«لانینا» دختر کوچک، تابستان جهنمی میهمان ایران می شود؟ چه چیز در انتظار آب و هوای ایران است؟

ال نینو و لانینا، به  ایران می رسند؟ بر اساس پیش‌بینی‌ها، در فصل‌های تابستان، پاییز و زمستان ال نینو می رود و «لانینا» بر کشور حاکم می‌شود. ال‌نینو یا لانینا واژه‌هایی که این روزها زیاد اسمشان را می‌شنویم. معنی این کلمات چیست؟ این کلمات به چه پدیده‌ای اشاره دارند؟ سازمان هواشناسی از پدیده النینو در کشور و در پی آن وقوع خشکسالی آتی خبر می‌دهد. اما این واژه‌ها به چه معناست؟

ال نینو در زبان اسپانیایی به معنای پسر کوچک است. لانینا مشابه ال نینو ولی سردتر از آن و بخشی از نوسان جنوبی ال‌نینو است. واژه La Niña از زبان اسپانیایی به معنای «دختر» (در قیاس با El Niño به معنای «پسر») گرفته شده‌است.

ال نینو  و لانینا، از جمله پدیده‌های جوی، اقیانوسی و حاصل فرآیندهای پیچیده‌ای هستند که تحت تاثیر انرژی تابشی خورشید به گردش در می‌آیند و بخش بزرگی از منطقه حاره را مستقیما تحت تاثیر تظاهرات خود قرار می‌دهند.

ال‌نینو و لانینا، از جمله پدیده‌های جوی، اقیانوسی و حاصل فرآیندهای پیچیده‌ای هستند که تحت تاثیر انرژی تابشی خورشید به گردش در می‌آیند و بخش بزرگی از منطقه حاره را مستقیما تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. هواشناسان و اقیانوس شناسان جهان در سالهای اخیر مطالعات زیاد و دقیقی در مورد مکانیزم ایجاد ال نینو و تاثیرات متقابل جو و اقیانوس انجام داده اند.

ال‌نینو کلمه‌ای اسپانیایی و یکی از چرخه‌های مشهور اقلیمی جهان است که دو تا هفت سال یک‌بار باعث ایجاد ناهنجاری‌های بزرگی در آب و هوای کره زمین می‌شود. از جمله ناهنجاری‌های بوجود آمده بعد از این پدیده، خشکسالی و قحطی است. ال نینو به معنی پسر کوچک است. ال نینو را در اصل ماهیگیران در سواحل جنوب امریکا در 1600 به رسمیت شناختند. 

ال‌نینیو به طور ساده عبارت است از یک رخداد اقلیمی کلان که در اثر رها شدن انرژی انباشته در بزرگترین حوزه اقیانوسی جهان یعنی جنوب اقیانوس آرام رخ می‌دهد. نشانه اولیه آن هم تغییر جهت جریان آب‌های سرد و گرم و همچنین بادهای این منطقه است. 

در طول پدیده ال نینو بادها در استوا بر روی اقیانوس از غرب به شرق می وزند. این بادها در سطح آب اقیانوس جابجا شده و آبهای گرم سطح اقیانوس را که بوسیله خورشید در مناطق گرمسیری حرارت دیده اند، به سواحل غربی شمال و جنوب قاره آمریکا می آورد. به دنبال آبهای گرم، بارندگی نیز به سمت مشرق متمایل می شود، به همراه سیل در پرو و خشکسالی در اندونزی و استرالیا. نشانه کلیدی ال نینو، افزایش دمای غیر عادی در امتداد و هر دو طرف خط استوا در اقیانوس آرام مرکزی و شرقی است. این جریان هر چند سال یکبار با یک گرمایش عظیم و غیر معمول همراه می شود. بطوری که در این حال دماهای سطح دریا حداقل برای چند ماه پیاپی در 3 تا 5 محل ساحلی بالای حد نرمال می رود. و در پی آن دمای سطح دریا برای یک سال و یا حتی بیشتر بصورت غیر عادی باقی می ماند و برای برگشت به شرایط عادی منطقه، حداقل تا ژانویه یا مارس آینده زمان لازم است.

لانینیا به معنی دختر کوچک در اسپانیا است. لانینیا همچنین گاهی اوقات ال ویجو، ضد ال نینو، و یا به سادگی به نام یک رویداد سرد گفته می شود.

لانینیا وضعیتی است که در قسمت مرکزی و شرقی استوایی اقیانوس آرام، آب سردتر از حالت طبیعی می‌شود. لانینا تقریبا متضاد ال نینو است. لانینا در هر سه تا هفت سال اتفاق می‌افتد و درجه حرارت آب دریا سرد می‌شود. این پدیده حاصل تغییر اختلاف فشار منطقه است و اجازه می دهد سطح آب‌های اقیانوس در قسمت شرقی سردتر از حالت معمول شود و در قسمت‌های حاره غربی گرم‌تر از حالت عادی گسترش یابد. علل لانینا برعکس عواملی است که در ایجاد ال نینو موثر هستند

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا گفت: از تابستان به بعد احتمال تغییر فاز دورپیوند نوسان جنوبگان به لانینا افزایش می‌یابد. البته در تعیین وضعیت جوی کشور عوامل زیادی موثر هستند که میزان عدم قطعیت پیش‌بینی را افزایش می‌دهد.

