متقاضیان اصلی سایت‌های همسریابی؛ معرفی کیس ازدواج چقدر آب می‌خورد؟

پیش از تصویب قانون جوانی جمعیت و فعالیت رسمی مراکز همسان‌گزینی، واسطه‌گران ازدواج تنها براساس سنت و بدون توجه به پارامتر‌های شخصیتی، جوانان را به یکدیگر معرفی می‌کردند که اغلب سرانجام این گونه معرفی‌ها، به ازدواجی شبیه به هندوانه در بسته ختم می‌شد؛ با تصویب قانون اما، مراکز همسان‌گزینی به شکل ساماندهی‌شده‌ای پای کار آمدند تا براساس آن، آشنایی و ازدواج جوانان با یکدیگر به نحوی رقم بخورد که طرفین پیش از آشنایی، از فیلتر روانشناس عبور کنند تا از این طریق میزان ضریب خطا به حداقل برسد و سرانجامش به ازدواجی پایدار منجر شود.

در گزارش اول از پرونده واسطه‌گری برای ازدواج و فعالیت مراکز همسان‌گزینی به سنت‌ها و آداب و رسوم آشنایی جوانان طی یک قرن گذشته پرداختیم، سنتی که البته سبقه آن به بیش از یک قرن گذشته بازمی‌گردد و پیشینه‌ای طولانی دارد. اگرچه در دوران گذشته پیوند جوانان در ایران از طریق واسطه‌ها شکل می‌گرفت و اغلب در آن، دیدار دختر و پسر قبل از جاری شدن صیغه عقد، تقریبا غیرممکن بود، اما با تغییرات ایجاد شده در وضعیت ساختاری و کارکردی خانواده در ایران، از یک سو فعالیت واسطه‌گران ازدواج کمرنگ شد و از سوی دیگر نیز جوانان ترجیح دادند براساس معیار‌ها و علاقه، خودشان همسر آینده‌شان را انتخاب کنند.

در این میان جوانانی هم بودند که مطابق معیارهایشان فرد مناسبی سر راه‌شان قرار نمی‌گرفت و به همین دلیل هم بعضا ازدواج‌شان به تعویق می‌افتاد؛ برآورد وضعیت تجرد متولدین دهه شصت نیز گویای همین موضوع است که نشان می‌دهد که از میان متولدین سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۳ که از ۴۰ سالگی عبور کرده و مابقی آن‌ها نیز در آستانه ورود به ۴۰ سالگی هستند، یک میلیون و ۲۰۰ هزار مرد و ۵۵۰ هزار زن، مجردند.

در همین راستا، اما بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس درخصوص عوامل افزایش سن ازدواج جوانان نشان می‌دهد که مهم‌ترین عامل فرهنگی در تأخیر در ازدواج جوانان، پیدا نکردن همسر مناسب است و شاید همین موضوع به دلیل کمرنگ شدن واسطه‌گران ازدواج باشد. از همین رو، با تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰، برای ترویج و تسهیل در امر ازدواج، سازمان تبلیغات اسلامی مکلف شد تا از طریق مؤسسات فرهنگی، مساجد و روحانیون و دیگر ظرفیت‌های مردمی به توسعه فرهنگ واسطه­‌گری در امر انتخاب همسر، با محوریت و مشارکت خانواده‌ها و رعایت موازین قانونی و شرعی بپردازد و وزارت ورزش و جوانان هم با تأیید سازمان تبلیغات اسلامی مجوز مراکز فعال در امر انتخاب همسر را صادر کند.

خط قرمز سازمان تبلیغات اسلامی؛ پیگیری ازدواج موقت در مراکز همسان گزینی

به گفته دبیر شورای بررسی صلاحیت مراکز همسان‌گزینی سازمان تبلیغات اسلامی، پیگیری ازدواج موقت در مراکز همسان‌گزینی زیر چتر قانون، خط قرمز سازمان تبلیغات اسلامی است و اگر کنشگری در مرکز همسان‌گزینی اقدام به این امر کند مجوز او ابطال و مدیر مرکز بازخواست خواهد شد چراکه ماده ۳۷ پوشش‌دهنده واسطه‌گری ازدواج موقت نیست و یکی از دلایل این قانون ساماندهی کنشگران است تا افرادی که به دنبال واسطه‌گری در امر ازدواج موقت هستند از این گردونه خارج شوند.

محدودیت جغرافیایی در معرفی کیس ازدواج وجود ندارد

مروار در پاسخی به سوالی درخصوص نحوه فعالیت این مراکز، خاطرنشان کرد: اگرچه مجوز‌های ارائه شده به این مراکز به صورت ملی است و محل استقرار فیزیکی آن‌ها باید مشخص باشد، اما در مجموع آن‌ها در قالب استاندارد یک‌گانه فعالیت نمی‌کنند؛ برخی از آن‌ها به صورت آنلاین، پلتفرمی و اپلیکیشن و برخی به صورت سنتی عمل می‌کنند. به طور مثال مراکزی که به صورت آنلاین فعالیت می‌کنند باید همانند مراکز سنتی، حتما دارای فضای فیزیکی نیز باشند. برخی از مراکزی که به صورت آنلاین فعالیت می‌کنند، به دلیل گسترش فعالیت‌شان در سطح بین‌المللی، از کشور‌های خارجی نیز برای معرفی کیس ازدواج متقاضی دارند.

