سخت‌ترین سال‌ ایرانیان

: کدام سال بیشترین فشار اقتصادی را بر خانوارها وارد کرد؟

 بررسی‌های آماری نشان می‌دهد از سال ۸۷ تا ۱۴۰۲، بیشترین سهم «هزینه خوراکی از کل هزینه خانوار» مربوط به سال ۱۴۰۱ بوده که کمترین رفاه را برای خانوارهای شهرنشین به همراه داشته است.

افزایش سهم هزینه خوراکی از کل هزینه خانوار نشانگر کاهش رفاه در یک اقتصاد است. زمانیکه یک خانواده سهم زیادی از سبد مصرفی خود را با خوراکی پر کند به این معناست که استفاده کمتری از کالاهای غیرخوراکی برده لذا از رفاه کمتری بهره می‌برد.

این نسبت را می‌توان در خانوارهای پردرآمد و کم‌درآمد نیز به خوبی مشاهده کرد. هرچه درآمد خانوارها افزایش پیدا می‌کند سهم خوراکی از سبد مصرفی آن‌ها کمتر می‌شود. علت این کاهش در سهم خوراکی، تغذیه کمتر نیست بلکه اهمیت بیشتر به کالاهای غیرخوراکی است که رفاه بیشتری برای فرد به ارمغان می‌آورد.

لذا کاهش سهم هزینه خوراکی از سبد مصرف خانوار به معنای افزایش رفاه بوده و افزایش این سهم، کاهش رفاه را در یک اقتصاد ترجمه می‌کند.

در این گزارش از داده‌های هزینه درآمد خانوارهای شهری مرکز آمار استفاده شده و وضعیت رفاه در ۱۵ سال گذشته مورد بررسی قرار گرفته است.

افزایش رفاه خانوار در سال ۱۴۰۲

بررسی آمارهای اقتصادی از سال ۸۷ تا ۱۴۰۲ حاکی از آن است که سهم هزینه خوراکی از کل سبد خانوار تا سال ۹۱ افزایش یافته به طوریکه از ۲۲.۷ درصد در سال ۸۷ به حدود ۲۷.۱ درصد در سال ۹۱ رسیده است. این افزایش که به دلیل شروع تحریم را در ابتدای دهه ۹۰ بوده است رفاه خانوارها به شدت کاهش داد.

پس از آن به مرور تا سال ۹۶ سهم خوراکی‌ها از سبد مصرف خانوار کاهشی شده است. بر این اساس در سال ۹۶ یک خانوار شهری ۲۳.۳ درصد از کل هزینه خود را صرف خوراک کرده است.

پس از آغاز دوباره تحریم‌ها در سال ۹۷ نیز دوباره شوک اقتصادی وضعیت رفاه خانوارها را دگرگون کرد. روندی آغاز شد که تا سال ۱۴۰۱ ادامه یافت و در سال ۱۴۰۱ به بیشترین سطح خود در ۱۵ سال گذشته رسید. در سال ۱۴۰۱ یک خانوار شهری به طور متوسط ۲۷.۵ درصد از سبد خود را با کالاهای خوراکی پر کرده است. در این سال سهم کالاهای غیرخوراکی از سبد خانوار به شدت کاهش یافته و رفاه خانوارها افت کرده است.

اما در نهایت در سال ۱۴۰۲ وضعیت رفاهی خانوار بهبود یافته است. به طوریکه نسبت به دو سال قبل از خود وضعیت بهتری را برای خانوارها به ارمغان آورده است. وضعیت با ثبات اقتصادی و تورم کاهشی باعث شده تا سهم هزینه خوراکی از کل هزینه خانوارها به ۲۴.۹ درصد رسیده و رفاه مردم در تمامی دهک‌های درآمدی بهبود پیدا کند.