به گزارش عرشه آنلاین،صادق ضیائیان با بیان اینکه پیش‌بینی تاثیرات جریانات دورپیوند جوی بر دما و بارش کشور با احتمالات زیاد همراه است، اظهارکرد: یکی از این جریان‌ها، دورپیوند نوسان جنوبی (ان‌سو) نام دارد و دارای سه فاز لانینا، ال‌نینو و شرایط خنثی است. احتمال حاکمیت شرایط خنثی این جریان دورپیوند در ماه‌های آوریل، می، ژوئن و جولای زیاد است و احتمال خیلی کمی (تا ۳۰ درصد) برای حاکمیت شرایط ال‌نینو وجود دارد.

وی اضافه کرد: طی فصل‌های تابستان، پاییز و زمستان پیش‌بینی می‌شود که این دور پیوند در فاز لانینا باشد.

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا درباره وضعیت دما و بارش کشور در صورت حاکمیت شرایط لانینا گفت: دورپیوند «ان‌سو» یا نوسان جنوبگان یکی از صد‌ها عامل موثر بر وضعیت دما و بارش کشور است و در شرایطی بین ۳۰ تا ۶۰ درصد می‌تواند بر دما و بارش کشور تاثیرگذار باشد و در شرایطی کمتر موثر است.

وی اضافه کرد: در شرایطی که حاکمیت لانینا اهمیت بیشتری پیدا کند، احتمال دریافت بارش نرمال کاهش می‌یابد البته از حالا پیش‌بینی برای بارش‌های پاییزی و زمستانه خیلی زود است و با خطای بسیار زیادی همراه است.

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا تاکید کرد: جریان‌های دورپیوند دیگری مانند AO، NAO، MJO، دو قطبی اقیانوس هند و ... بر دما و بارش کشور می‌تواند موثر باشند و شرایط جوی را متغیر می‌کنند.

ضیاییان در پایان درباره تاثیر تغییرات اقلیمی بر عملکرد دور پیوند‌ها و میزان پیش بینی‌پذیری آن‌ها گفت: تغییرات اقلیمی موجب افزایش تغییرات دورپیوند می‌شود، در نتیجه عدم قطعیت پیش‌بینی‌ها افزایش می‌یابد.

چند روز گزارشی منشتر شد مبنی بر دانشمندان با «دست‌به‌عصاترین حالت ممکن» اعلام کردند که احتمالا پدیده هواشناسی ال‌نینو به پایان رسیده است. آنها مستندات و نشانه‌هایی در آب و هوای زمین می‌بینند که ممکن است سناریوهای جدیدی پیش روی مناطق مختلف بگذارند

معلوم نیست حالا که دمای اقیانوس آرام به‌طور ملموسی در یک هفته اخیر پایین آمده، آیا نشان‌دهنده پایان ال‌نینوست؟ قرار است ال‌نینو با شدت بیشتری برگردد؟ دوران خنثی شروع شده‌است یا قرار است وارد دوران لانینو شویم؟.

ال‌نینو پدیده‌ای طبیعی است که هر ۲ تا ۷ سال یک‌بار رخ می‌دهد و تا چندماه و در مواردی حتی تا یک یا ۲ سال ادامه پیدا کند. ال‌نینو پیش از شناخته شدن پدیده تغییرات اقلیمی هم در دهه‌های اخیر وجود داشته است. ولی این دو بر هم تأثیر مضاعف می‌گذارند. ال‌نینو به‌طور طبیعی باعث ناهنجاری‌هایی چون سیل، خشکسالی و قحطی می‌شود؛ در نتیجه ترکیب آن با پدیده تغییر اقلیم می‌تواند شرایط آب‌وهوایی را به‌معنای واقعی غیرقابل پیش‌بینی کند. ولی قدر مسلم در چندماه آینده مشخص خواهد شد که آب‌و هوای‌زمین چه در پیش‌ رو دارد.

ال‌نینو در هر دوره ۳ مرحله دارد: ال‌نینیوی داغ، شرایط خنثی و دوره خنک‌تر به‌نام لانینا

ابهامات دانشمندان

دانشمندان نمی‌دانند گرمای شدید اخیر در جهان (شکستن رکوردهای افزایش دما) به‌دلیل سرعت گرفتن تغییر اقلیم است یا نه؟ یعنی زمین در آستانه ورود به فاز تازه تغییر اقلیم است یا خیر؟

به‌احتمال ۶۰درصد لا نینا در فاصله خرداد تا مرداد ظاهر می‌شود و ۸۵درصد شانس آن هست که تا پاییز اتفاق بیفتد.

بعد از این لانینا خواهد شد یا دوره خنثای ال نینو؟ و آیا دوره خنثی تا تیرماه ادامه خواهد یافت؟ با شروع لانینا فصل بسیار فعالی از توفندها در اقیانوس اطلس خواهیم داشت و احتمالا سرعت تغییر اقلیم کم خواهد شد.

مشخص نیست، ال‌نینوی بعدی در سال ۲۰۲۴ چگونه ظاهر می‌شود چون روند دمایی اقیانوس‌های جهان تاکنون چیز دیگری را نشان ‌داده است.

اگر لانینا در راه باشد، گرمای بی‌سابقه ماه‌های اخیر به چه معنا بوده است؟

اگر ال نینو تمام شود چه چیز در انتظار آب و هوای ایران است؟