استفتا از مراجع تقلید درباره سیگار و قلیان کشیدن در زمان روزه

آیا استعمال قلیان و سیگار روزه را در ماه مبارک رمضان باطل می کند؟ مراجع تقلید در رساله توضیح المسائل خود به صورت جامع این پرسش را پاسخ داده اند.

یکی از مهمترین واجبات دین مبین اسلام که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد، فراگیری احکام دین است. کسی که اسلام را به عنوان دین خود بر می‌گزیند باید برنامه‌های آن را به طور کامل در همه قلمروهای زندگی خود بپذیرد و رفتار و عملکرد خویش را مطابق با احکام دین تنظیم نماید، انجام چنین تکلیفی می‌طلبد فرد مسلمان نسبت به مقدار مورد نیازش از احکام دین که به آن احتیاج دارد و برایش پیش می‌آید، شناخت پیدا کند تا بتواند آن را در زندگی خود اجرا نماید. می‌توانید در اینجا پاسخ به سوالات فقهی که پیش‌تر منتشر شده است را ببینید.

یکی از موضوعاتی که در مورد آن پرسش‌های زیادی مطرح می‌شود مسائل مبطلات روزه و سیگار و قلیان کشیدن است.

آیت الله خامنه‌ای:

سوال- من معتاد به سیگار هستم و در ماه مبارک رمضان هر چه تلاش می‌کنم که تندخو نباشم نمی‌توانم و همین باعث ناراحتی زیاد افراد خانواده ام شده است و خودم هم از وضعیت دشوارم رنج می برم، تکلیف من چیست؟

ج) روزه ماه مبارک رمضان بر شما واجب است و بنا بر احتیاط واجب جایز نیست در حال روزه سیگار بکشید و نباید بدون دلیل با دیگران تند برخورد کنید.

سوال- آیا کسی که معتاد به سیگار است و باید در روز حتماً چند سیگار بکشد می‌تواند روزه بگیرد و روزه او صحیح است؟

ج) بنابر احتیاط واجب روزه دار باید از دودهای انواع دخانیات خودداری نماید و در صورت اضطرار وجوب روزه ساقط نیست.

سوال- آیا کسی که معتاد به سیگار است و باید در روز حتماً چند سیگار بکشد می‌تواند روزه بگیرد و روزه او صحیح است؟

ج) بنابر احتیاط واجب روزه دار باید از دودهای انواع دخانیات خودداری نماید و در صورت اضطرار وجوب روزه ساقط نیست.

سوال- حکم استعمال دخانیات مانند سیگار در حال روزه چیست؟

ج) احتیاط واجب آن است که روزه دار از دودهای انواع دخانیات و نیز مواد مخدری که از راه بینی یا زیر زبان جذب می‌شود خودداری کند.

سوال- آیا ماده «ناس» که از توتون و غیر آن ساخته می‌شود و برای چند دقیقه زیر زبان گذاشته شده و سپس از دهان بیرون انداخته می‌شود، مبطل روزه است یا خیر؟

ج) اگر آب دهان مخلوط به ماده «ناس» را فرو ببرد، موجب بطلان روزه‌اش می‌شود.

آیت الله سیدعلی سیستانی:

مسأله ۱۵۸۲- بنا بر احتیاط واجب رساندن غبار غلیظ به حلق روزه را باطل می‌کند، چه غبار از چیزی باشد که خوردن آن حلال است مثل آرد، یا غبار چیزی باشد که خوردن آن حرام است مثل خاک.

مسأله ۱۵۸۳- رساندن غبار غیر غلیظ به حلق، روزه را باطل نمی‌کند.

مسأله ۱۵۸۴- اگر غباری غلیظ پیدا شود و انسان با اینکه متوجه است و می‌تواند مواظبت کند ولی مواظبت نکند و به حلق برسد بنا بر احتیاط واجب روزه‌اش باطل می‌شود. امّا از گرد و غباری که در اثر وزش باد یا طوفان و مانند آن پدید می‌آید و پرهیز از آن معمولاً سختی بسیار زیاد دارد، لازم نیست پرهیز شود.

