوسط در محدوده استوایی اقیانوس آرام حاکم بود که بارش‌های پاییزی کشور در این سه سال شدیداً کمتر از نرمال بود.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: امسال شرایط دور پیوند نوسان جنوبی موسوم به انسو خاص است و بر خلاف گذشته، این شاخص پس از پایان فاز لانینا، وارد فاز خنثی نشد و مستقیم وارد فاز «ال‌نینو» شده است.

وظیفه خاطرنشان کرد: پاییز و زمستان امسال با احتمال قوی با رویداد «ال‌نینو» متوسط مواجه خواهیم بود که در صورت همراهی سایر عوامل مؤثر، انتظار می‌رود بارش تجمعی مناطق مختلف کشور در پاییز و نیمه اول زمستان امسال، به‌خصوص در نیمه غربی به مقدار نرمال و بیشتر از نرمال برسد.

«ال‌نینو» از اقیانوس آرام می‌آید!

به گفته مدیرکل هواشناسی لرستان، چنین شرایطی هم برای آسمان استان در پاییز و زمستان امسال پیش‌بینی‌شده است، «بهروز مرادپور» دراین‌رابطه، اظهار داشت: «ال‌نینو» و «لانینو» دو پدیده‌ای اقلیمی هستند که در نواحی استوایی اقیانوس آرام رخ می‌دهد و بیست هزار کیلومتر با ما فاصله دارد.

وی افزود: گرم‌شدن دوره‌ای آب‌های استوایی اقیانوس آرام را «ال‌نینو» می‌نامند و آثار مستقیم این پدیده در کشورهای فیلیپین، استرالیا، اندونزی، چین، روسیه و آفریقای جنوبی مشاهده می‌شود.

مدیرکل هواشناسی لرستان، بیان داشت: «ال‌نینو» باعث گرم‌شدن زمین نمی‌شود قبل از تغییر اقلیم نیز این پدیده وجود داشته است.‌

مرادپور، ادامه داد: وقتی دما در نقاط استوایی اقیانوس آرام افزایش می‌یابد «ال‌نینو» و زمانی که دمای سطح آب کاهش می‌یابد نیز پدیده دیگری به نام «لانینا» رخ می‌دهد.

احتمالاً امسال برف کمتر و باران بیشتری داشته باشیم

وی، افزود: وقتی «لانینا» رخ می‌دهد بارش‌ها در ایران به حد نرمال یا پایین‌تر از نرمال می‌رسد.

مدیرکل هواشناسی لرستان در ادامه، تصریح کرد: امسال وارد فاز «ال‌نینو» می‌شویم؛ بنابراین انتظار داریم بارش‌ها در کشور و استان لرستان نرمال یا بیشتر از حد نرمال باشد.

مرادپور با بیان اینکه پیش‌بینی مقادیر بارش فقط بر اساس «ال‌نینو» نیست و عوامل دیگری نیز در این حوزه تأثیرگذار هستند، گفت: «ال‌نینو» می‌تواند یکی از فاکتورها برای پیش‌بینی هوا در طول چند ماه باشد؛ اما قطعاً تنها فاکتور پیش‌بینی نیست.

وی ادامه داد: بیشترین تأثیر «ال‌نینو» بر مجاورت مناطق رخداد این پدیده هست و تأثیر بسیار کمی بر ایران دارد.‌

مدیرکل هواشناسی لرستان، تصریح کرد: امسال به‌خاطر افزایش دمایی که در نیمه مهرماه و آبان‌ماه داریم احتمال زیاد برف کمتری خواهیم داشت و بیشتر بارش‌ها به شکل مایع خواهد بود و ممکن است باعث سیلابی شدن مسیل‌ها و آب‌گرفتگی معابر شود.

مرادپور، تأکید کرد: انتظار می‌رود مجموعه مدیریت بحران استان تدابیر لازم برای پیشگیری از خسارات احتمالی را مدنظر قرار دهند.

دستگاه‌ها خود را برای مواجهه با بارش‌ها آماده کنند

فرهاد زی ویار استاندار لرستان نیز پیش‌ازاین در جلسه ستاد پیشگیری از حوادث و مدیریت بحران لرستان، اظهار داشت: طبق گزارش‌ها دستگاه‌های ذی‌ربط احتمال بارش نزولات آسمانی از نیمه دوم پاییز جاری در حد بالاتر از نرمال بسیار زیاد است و مسئولان دستگاه‌ها باید آمادگی لازم را داشته باشند.

