اقدام ویژه بانک مرکزی برای کشیدن ترمز دلار

درپی افزایش‌ قابل ملاحظه قیمت دلار، بانک مرکزی اقداماتی چون عرضه ارز در سامانه برخط بازار متشکل ارزی، انتشار گواهی سکه، تولید سکه از طلای آب شده با همکاری بخش خصوصی و فراهم شدن خرید ارز از بانک‌ها را در دستور کار قرار داده که این اقدامات از سوی کارشناشان اقتصادی و فعالان بازار ارز بررسی شده است.

بازار ارز این روزها شاهد افزایش‌ قابل ملاحظه قیمت دلار شده است؛ به‌گونه‌ای این ارز رکورد تاریخی ثبت کرده است.

در این شرایط، بانک مرکزی اقداماتی برای کنترل هیجانات بازار ارز در دستور کار قرار داد که شامل آغاز عرضه ارز در سامانه برخط، تولید سکه از طلای آب شده با همکاری بخش خصوصی، عرضه گواهی سکه و فراهم شدن فروش ارز در بانک‌ها است.

جزئیات بسته بانک مرکزی برای کنترل دلار اینگونه است که برای خرید ارز باید به سامانه برخط بازار متشکل ارزی مراجعه شود و سامانه، نزدیک‌ترین صرافی به محل سکونت شما را نشان می‌دهد و صراف نیم ساعت فرصت دارد تا تکلیف درخواست شما را مشخص کند. پس از تعیین تکلیف درخواست، صرافی بازه‌ زمانی را برای مشتری از طریق پیامک برای دریافت ارز اعلام می‌کند. 

همچنین، عرضه گواهی سکه بانک مرکزی به این صورت است که این اوراق معاف از مالیات بوده و با سررسید شش ماهه، در بورس منتشر می‌شود که قیمت تسویه اوراق سکه بهار آزادی، قیمت روز سکه و معاملات ثانویه آن در بورس نیز امکان پذیر است.

علاوه بر این، قرار است طلای آب شده به سکه تبدیل و در بازار عرضه شود که با توجه به تقاضای فعالان بخش خصوصی در این زمینه در حال حاضر کارگروه ویژه‌ای در بانک مرکزی تشکیل شده است.

آخرین بند بسته بانک مرکزی برای کنترل دلار، فروش ارز در بانک ها است و چهار بانک ملی، تجارت، صادرات و ملت باید از امروز (۱۵ آبان) فروش ارز را حداکثر به مبلغ ۲۰۰۰ یورو یا معادل آن به دلار و به نرخ اعلامی توسط اداره صادرات بانک مرکزی آغاز کنند.

علاوه بر این، رئیس کل بانک مرکزی تعادل در بازار ارز را حائز اهمیت خوانده و برنامه خود برای این هدف را تداوم عرضه ارزهای مورد اقبال بخش خصوصی در سامانه نیما اعلام کرده است. 

البته باوجود این اقدامات و ارائه این بسته ها از سوی بانک مرکزی، فعلا تغییر چندانی در بازار ایجاد نشده که توکلی - سخنگوی بازار متشکل ارزی - شروع عرضه ارز در سامانه برخط را در کاهش هیجانات بازار ارز و آرامش آن تاثیرگذار می‌داند.

همچنین کامران ندری کارشناس اقتصادی و فعال بازار ارز درباره اوضاع بازار ارز و تاثیر اقدامات بانک مرکزی در این زمینه اظهار کرد: بازار ارز تحت تاثیر اخبار منفی اقتصادی به‌خصوص برجام است و اقدامات بانک مرکزی می‌تواند تا حدودی برای کنترل بازار در کوتاه مدت تاثیرگذار باشد.

وی با بیان اینکه اگر اخبار مثبتی در حوزه سیاست خارجی دریافت نکنیم، کنترل بازار ارز سخت می‌شود، افزود: در حال حاضر، بانک مرکزی می‌تواند با افزایش نرخ‌های بهره در بازار بین بانکی و شبکه بانکی افرادی که به بازار ارز و طلا برای سرمایه‌گذاری هجوم برده‌اند، منابع خود را در شبکه بانکی نگه دارند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: تنها راهی که از نظر اقتصادی برای مدیریت بازار ارز در کوتاه مدت وجود دارد، افزایش حداقل ۱۰ درصد نرخ بهره بین بانکی و نرخ سودهای بانکی است که بانک مرکزی در این زمینه سخت‌گیری دارد. البته، اگر در بلند مدت نتوان به برنامه مشخصی در سیاست خارجی دست پیدا کرد، افزایش نرخ‌های بهره هم کمکی نخواهد کرد.

علاوه بر این، یک صراف و از فعالان رسمی بازار ارز در این زمینه به ایسنا گفت که علت اصلی افزایش نرخ‌ها در بازار ارز، خروج سرمایه از شبکه بانکی و تبدیل ریال به ارز است.

به اعتقاد او، اقدامات بانک مرکزی چون عرضه ارز در سامانه برخط، در کاهش و ثبات نرخ ارز خیلی اثرگذار نیست.

تقاضاهای واقعی ارز به رسمیت بشناسید

این صراف ادامه داد: برای مدیریت تقاضاهای بازار ارز باید تقاضاهای واقعی به رسمیت شناخته شوند. به‌عنوان مثال، در حال حاضر دانشگاه‌هایی که مورد تایید وزارت علوم نیستند، بانک مرکزی و وزارت علوم آن‌ها را برای فروش ارز به رسمیت نمی‌شناسد و دانشجویان این دانشگاه‌ها مجبور می‌شوند برای رفع نیاز خود وارد بازار آزاد شوند.

این فعال بازار در ادامه بیان کرد که صرافی‌ها نمی‌توانند برای شخصی حواله ارزی انجام دهند و فقط فروش نقدی ارز دارند که این موضوع باعث می‌شود نیازها به سمتی برود که تحت نظارت بانک مرکزی و نهادهای رسمی نباشد.

به گفته او، فروش آنلاین ارز این امکان را به صرافی‌ها می‌دهد که مشتری از بستر بازار متشکل ارزی به آن‌ها منتقل شود و شائبه‌ای در این رابطه ایجاد نکند که ممکن است این افراد برای سفته‌بازی ارز بخرند، زیرا در حال حاضر بیشتر متقاضیان ارز در بازار اینگونه هستند که ارز سهمیه‌ای را از صرافی‌ها می‌خرند و در بازار آزاد می‌فروشند و متقاضیان واقعی ارز نیستند./ ایسنا