ریال ایران، ارز با ارزش بین المللی شد

هیات‌مدیره‌ی صندوق بین المللی پول در جلسه‌ی اول فروردین‌ماه [۱۳۵۷] به پیشنهاد مقامات صندوق تصویب کرد که ریال ایران در مجموعه‌ی ارزهای مهم جهان که واحد حق برداشت مخصوص را تشکیل می‌دهد گنجانده شود و این تصمیم از اول ژوئیه‌ی ۱۹۷۸ (۱۰ تیرماه امسال [۱۳۵۷]) به مرحله‌ی اجرا درآید.

روز دوشنبه ۷ فروردین ۱۳۵۷ بانک مرکزی ایران اعلام کرد که هیات‌مدیره‌ی صندوق بین المللی پول در جلسه‌ی اول فروردین‌ماه به پیشنهاد مقامات صندوق تصویب کرد که ریال ایران در مجموعه‌ی ارزهای مهم جهان که واحد حق برداشت مخصوص را تشکیل می‌دهد گنجانده شود و این تصمیم از اول ژوئیه‌ی ۱۹۷۸ (۱۰ تیرماه امسال [۱۳۵۷]) به مرحله‌ی اجرا درآید. روزنامه‌ی کیهان در همان روز ضمن اعلام این خبر به نقل از بانک مرکزی، در توضیح آن نوشت:

علاوه بر ریال ایران، ریال عربستان سعودی نیز وارد مجموعه‌ی فوق می‌شود و در مقابل، راند آفریقای جنوبی از آن خارج می‌گردد و تصمیم قطعی برای خارج کردن یک ارز دیگر که کرون دانمارک یا کرون نروژ خواهد بود به‌زودی گرفته خواهد شد.

حق برداشت مخصوص (اس – دی – ار) واحد محاسبه‌ی ارزش پولی در عملیات و معاملات صندوق بین‌المللی پول است که به‌خصوص پس از تجربه‌های بین‌المللی پولی سال‌های اخیر به عنوان یک واحد معتبر پولی به طور روزافزون در معاملات بین‌المللی به کار می‌رود. علاوه بر آن صندوق بین‌المللی پول ۹ میلیارد دلار حق برداشت مخصوص منتشر خواهد کرد و در اختیار بانک‌های مرکزی دولت‌های عضو صندوق خواهد گذاشت که مانند ارزهای دیگر به صورت یک پول جهانی و ذخیره‌ی ارزی بین‌المللی در معاملات بانک‌های مذکور قرار گیرد.

طبق ترتیباتی که در سال ۱۹۷۴ برقرار شد نرخ روزانه‌ی حق برداشت مخصوص (اس – دی – ار) بر اساس نرخ روزانه‌ی پول کشورهایی که مهم‌ترین سهم را در صادرات جهانی داشتند، قرار گرفت که ارتباطی به ارزش آن‌ها در بازارهای جهانی و یا قوت و ضعف آن‌ها در اقتصاد بین‌المللی نداشت. این ارزها عبارت بودند از: دلار آمریکا، مارک آلمان، پوند انگلیس، فرانک بلژیک، کرون سوئد، کرون نروژ، پزوتای اسپانیا، شیلینگ اتریش و راند آفریقای جنوبی. سپس تصویب شد با توجه به تحولات اقتصادی جهان، این مجموعه و نحوه‌ی ارزش‌گذاری آن در پایان هر پنج سال مورد بررسی قرار گرفته و بر حسب تغییر سهم کشورها در صادرات جهانی،‌ تصمیم جدیدی گرفته شو.

بدین ترتیب دلیل انتخاب ریال ایران و ریال عربستان سعودی برای شرکت در مجموعه‌ی ارزهای شانزده‌گانه حق برداشت مخصوص افزایش سهم صادرات ایران و عربستان (شامل نفت) از کل صادرات جهانی است.

امتیازی که به این ترتیب به ریال ایران داده شده است، نشانه و نمایانگر ترقی اقتصاد ایران در سال‌های اخیر و افزایش صادرات آن می‌باشد که مقام دوازدهم را در میان ارزهای جهانی احراز کرده است.

سهم ایران

در سبد حق برداشت مخصوص که قرار است از اول ژوئیه‌ی ۷۸ مورد عمل قرار گیرد، سهم ارزهای مختلف به شرح زیر است:

دلار آمریکا ۳۳ درصد، مارک ۱۲.۵ درصد، ین ژاپن ۷.۷ درصد، پوند ۷.۵ درصد، فرانک فرانسه ۷.۵ درصد، لیر ایتالیا ۷.۱ درصد، گیلدر هلند ۴.۸ درصد، دلار کانادا ۴.۸ درصد، فرانک بلژیک ۳.۹ درصد، ریال عربستان ۳ درصد، کرون سوئد ۲.۲ درصد، ریال ایران ۲.۲ درصد، دلار استرالیا ۱.۶ درصد، پزوتای اسپانیا ۱.۶ درصد، شیلینگ اتریش ۱.۳ درصد، کرون نروژ (و یا کرون دانمارک) ۱.۳ درصد.