وی ادامه داد: برای آمادگی کامل مقابله با بحران‌های احتمالی دستگاه‌ها باید با هم هماهنگ باشند.

استاندار لرستان، تصریح کرد: باتوجه‌به وضعیت جغرافیایی استان ممکن است بحران تنها در بخش‌هایی از استان رخ دهد که در این صورت باید تمامی امکانات استان در آن بخش‌ها مستقر شوند.

پاییز منتظر «ال‌نینو» و «لانینا» باشیم؟

چندی پیش از این رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با تاکید براینکه پیش‌بینی‌های هواشناسی مبتنی بر تاثیر پدیده‌های دورپیوند مانند «ال‌نینو» و «نائو» و میزان بارندگی‌ها قطعی نیست، اظهار کرد: بر اساس پیش‌بینی‌ها و تجربه‌های آماری گذشته می‌توان گفت که با رویداد ال‌نینو احتمال قابل ملاحظه‌ای برای وقوع بارش‌های تجمعی در حد نرمال تا بیش از نرمال طی پاییز و نیمه اول زمستان آینده در کشور وجود دارد.

احد وظیفه درباره پدیده‌های دورپیوند «ال‌نینو» و «لانینا» و تاثیر آن‌ها بر آب و هوای ایران اظهارکرد: «ال‌نینو» و «لانینا» دو فاز مثبت و منفی نوسان جنوبی به نام «اِنسو» هستند. محل وقوع پدیده انسو در منطقه حاره‌ای اقیانوس آرام یعنی بین ۱۰ درجه شمالی و ۱۰ درجه جنوبی (پیرامون خط استوا) در طول اقیانوس آرام است که دمای آب این منطقه اگر به اندازه ۰.۵ درجه سانتیگراد و بیشتر نسبت به شرایط نرمال بالاتر رود، دوره ال‌نینو آغاز می‌شود و اگر به همین میزان سردتر از نرمال شود وارد دوره لانینا (فاز سرد) می‌شود. درصورتی که دمای آب اقیانوس (سطح آب تا عمق حدود ۲۰۰متری) در این محدوده بیش از ۲ درجه نسبت به نرمال گرم‌تر شود ، اصطلاحا سوپر ال‌نینو اتفاق می‌افتد. مانند سال ۲۰۱۶ که این اتفاق رخ داد.

به گفته رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی طی سه سال گذشته شرایط لانینا حاکم و سطح آب تا عمق ۲۰۰ متری سردتر از حد نرمال بود اما در حال حاضر دمای سطح آب اقیانوس تغییر کرده و گرم‌تر از دمای نرمال شده است. تغییر دمای آب اقیانوس درچنین پهنه وسیعی بر الگوهای جوی و گردش جریان هوا از سطح زمین تا لایه‌های فوقانی جو تاثیرگذار است، به طوری‌که با وقوع ال‌نینو جریان‌های شرقی سطوح زیرین جو که به آن‌ها «بادهای تجارتی» گفته می‌شود ضعیف‌تر از حالت نرمال می‌شوند و سرعت باد در سطح اقیانوس کاهش پیدا می‌کند و به عبارتی هم جریان هوا و هم جریان آب در سطح و عمق اقیانوس دچار تغییرات می‌شود بنابراین با رخداد ال‌نینو یا لانینا الگوهای جوی منطقه اقیانوس آرام و مناطق حاشیه آن مانند جنوب‌شرق آسیا یا قاره‌های آمریکای شمالی و جنوبی متناسب با آن تغییر می‌کند چون هوا یک سیال به هم پیوسته است. این تغییرات در مناطق دورتر اتمسفر زمین هم احساس می‌شود و به همین سبب از آن به نام دورپیوند انسو یاد می‌شود.

