پشت پرده برگشت دلار

بررسی تحرکات نرخ دلار آزاد در دو ماه گذشته حاکی از آن است که شاخص ارزی ۸ هفته اخیر در یک کریدور به طول ۴‌هزار و ۷۰۰ تومان نوسان کرده است. اختلاف سقف و کف این کریدور حدود ۸‌درصد است و به‌طور کلی می‌توان گفت دلار در دو ماه نخست تابستان تمایلات کاهشی داشته است.

بازار غیررسمی ارز در ماه‌‌‌های گرم سال روز‌‌‌های سردی را تجربه کرد. نمودار قیمت دلار بازار آزاد به عنوان شاخص بازار ارز در دو ماه اخیر نشان می‌‌‌دهد به غیر از روزهایی که سیگنال‌‌‌های سیاسی منفی سوخت‌‌‌رسان بازار می‌‌‌شدند، در بقیه روزها جهت نمودار کاهشی و معاملات در رکود بوده است. هرچند در رو‌‌‌ز‌‌‌هایی که بازار با سیگنال‌‌‌های سیاسی دست و پنجه نرم می‌‌‌کرد نیز رشد قیمت‌های قابل‌توجهی دیده نمی‌‌‌شد.

البته این مساله در قیاس با سابقه این ارز در مواجهه با سیگنال‌‌‌های سیاسی مشابه بیان می‌شود، چرا که به‌طور مثال در روزهای انتهای فروردین ماه قیمت اسکناس آمریکایی در مواجهه با ریسک‌‌‌ درگیری ایران و رژیم صهیونیستی از حوالی رقم ۶۱‌هزار تومان تا رقم ۶۷‌هزار تومان (‌در معاملات نقدی) و ۷۰‌هزار تومان (‌در بازار پشت خطی) افزایش یافت. این در حالی است که دلار در مواجهه با سیگنال مشابه در هفته گذشته تنها حدود ۳‌هزار تومان گران‌‌‌تر شد. در مجموع رفتار دلار در بازار ۶۰ روز گذشته به دو بخش همراه با ریسک و بدون ریسک تقسیم می‌شود. حدفاصل کانال‌‌‌های ۵۹ تا ۶۲‌هزار تومان محل نوسان این ارز در روزهای ریسکی و بازه ۵۷‌هزار تا ۵۹‌هزار تومان برای روزهای بدون ریسک بازار تعریف می‌شود.

عوامل تمایلات کاهشی دلار

دلار آزاد فعالیت خود در بازار روزهای پایانی سال گذشته را حوالی رقم ۶۰‌هزار و ۲۰۰ تومان به اتمام رساند. اما این در حالی است که در بازه زمانی ذکر‌شده، بازار تحت‌تاثیر تقاضای آخر سال بود. به‌طور معمول در روزهای پایانی سال شمسی بازارهای ارز و طلا با فشار خرید مواجه می‌‌‌شوند. محاسبات نشان می‌‌‌دهد که میانگین نرخ اسکناس آمریکایی در سه ماه پایانی سال گذشته رقم ۵۵‌هزار و ۱۳۵ تومان است. با شروع سال جدید و بازگشت فعالان بازار به معاملات در فروردین ماه انتظار می‌‌‌رفت که اثرات تقاضای آخر سال از بازار محو شده و نرخ دلار مجددا به زیر مرز ۶۰‌هزار تومانی بازگردد. اما به وجودآمدن ریسک‌‌‌های منفی مانع این اتفاق شد و بازار فرصت تخلیه فشار تقاضای آخر سال را پیدا نکرد. به مرور با از بین رفتن سیگنال‌‌‌های نگران‌کننده، بازار به مسیر اصلی خود بازگشت و نرخ به زیر ۶۰‌هزار تومان رسید.

در ادامه مجددا با انتشار اخبار منفی تحرکاتی در نرخ ارز مشاهده شد، اما همگی این تحرکات پس از فاصله گرفتن ریسک‌‌‌ها جبران شده و نرخ دلار به سمت کانال‌‌‌های ۵۷ و ۵۸‌هزار تومانی حرکت کرد. در نتیجه به عقیده تحلیلگران یکی از دلایل تمایلات کاهشی دلار مساله تعادل عرضه و تقاضاست. به عقیده این افراد، با توجه به روند نرخ دلار در زمستان ۱۴۰۲، قیمت تعادلی این ارز هم‌‌‌اکنون زیر مرز ۶۰‌هزار تومانی است و ارقام بالاتر از این مرز در صورت نبود سیگنال منفی با مقاومت بازار مواجه می‌شود.

از دیگر دلایل اصلی فضای کم‌نوسان بازار در دو ماه اخیر می‌توان به کاهش سطح فعالیت‌‌‌های اقتصادی و همچنین بهبود ذخایر ارزی کشور اشاره کرد. با توجه به ریسک‌‌‌های موجود در ماه‌‌‌های گذشته برخی از فعالان اقتصادی از صورت بخشیدن معاملات کلان جلوگیری کردند و همین امر سبب کاهش عمق بازار ارز شد. از سوی دیگر اخبار منتشر‌شده توسط رسانه‌‌‌های داخلی و خارجی همگی از بهبود شرایط فروش نفت ایران حکایت می‌‌‌کند. در نتیجه با افزایش درآمد‌‌‌های ارزی، قدرت بانک‌‌‌مرکزی در بازارسازی نیز بیشتر شده و در مواقع نیاز می‌تواند با تقویت بخش عرضه بازار مانع شکل‌‌‌گیری نوسانات شدید شود.

بازار روز نخست شهریور ماه

روند بازار ارز در نخستین روز شهریور ماه کم‌‌‌نوسان بود. قیمت دلار بازار آزاد که در معاملات روز پایانی مرداد ماه به رقم ۵۸‌هزار و ۷۰۰ تومان رسیده بود، در معاملات روز پنج‌شنبه اول شهریورماه افت ۵۰ تومانی را تجربه کرد و در رقم ۵۸‌هزار و ۶۵۰ تومان معامله شد. یورو نیز در این روز بدون تغییر نسبت به‌روز پیشین در رقم ۶۵‌هزار و ۸۰۰تومان معامله شد. اما روند بازار سکه کمی متفاوت بود. هر قطعه سکه طلاطرح جدید عصر روز پنج‌شنبه با رشد ۲۹۰‌هزار تومانی نسبت به نرخ روز پیشین در رقم ۴۲میلیون و ۵۹۰‌هزار تومان به فروش رسید.

منبع : دنیای اقتصاد