جزئیات مهم از یارانه نقدی و یارانه اعتباری جدید دولت | نان گران نمی‌شود

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تاکید بر اینکه «با تغییر نظام پرداخت یارانه، نان گران نمی‌شود»، گفت: در این مدل، اعتباری در کارت یارانه یا کارت بانکی واریز می‌شود و مردم می‌توانند از آن طریق کالاهای مورد نیازشان را خریداری کنند.

حجت الاسلام سید محمدرضا میرتاج الدینی در توضیح ضرورت تغییر نظام پرداخت یارانه ها گفت: با روند فعلی پرداخت یارانه یک سری فسادها و آسیب‌ها متوجه کشور می‌شود از جمله اینکه میزان ضایعات زیاد بوده و شاهد سوءاستفاده و رانت هستیم. بطور مثال آرد یارانه‌ای ۴۰ کیلوگرمی ۳۸ هزار و ۲۰۰ تومان بوده که در بازار به نرخ ازاد ۶۰۰ هزار تومان و در مرزها به نرخ ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. این مابه‌التفاوت قیمت آرد یارانه‌ای با آزاد نشان دهنده رانت است که بسیاری از رانت استفاده می‌کنند و مشکل دیگر هم موضوع قاچاق و تبدیل گندم یارانه‌ای به خوراک دام است.

وی توضیح داد: وقتی گندم یارانه‌ای و آرد ارزان است بعضی آن را تبدیل به خوراک دام می‌کنند. این باعث می‌شود اختصاص ارز ترجیحی برای گندم افزایش پیدا کند. به عبارت دقیق‌تر در طول سال نیاز گندم کشور ۱۱.۵ میلیون تن بوده که ۹ میلیون تن آن برای نان و ۲.۵ میلیون تن برای آرد صنعتی است اما ۱۴ میلیون تن گندم وارد می‌شود. سوال این است که ۲.۵ میلیون تن گندم مازاد کجا می‌رود؟ پاسخ این است که آن را باید در ضایعات و حیف و میل و قاچاق و تبدیل به خوراک دام جستجو کرد. این یک نمونه نشان می‌دهد که باید روند اختصاص یارانه را اصلاح کرد.

این نماینده مجلس یادآور شد: یک بار در دولت‌های نهم و دهم روند اختصاص یارانه اصلاح شد که آن زمان مردم راضی بودند چون به صورت نقدی یارانه را می‌گرفتند و خودشان خرید می‌کردند. منتها این بار قرار نیست نان گران شود و یارانه از طریق بانک مرکزی به نانوا داده می‌شود.

میرتاج‌الدینی با تاکید بر اینکه «تغییر نظام پرداخت یارانه به الزامات پنج گانه نیاز دارد»، توضیح داد: الزامات پنجگانه شامل اطلاع رسانی کافی، انجام مقدمات فراوانی کالا و اجناس، نظارت بر قیمت‌ها از حلقه اول تا آخر و پرداخت مابه التفاوت ارز ترجیحی یارانه به مردم است. منتها یارانه اعتباری تحت عنوان کالابرگ الکترونیکی داده می‌شود یعنی مثل یارانه نقدی نیست بلکه یارانه اعتباری در کارت افراد اضافه شده و آنها می‌توانند از طریق آن کالا خریداری کنند.

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: ‌دولت برای اجرای این کار باید ابتدا اعتبار لازم را در کارت افراد شارژ کند و سپس اصلاحات لازم در برداشتن یارانه اعمال شود. البته تا قبل از حذف یارانه اعتبار شارژ شده قابل برداشت نیست. زمانی مردم می‌توانند از این اعتبار استفاده کنند که ارز ترجیحی برداشته شود، آنگاه مردم می‌توانند از طریق اعتبار یارانه‌ای کالا خریداری کنند.

وی توضیح داد: میزان شارژ اعتبار در کارت بانکی یا کارت یارانه‌ای به اندازه مابه‌التفاوت قیمت شهریور سال گذشته با قیمت جدید است. مثلا اگر کالایی ۳۰ هزار تومان بوده و با برداشته شدن ارز ترجیحی به ۵۰ هزار تومان می‌رسد ۲۰ هزار تومان به اندازه مابه‌التفاوت آن کالا در قالب یارانه به حساب فرد واریز شده و آن فرد ۳۰ هزار تومان را از جیب می‌دهد و ۲۰ هزار تومان مابه التفاوت از اعتبارش هزینه می‌شود. منتها تاکید بر این است که ابتدا باید اعتبار در کارت شارژ شده و سپس ارز ترجیحی حذف شود.

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه «کالابرگ الکترونیکی همان یارانه اعتباری است»، گفت: قرار نیست کارت جدیدی به عنوان کالابرگ الکترونیکی تعریف شود بلکه همان کارت یارانه نقدی یا کارت بانکی مردم بر اساس کد ملی آنها ملاک است، یعنی همان کارت بانکی که مردم از آن استفاده می‌کنند. بانک مرکزی بر اساس کد ملی افراد اعتبار را به کارت بانکی یا کارت یارانه آنها واریز می‌کند و مردم می‌توانند از طریق یارانه اعتباری یا همان کالابرگ الکترونیکی کالا بخرند.

وی افزود: خرید کالا از همه فروشگاه‌های مواد غذایی که دارای کارتخوان هستند شدنی است منتها باید آن دستگاه کارتخوان در بانک مرکزی تعریف شده باشد یعنی نمی‌شود مردم آن اعتبار را در فروشگاه پوشاک خرج کنند بلکه آن اعتبار مختص فروشگاه‌هایی است که مواد غذایی به فروش می‌رسد. این کار تضمینی برای تامین امنیت غذایی است.

میرتاج الدینی در عین حال گفت: در مرحله اول مردم می‌توانند هر کالایی را بخرند و ممکن است در مرحله دوم در صورت درخواست دولت کالاها محدود به اقلامی همچون گوشت، مرغ و تخم مرغ شود. البته در این باره دو نظر متفاوت وجود دارد؛ عده‌ای می‌گویند که باید اختیار به مردم داده شود تا از این اعتبار برای خرید هر کالایی استفاده کنند. عده‌ای دیگر معتقدند که این اعتبار باید مختص کالاهایی شود که به آنها ارز ترجیحی داده می‌شد.

قیمت آرد برای نانوا آزاد می‌شود

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه در مورد وضعیت قیمت نان گفت: آرد یارانه‌ای به نانوا داده نمی‌شود و قیمت آرد برای نانوا آزاد می‌شود، منتها نانوا به مقداری که نان را فروخته است مابه التفاوت قیمت آرد آزاد و یارانه‌ای از دولت می‌گیرد اما مردم به همان نرخ قبلی نان می‌خرند. درباره سایر کالاها هم دولت مابه التفاوت قیمت شهریور ۱۴۰۰ با قیمت برداشته شدن یارانه را به حساب مردم واریز می‌کند و قیمت‌ها آزاد می‌شود.

میرتاج الدینی تاکید کرد که شرط انجام درست این کار نظارت است، باید کالاها بر اساس قیمت درج شده بر روی آن فروخته شود، نه اینکه به قیمت دیگری به مردم داده شود.

این نماینده مجلس درباره وضعیت پرداخت یارانه نقدی ۴۵ هزار تومانی و معیشتی، گفت: یارانه ۴۵ هزار تومانی و یارانه معیشتی ۵۵ هزار تومانی سر جایش است، یارانه نقدی یک چیز دیگری است و یارانه اعتباری هم چیز جدای دیگری است. مردم با اصلاح نظام پرداخت یارانه همچنان یارانه نقدی را دریافت می‌کنند و در عین حال یارانه اعتباری هم می‌گیرند با این تفاوت که نمی‌توانند یارانه اعتباری را، به صورت نقدی دریافت کنند یعنی نمی‌توانند از عابربانک آن اعتبار را به صورت نقدی بگیرند و فقط می‌توانند کالا بخرند. مثلا اگر فردی در کارت بانکی‌اش ۲۰ هزار تومان دارد و ۸۰ هزار تومان هم به عنوان اعتبار برایش واریز می‌شود آن فرد می‌تواند فقط از ۸۰ هزار تومان برای خرید کالا استفاده کند یا اینکه مثلا فردی از فروشگاهی ۸۰۰ هزار تومان خرید می‌کند و یارانه اعتباری‌اش ۵۰۰ هزار تومان است. ۳۰۰ هزار تومان از جیب می‌دهد و ۵۰۰ هزار تومان هم از یارانه اعتباری اش هزینه می‌شود.