وظیفه درباره تاثیرات ال‌نینو بر ایران اظهار کرد: ایران با محل وقوع ال‌نینو فاصله زیادی دارد. ایران در عرض‌های جنب حاره تا میانی زمین و در طول جغرافیایی دور از محل وقوع ال‌نینو قرار دارد بنابراین فاز گرم و سرد انسو تنها فاکتور موثر و تعیین کننده مقدار بارش فصلی محسوب نمی‌شود و عوامل تعیین‌کننده دیگری نیز وجود دارند که مانند ال‌نینو از چند ماه قبل قابل پیش‌بینی نیستند.

وی افزود: براساس مطالعات آماری با رخداد ال‌نینو بارش‌های پاییزه و تا حدی نیمه اول زمستان در ایران تقویت می‌شوند. اثر فازهای انسو در ایران همانند شمال استرالیا یا جنوب‌شرق آسیا نیست که در فاصله بسیار نزدیک محل وقوع این پدیده است. به‌طور مثال وقتی لانینا رخ می‌دهد با احتمال ۹۰ درصد و بیشتر بارش‌های فیلیپین، اندونزی و شمال استرالیا بیش از حد نرمال و این منطقه وارد دوره ترسالی می‌شود اما این تاثیرات در ایران با این قطعیت قابل پیش‌بینی نیست.

وظیفه ادامه داد: بارندگی در کشور ما همچون کشورهای اروپایی همبستگی خیلی زیادی با دورپیوند ‌ال‌نینو و لانینا ندارد و نمی‌توان تنها با لحاظ آن نظر قطعی درباره میزان بارش‌های پاییزی و زمستانی ارائه کرد.

وی تاکید کرد: نکته مهم دیگر این است که ال‌نینو بر میزان بارندگی‌های تمام نقاط کشور تاثیر یکسان ندارد و بیشتر بر بارش بخش‌های جنوبی کشور موثر است علاوه بر آن چندین عامل دیگر به جز ال‌نینو و لانینا بر شرایط اقلیمی و بارندگی‌های ایران تاثیرگذار هستند بنابراین برای پیش‌بینی وضعیت بارش فصلی همه این عوامل را باید لحاظ کرد که بسیاری از آن‌ها برای بیش از یک ماه قابل پیش‌بینی نیستند.

وظیفه اضافه کرد: این دورپیوندها با یکدیگر ارتباط دارند و بر هم تاثیرگزارند بنابراین نتیجه بازخوردی که در میان تمام شاخص‌های موثر وجود دارد، در اقلیم بارش و دمای کشور تعیین کننده است.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ادامه داد: علاوه بر ال‌نینو که طی سال آینده آبی (از ابتدای مهرماه) یک پیش‌نشانگر مثبت برای بارش‌ها است، شاخص‌های دیگری نیز وجود دارند که از الان انتظار می‌رود در فاز مناسب باشند و به‌طور نسبی می‌توانند اثر مثبتی بر بارندگی‌ها بگذارند بنابراین به‌طور کلی بر اساس داده‌های کنونی مدل‌های عددی به احتمال زیاد (۵۰ تا ۷۰ درصد) با بارش‌هایی در حد نرمال تا بیش از نرمال مواجه خواهیم بود و این پیش‌بینی‌ها به‌صورت یقینی و صد درصد نیست.

وی تاکید کرد: بر اساس شاخص‌های موجود و مدل‌های عددی، بارش‌ پاییزی و نیمه اول زمستان درحد نرمال تا فراتر از نرمال پیش‌بینی شده است و شدت تغییرات آن در هر منطقه می‌تواند متفاوت باشد که باید برای پیش‌بینی مقدار بارش به مدل‌های پیش‌بینی کوتاه مدت و چند روزه رجوع کنیم.

وظیفه در پایان درباره احتمال رخداد سیل بر اثر بارش‌های پاییزی و زمستانی تاکید کرد: سیل را نمی‌توانیم به‌صورت فصلی پیش‌بینی کنیم. برای آگاهی از وقوع بارش‌های شدید و احتمال سیل با دقت نسبی بالاتر باید به پیش‌بینی‌های روزانه - که دقت و صحت بیشتری دارند - رجوع کنیم. گرچه معمولا در سال‌هایی که بارش فصل سرد در حد نرمال و فراتر از نرمال می‌شود، احتمال بیشتری برای وقوع سیل گسترده مانند اواخر زمستان ۹۷ و آغاز بهار ۹۸ وجود دارد.