مسأله ۱۵۸۵- احتیاط واجب آن است که روزه‌دار دود سیگار و تنباکو، و مانند اینها را هم به حلق نرساند.

مسأله ۱۵۸۶- اگر مواظبت نکند و غبار یا دود و مانند اینها داخل حلق شود، چنانچه یقین یا اطمینان داشته که به حلق نمی‌رسد، روزه‌اش صحیح است، و اگر گمان می‌کرده که به حلق نمی‌رسد، بهتر آن است که آن روزه را قضا کند.

مسأله ۱۵۸۷ -اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بی‌اختیار غبار و مانند آن به حلق او برسد، روزه‌اش باطل نمی‌شود.

مسأله ۱۵۸۸- فرو بردن تمام سر در آب روزه را باطل نمی‌کند، ولی کراهت شدید دارد.

آیت الله جعفر سبحانی:

مسأله ۱۲۷۶- رساندن غبار غلیظ به حلق، بنابر احتیاط واجب روزه را باطل می‌کند، چه غبار چیزی باشد که خوردن آن حلال است مثل آرد، یا غبار چیزی باشد که خوردن آن حرام است.

مسأله ۱۲۷۷- اگر به واسطه باد، غبار غلیظی پیدا شود و انسان با اینکه متوجه است، مواظبت نکند و به حلق برسد، بنابر احتیاط واجب روزه‌اش باطل می‌شود.

مسأله ۱۲۷۸- احتیاط واجب آن است که روزه دار بخار و دود غلیظ به حلق نرساند و از استعمال دخانیات مطلقاً خودداری کند.

مسأله ۱۲۷۹- اگر مواظبت نکند و غبار یا بخار یا دود و مانند اینها داخل حلق شود، چنانچه یقین داشته که به حلق نمی‌رسد، روزه‌اش صحیح است.

مسأله ۱۲۸۰- اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بی اختیار غبار و مانند آن به حلق او برسد، روزه‌اش باطل نمی‌شود. و چنانچه ممکن است باید آن را بیرون آورد.

آیت الله حسین وحید خراسانی:

مسأله ۱۶۱۱- بنابر احتیاط رساندن غبار به حلق روزه را باطل می‌کند، چه غبار چیزی باشد که خوردن آن حلال است مثل آرد، یا غبار چیزی که خوردن آن حرام است مثل خاک.

مسأله ۱۶۱۱- بنابر احتیاط رساندن غبار به حلق روزه را باطل می‌کند، چه غبار چیزی باشد که خوردن آن حلال است مثل آرد، یا غبار چیزی که خوردن آن حرام است مثل خاک.

مسأله ۱۶۱۲- اگر به واسطه باد، غباری پیدا شود و انسان با اینکه متوجه است مواظبت نکند و به حلق برسد، بنابر احتیاط روزه‌اش باطل می‌شود.

مسأله ۱۶۱۳- احتیاط واجب آن است که روزه دار بخار غلیظ و دود سیگار و تنباکو و مانند اینها را هم به حلق نرساند.

مسأله ۱۶۱۴- اگر مواظبت نکند و غبار یا دود یا بخار غلیظ و مانند اینها داخل حلق شود، چنانچه یقین یا اطمینان داشته که به حلق نمی‌رسد، روزه‌اش اشکال ندارد، و اگر گمان می کرده که به حلق نمی‌رسد، بنابر احتیاط مستحب آن روزه را قضا کند.

مسأله ۱۶۱۵- اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بی اختیار غبار و مانند آن به حلق او برسد، روزه‌اش باطل نمی‌شود.

آیت الله جوادی آملی:

مسأله ۱۶۹۰- رسانیدن غبار غلیظ به حلق، به احتیاط واجب، روزه را باطل می‌کند؛ چه غبار چیزی باشد که خوردن آن حلال است؛ مثل آرد؛ یا غبار چیزی باشد که خوردن آن حرام است؛ مانند خاک.

مسأله ۱۶۹۱- اگر غبار غلیظ به غفلت یا از روی فراموشی به حلق برسد، روزه را باطل نمی‌کند.

