علت انفجارهای اخیر در جایگاه‌های CNG چیست؟

 اجرا نشدن هوشمندسازی جایگاه‌های سی ان جی، منجر شده که بیش از ۱۰۰ انفجار در این جایگاه‌ها رخ دهد.

آقای محسن جوهری رئیس سابق هیئت مدیره انجمن صنفی کشوری سی ان جی به سوالات زیر درباره هوشمندسازی جایگاه‌های عرضه سوخت گاز طبیعی پاسخ داده است:

فرآیند هوشمندسازی جایگاه‌های سی ان جی سطح کشور به کجا رسیده است؟

آقای جوهری: هیئت وزیران از اسفند سال ۱۳۹۷ هوشمندسازی جایگاه‌های عرضه سوخت گاز طبیعی را به تصویب رسانده که طبق آن،  تکالیف قانونی برای دستگاه‌های مختلف تعیین شده؛ اما دستگاه‌های مجری مصوبه هیئت وزیران یعنی وزارت نفت، صمت و کشور، با عدم اجرای به موقع تکالیف خود، موجب بروز اشکالاتی در اجرای این طرح شده اند.

وظیفه وزارت نفت در اجرای مصوبه هیئت وزیران چه بوده است؟

آقای جوهری: وزارت نفت باید تا یکم آبان سال ۱۳۹۸ هوشمندسازی جایگاه‌های سی ان جی به منظور شناسایی خودرو‌های فاقد معاینه فنی و گواهی سلامت را اجرایی می‌کرد که مهلت آن تا یک سال بعد هم تمدید شد؛ اما تاکنون این کار را انجام نداده در حالی که جایگاه‌های سی ان جی گلوگاه مناسبی برای شناسایی خودرو‌های فاقد ایمنی لازم برای سوختگیری به شمار می‌روند.

از شروع طرح تاکنون، تنها حدود بیست هزار خودرو نسبت به دریافت گواهی سلامت از سامانه گاز سوز اقدام کرده اند در حالی که وزارت نفت موظف بوده بستر لازم برای اتصال سامانه هوشمند جایگاه‌های سوخت به سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران (سیمفا) و سامانه اطلاعات خودرو‌های گازسوز وزارت صنعت، معدن و تجارت را فراهم کند تا فقط خودرو‌های دوگانه سوزی که در کارت شناسایی آن‌ها عبارت «دوگانه سوز» یا «دوگانه سوز تبدیلی» درج شده و دارای گواهی معاینه فنی معتبر هستند، امکان سوختگیری در این جایگاه‌ها را داشته باشند.

وزارت صمت و کشور چه اقداماتی را انجام نداده اند؟

آقای جوهری: طبق مصوبه هیئت وزیران قرار بوده تا سامانه گواهی سلامت وزارت صمت، اطلاعات آزمون خودرو‌هایی که برای دریافت این گواهی اقدام کرده اند را به صورت برخط به سامانه معاینه فنی سیمفا تحت نظر وزارت کشور ارسال کند که این کار نیز به دلیل عدم هماهنگی بین دو سامانه مذکور محقق نشده است.

منتقل نشدن داده‌ها میان این دو سامانه نیز منجر به این شده تا آن دسته از خودرو‌هایی که گواهی سلامت وزارت صمت را دریافت کرده و با پلیس راهور هم نوع سوخت آن‌ها را به «دوگانه سوز تبدیلی» تغییر داده، در هنگام مراجعه به مراکز معاینه فنی، مجدداً برای آزمایش مخزن به آزمایشگاه‌های همکار سازمان ملی استاندارد ارجاع داده می‌شوند!

عدم اتصال سامانه‌های وزارت صمت و کشور، هزینه مجددی به مالکان خودرو‌ها تحمیل می‌کند و از آن مهمتر، می‌تواند علتی برای افزایش خطر انفجار مخازن سی ان جی خودرو‌ها شود چرا که انجام آزمایش در بازه‌های زمانی کمتر از ۶ سال، ممکن است به مخازن آسیب برساند. این عدم هماهنگی بین سامانه‌های دو وزارتخانه، موجب نارضایتی مالکان این خودرو‌ها شده است و رسانه‌های معاند نیز از آن بهره برداری سیاسی می‌کنند.

عدم اجرای این تکلیف قانونی از سوی سه وزارتخانه مذکور، چه تبعات دیگری به همراه داشته است؟

آقای جوهری: این عدم هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی موجب شده که علاوه بر تامین نشدن ایمنی خودرو‌های دوگانه سوز و جایگاه‌های سی ان جی، بروز خسارت‌های جانی و مالی همچنان به قوت خود باقی بماند. بسیاری از موارد انفجار در جایگاه و خودرو‌های دوگانه سوز به طور رسمی به انجمن سی ان جی اطلاع رسانی نمی‌شود؛ اما بر اساس مواردی که به ما اطلاع داده می‌شود، بیش از ۱۰۰ انفجار در جایگاه‌های سی ان جی سراسر کشور رخ داده است.

بسیاری از این انفجارها، مربوط به خودرو‌های وانت نیسان تولیدی شرکت زامیاد است که باید برای آن‌ها فراخوان صورت می‌گرفت و مخازن خود را تعویض می‌کردند؛ زیرا شرکت زامیاد برای آن‌ها پوشش روی مخزن را نصب نکرده و برخی از انفجار‌ها نیز مربوط به دستکاری‌هایی است که قاچاقچیان مواد مخدر روی مخازن خودرو‌ها برای حمل مواد انجام داده اند، ولی عمده این انفجار‌ها مربوط به پوسیدگی مخازن است.

با توجه به ظرفیت ایجاد شده از سوی بخش خصوصی چه در حوزه ایجاد کارگاه‌های مجاز و چه در حوزه ایجاد بیش از ۴۰۰ آزمایشگاه همکار سازمان ملی استاندارد برای آزمایش مخازن سی ان جی خودرویی، به علت عمل نکردن وزارتخانه‌ها به وظایف خود، حالا دیگر این ظرفیت برای انجام آزمون‌های ادواری از بین رفته و شاهد تعطیلی کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های مجاز هستیم که با صرف هزینه‌های بالا تاسیس شده بودند؛ به گونه‌ای که هم اکنون، حدود ۲۰۰ آزمایشگاه به طور کامل تعطیل شده اند!

آخرین انفجار در یک جایگاه سوخت که به طور رسمی به انجمن سی ان جی کشور اطلاع رسانی شده، مربوط به روز پنجشنبه، هشتم اردیبهشت امسال است که در یکی از جایگاه‌های رامهرمز خوزستان رخ داد و منجر به فوت یک دختر نوجوان شد./ باشگاه خبرنگاران