متقاضیان معرفی مورد برای ازدواج باید چه مراحلی را طی کنند؟

دبیر شورای بررسی صلاحیت مراکز همسان‌گزینی سازمان تبلیغات اسلامی در ادامه با اشاره به نحوه پروسه ثبت درخواست برای معرفی مورد ازدواج، با بیان اینکه ۸۰ تا ۹۰ درصد پروسه در همه مراکز یکسان است، توضیح داد: در مرحله اول متقاضیان درخواست خود را به صورت آنلاین یا حضوری ثبت می‌کنند. پس از آن، فرد برای احراز هویت (هویت شخصی و ...) باید یکسری پرسشنامه را تکمیل کند که البته باتوجه به عدم اعمال وحدت رویه در همه مراکز، ۸۰ درصد محتوای سوالات شامل سوالات شخصی، خانوادگی، وضعیت شغلی و تحصیلی و اجتماعی و علاقه‌مندی‌ها و... مطرح شده هم برای دختران و هم برای پسران مشترک است. این ۲۰ درصد باقی‌مانده نیز به دلیل بافت فرهنگی و اجتماعی هر مرکز استان و شهرستان‌های مختلف، متفاوت است. در مرحله دوم نیز فرمی درخصوص علاقه‌مندی‌ها مبنی بر اینکه افراد به دنبال چه فرد با چه نوع مشخصات و علایقی هستند، وضعیت اجتماعی، سطح درآمد و... آن‌ها چیست باید توسط مراجعه‌کننده تکمیل شود. در نهایت براساس این پرسشنامه‌های تکمیلی، یکسری تست‌های روانشناسی نیز در صورت تشخیص مرکز برای افراد انجام می‌شود.

مروار در پاسخ به سوالی درخصوص هزینه تشکیل پرونده و معرفی هر مورد برای ازدواج بیان کرد: طبق تعرفه اعلامی در حال حاضر سقف ۱۵۰ هزار تومان از هر فرد برای تشکیل پرونده و ثبت‌نام دریافت میشود و به ازای معرفی هر فردهمسان شده برای ازدواج نیز ۵۰ هزار تومان دریافت می‌شود که این مبلغ دریافتی نیز بابت همسان‌سازی است که یا از طریق هوش مصنوعی و یا به صورت سنتی انجام می‌شود.

دبیر شورای بررسی صلاحیت مراکز همسان‌گزینی سازمان تبلیغات اسلامی گفت: پروسه چیده شده به نحوی است که پس از جمع‌آوری اطلاعات از خانم یا آقا، تشخیص داده می‌شود که گزینه a و b با یکدیگر همسان هستند یا خیر. درنهایت براساس تست‌های روانشناسی، خواسته‌ها و مشخصات ارائه شده و نظر کنشگر، درخصوص مناسب بودن دو فرد برای یکدیگر اظهارنظر می‌شود. در این زمان هیچ ارتباط مستقیمی میان طرفین صورت نمی‌گیرد. بلکه کنشگر ورود کرده و به خانم یا آقا اعلام می‌شود که برای شما یک کیس پیدا شده است. در صورت تمایل طرفین، یک جلسه مشترک با حضور کنشگر مرکز (فرد صاحب تجربه و آموزش‌دیده) و نماینده مرکز برگزار می‌شود. معمولا ۲ تا ۵ جلسه آشنایی حسب تشخیص مرکز برگزار می‌شود تا در صورت بروز اختلاف، آن را به حداقل برسانند. پس از آن کنشگران براساس تجربه و توانایی، اگر به این نتیجه رسیدند که طرفین مورد مناسبی برای ازدواج با یکدیگر هستند، خانواده‌هایشان را از موضوع مطلع خواهند کرد.

مروار در پاسخ به این سوال که معمولا مراجعه‌کنندگان به مراکز همسان‌گزینی دارای چه سنی هستند؟، بیان کرد: طیف‌های سنی مختلفی به مراکز همسان‌گزینی مراجعه می‌کنند؛ از جوانان دهه هشتادی گرفته تا مجردان دهه ۴۰. اما در غالب مراکز مراجعه‌کنندگان حداکثری متولد دهه ۶۰ هستند که غالبا ۷۰ درصد آن‌ها دختر و ۳۰ درصد پسرند. آن‌ها کسانی هستند که در یافتن مورد مناسب ازدواج با چالش مواجه شده‌اند. البته افراد متارکه کرده یا مطلقه‌هایی که مجددا قصد ازدواج دارند نیز می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند.