پشت پرده کمبود و گرانی مواد شوینده

قیمت مصوب شوینده‌ها و محصولات بهداشتی در خردادماه امسال ۲۵ درصد افزایش یافت اما مشاهدات میدانی نشان می دهد عرضه محصولات شوینده کاهش یافته و برخی برندهای شوینده هم گران شده اند.

طی هفته‌های اخیر سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های عرضه‌کننده محصولات شوینده و بهداشتی از افزایش قیمت بعضی محصولات شوینده به‌ویژه مایع لباسشویی دست‌کم در ۲ برند مطرح خبر داده‌اند، این در حالی است که آخرین نرخ مصوب اعلامی از سوی سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار برای شوینده‌ها مربوط به خردادماه بوده و پس از آن مجوزی برای تغییر نرخ صادر نشده است.

به موازات افزایش قیمت برخی از اقلام شوینده، مشاهدات میدانی از کاهش عرضه بعضی از محصولات نیز حکایت دارد و گفته می‌شود کارخانه‌ها تمایلی به افزایش عرضه کالا به بازار ندارند.

در پی انتشار گزارش‌هایی از بروز آشفتگی قیمت در بازار شوینده‌ها، سرپرست سازمان حمایت چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرد که این سازمان مجوزی برای تغییر نرخ شوینده‌ها صادر نکرده و فعلا نیز این موضوع در دستور کار سازمان قرار ندارد.

رئیس هیأت مدیره انجمن صنایع شوینده نیز در واکنش به این خبر، هرگونه افزایش قیمت محصولات شوینده توسط واحدهای تولیدی را تکذیب و اعلام کرد: کارخانجات محصولات‌شان را با همان قیمت‌های قبلی عرضه می‌کنند.

تکذیب موضوع از سوی بختیار علم‌بیگی در حالی است که شواهد متعددی از کاهش عرضه و همچنین بروز تخلف گرانفروشی در سطح بازار مشاهده شده و به‌نظر می‌رسد شرکت‌های تولیدکننده خودسرانه قیمت محصولات‌شان را بالا برده‌اند.

واکنش انجمن صنایع شوینده به گرانی دوباره شوینده‌ها

دبیر انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی کشور درباره تغییرات جدید قیمت شوینده‌ها به همشهری گفت: تغییر قیمتی برای شوینده‌ها نداشتیم و اگر افزایشی رخ داده ممکن است ناشی از همان تغییر نرخ خرداد باشد که در ماه‌های بعد اعمال شده است.

جمشید فروزش افزود: شرکت‌های تولیدی براساس افزایش قیمتی که سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار بر آن توافق و در خردادماه اعلام کردند، کالاهای خود را تولید کرده‌اند اما چون موجودی شرکت‌ها بالا بوده کالاهای قیمت قدیم را عرضه کردند و بعد از اتمام آن در ماه‌های بعد محصولات را با نرخ مصوب خرداد به بازار فرستادند.

به‌گفته وی، این افزایش قیمت، ناشی از مابه‌التفاوت قیمت کالایی است که پیش و پس از خرداد تولید شده و تصمیم جدیدی در این زمینه اتخاذ نشده است.

فروزش درخصوص تخلف احتمالی برخی تولیدکننده‌ها در این خصوص نیز گفت: این موضوع به انجمن مربوط نیست و تعزیرات باید تخلف احتمالی را بررسی و با شرکت‌های متخلف برخورد کند.

خرداد امسال، بعد از نزدیک به ۲ ماه کشمکش میان شرکت‌های تولیدی و دولت بر سر افزایش قیمت مواد شوینده و بهداشتی، سازمان حمایت با افزایش ۲۵درصدی قیمت این محصولات موافقت کرد تا بازار شوینده‌ها بعد از التهابی ۲ماهه به آرامش برسد. در آن زمان، رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی که پیش‌تر میزان افزایش هزینه تولید را ۴۰تا ۵۰درصد عنوان کرده بود، اعلام کرد: اعضای انجمن و شرکت‌های تولیدی «فعلا» با این میزان افزایش قیمت، محصولات خود را تولید می‌کنند؛ گفته‌ای که این برداشت را ایجاد می‌کرد که ممکن است بعدا تغییرات دیگری در نرخ شوینده‌ها در راه باشد.

دبیر این انجمن البته ارتباط میان گرانی‌های اخیر با گفته‌های علم‌بیگی را رد کرد و گفت: هیچ تأییدی درخصوص اعمال مابه‌التفاوت هزینه تولید با نرخ مصوب انجام نشده و افزایش نرخ مورد تأیید انجمن کماکان همان ۲۵درصد است.

از ابتدای امسال صنایع شوینده و بهداشتی با ارائه درخواست افزایش نرخ مصوب شوینده‌ها به دولت، اعلام کردند با افزایش چشمگیر هزینه تولید قادر به ادامه کار با نرخ مصوب جاری نیستند و برای محصولات‌شان افزایش قیمت ۴۰ تا ۵۰درصدی می‌خواهند.

بعد از مقاومت دولت در برابر این درخواست، شرکت‌های تولیدی عرضه محصولات خود را کاهش دادند تا کمبود و آشفتگی ایجاد شده در بازار مواد شوینده کم‌کم از اردیبهشت به اوج برسد.

عرضه شوینده‌ها در فروشگاه‌ها کاهش یافت و این کاهش عرضه به آشفتگی قیمت منجر شد. مسئولان انجمن صنایع شوینده در آن زمان کاهش تولید این محصولات را تأیید و تولید را فاقد توجیه اقتصادی دانستند.

مسئولان صنفی اعلام کردند که تمام شرکت‌های تولیدکننده مخصوصا شرکت‌های بورسی به‌شدت در زیان هستند و با توجه به رشد قیمت مواداولیه و نرخ دلار، افزایش ۴۰ تا ۵۰درصدی قیمت، کف مطالبات قیمتی تولیدکننده‌ها اعلام شد. این در حالی بود که معاونت صنایع عمومی وزارت صمت همان زمان یعنی اردیبهشت ماه از افزایش تولید محصولات شوینده در ابتدای سال خبر داده و تنها مشکل بازار را «عدم‌عرضه» عنوان کرده بود.

شواهدی از افزایش نرخ بیش از سقف مصوب

مقایسه قیمت کنونی محصولات شوینده با نرخ‌های پیشین این محصولات در اردیبهشت ماه و پیش از اعمال نرخ جدید مصوب نشان می‌دهد رشد قیمت در برخی محصولات و برندها بسیار بیشتر از رقم ۲۵درصد اعلامی و توافقی است.

به‌طور مشخص جدول آرشیو شده از قیمت اردیبهشت و شهریور انواع مایع ظرفشویی نشان می‌دهد در برندهایی مثل اکتیو، پریل و اکو تغییرات قیمتی بین ۴۰ تا ۶۰درصد اعمال شده است.

دبیر انجمن صنایع شوینده در این خصوص نیز گفت: هیچ شرکتی مجوزی برای افزایش بیش از ۲۵درصد قیمت نداشته و افزایش قیمتی بیش از این مورد تأیید انجمن نیست.