مسأله ۱۶۹۲- به احتیاط واجب، استعمال توتون و سیگار روزه را باطل می‌کند، معیار در باطل کردن آن، صدق عنوان شرب (نوشیدن) بر آن است و عرب امروز، کشیدن سیگار و دخانیات را از مصادیق شرب می‌داند.

مسأله ۱۶۹۳- بخار غلیظ روزه را باطل نمی‌کند، مگر اینکه در فضای دهان به نم یا قطره آبی تبدیل شود و به حلق فرو رود.

آیت الله ناصر مکارم شیرازی:

مسأله ۱۳۶۱- هرگاه به واسطه باد یا جارو کردن زمین، غبار غلیظی برخیزد و بر اثر عدم مواظبت به حلق برسد، روزه‌اش باطل می‌شود (همانطور که در مسأله قبل آمد

مسأله ۱۳۶۲- لازم است تمام افراد از کشیدن سیگار و استعمال هر گونه دخانیات در هر حال پرهیز کنند به علاوه سبب باطل شدن روزه می‌شود بنابر احتیاط واجب و نیز احتیاط واجب آن است که روزه دار بخار غلیظ را به حلق نرساند، ولی رفتن به حمّام اشکال ندارد، هرچند فضای حمّام را بخار گرفته باشد.

مسأله ۱۳۶۳ -اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بی اختیار و بدون اراده، غبار و مانند آن به حلق او رسد، روزه‌اش باطل نمی‌شود

مسأله ۱۳۶۴- درجایی که احتمال می‌دهد غبار یا دود به حلق برسد باید احتیاط کند، ولی اگر یقین یا گمان داشته باشد به حلق نمی‌رسد روزه‌اش صحیح است.

آیت الله سید موسی شبیری زنجانی:

مساله ۱۹۱۲- بنابر احتیاط مستحب، رساندن غبار غلیظ یا غیرغلیظ به حلق، روزه را باطل می‌کند؛ چه غبار از چیزی باشد که خوردن آن حلال است، مثل آرد یا غبار چیزی باشد که خوردن آن حرام است، مثل خاک، ولی اگر غبار را فرو برد و به قدری غلیظ باشد که به فرو بردن آن عرفا خوردن گفته می‌شود، بنابر احتیاط روزه باطل می‌گردد.

مساله ۱۶۱۳- اگر به واسطه باد، غباری پیدا شود و انسان با اینکه متوجه است مواظبت نکند و به حلق برسد، بنابر احتیاط مستحب روزه‌اش باطل می‌شود.

مساله ۱۶۱۴- در ماه مبارک رمضان سیگار کشیدن و استعمال سایر دخانیات به صورت آشکار به گونه‌ای که بی احترامی به روزه به شمار آید جایز نیست، بلکه بنابر احتیاط در غیر این صورت نیز استفاده نشود و چنانچه روزه دار در ماه رمضان از دخانیات استفاده کند، بنابر احتیاط در بقیه روز از کارهایی که روزه را باطل می‌کند خودداری نماید و روزه آن روز را نیز قضا کند.

مساله ۱۶۱۵- اگر مواظبت نکند و غبار یا بخار یا دود و مانند اینها داخل حلق شود، چنانچه اطمینان داشته که به حلق نمی‌رسد روزه‌اش صحیح است و اگر احتمال عقلایی میداده که به حلق می‌رسد، بنابر احتیاط مستحب آن روزه باطل می‌باشد و اگر غبار و مانند آن به نحوی باشد که به فرو بردن آن خوردن گفته شود و آن را هم احتمال میداده، چنانچه تمام کردن روزه و قضای آن در صورت بطلان لازم باشد، بنابر احتیاط آن را تمام کند و قضای آن را هم بجا آورد.

مساله ۱۶۱۶- اگر فراموش کند که روزه است و عمداً یا در اثر عدم مواظبت یا بی اختیار غبار و مانند آن به حلق او برسد، روزه‌اش باطل نمی‌شود.

منبع: مهر