پرده‌برداری از ۵ دلیل نابسامانی در بازار مسکن

بازار مسکن همسو با دیگر بخش‌های اقتصاد ایران، چند سال گذشته را در وضعیت مناسبی به سر نبرده است. این بخش مولد از اقتصاد در چندمین سال رکود خود است و بر اساس آمارها حداقل طی پنج سال گذشته در شیب افزایش قیمت قرار داشته است.

تعداد زیادی از خانوارهای ایرانی تحت تاثیر این شرایط و کاهش قدرت خرید به طور کلی از خرید خانه در تمام طول عمر خود ناامید شده‌اند؛ این در حالی است که قیمت‌ها در بازار اجاره هم تا حد سرسام‌آوری بالا رفته است و افراد مجبورند پس از هر بار اتمام قرارداد خانه یا به مناطق پایین‌تری کوچ کنند و یا در خانه‌ای با کیفیت پایین‌تر ساکن شوند.

رکود در ساخت و ساز

اصلی‌ترین عامل رکود در بخش ساخت و ساز را می‌توان بی‌علاقگی انبوه‌سازان برای ورود به این حوزه دانست. طبق گزارش‌ها سود انبوه‌سازان تا 28 درصد کاهش پیدا کرده است؛ همین امر باعث شده این فعالان حوزه مسکن در چند سال اخیر به اشتغال در حوزه دیگری روی بیاورند.

البته این عامل را نیز نمی‌توان نادیده گرفت که تقاضا برای خانه‌های نوساز به دلیل گرانی در بازار مسکن کاهش یافته و بر اساس آمارهای بانک مرکزی حالا مردم تمایل بیشتری برای خرید خانه‌هایی با سن بالاتر نشان می‌دهند.

افزایش قیمت مصالح ساختمانی

تورم ایران در سال‌های اخیر افزایش سرسام‌آوری را تجربه کرده و مشکلات زیادی را همراه با خود برای اقتصاد به همراه آورده است. یکی از این مشکلات را می‌توان افزایش قیمت مصالح ساختمانی دانست. در نهایت نیز این افزایش قیمت هم نرخ نهایی آپارتمان‌ها را افزایش می‌دهد و هم خرید آن برای سازندگان هر روز مشکل‌تر می‌کند.

آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد قیمت نهاده‌های ساختمانی از تابستان سال گذشته تا تابستان امسال افزایشی حدود 29 درصدی داشته است.

اگر این آمار به‌ طور جزئی‌تر بررسی شود، در گروه سیمان 21/4 درصد، گروه تاسیسات برقی 39/5 درصد، گروه موزائیک، کاشی و سرامیک 36/8 درصد و در گروه نقاشی ساختمان 56/8 درصد شاهد افزایش قیمت بوده‌ایم. گروه شیشه با 83/3 درصد افزایش نسبت به دیگر گروه‌ها رشد بیشتری داشته است.

کمبود زمین

کم‌آبی و مشکل فرونشست زمین در سال‌های اخیر، زمین مناسب برای ساخت و ساز را به شدت کاهش داده است؛ حتی دولت نیز برای ساخت واحدهای مربوط به پروژه نهضت ملی مسکن به ویژه در کلانشهرها با این مشکل مواجه است و ساخت آنها را در شهرک‌های مجاور شهر وعده داده است.

کمبود زمین و گرانی آن در حال حاضر در بافت‌های اصلی شهر منجر به افزایش قیمت تمام‌شده تولید آپارتمان شده است که همین مورد نیز بر مشکلات خانه‌دار شدن می‌افزاید.

قطعی گاز صنایع

با ورود به فصل سرما و آغاز زمستان سخت، برخی از صنایع با قطعی گاز و برق مواجه شده‌اند. این موارد ممکن است تولید مصالح ساختمانی مثل سیمان و فولاد را با مشکل مواجه کند و باعث افزایش قیمت آنها شود. همان‌طور که گفته شد افزایش قیمت مصالح در نهایت قیمت تمام‌شده واحدها را افزایش خواهد داد.

نبود نظارت بر قیمت‌گذاری مسکن

با افزایش نرخ تورم، انتظارات تورمی نیز در جامعه می‌یابد. حالا مالکان هم تحت تاثیر این عامل و همچنین افزایش قیمت دلار بدون مبنای اقتصادی قیمت املاک خود را بالا می‌برند. از آنجا که نظارت درستی بر بازار مسکن وجود ندارد، این اتفاق به مرور باعث افزایش قیمت کاذب مسکن می‌شود.

حل مشکلات مسکن

برخی معتقدند حل مشکلات مسکن به برطرف کردن مسائل درونی آن بازمی‌گردد، اما سر و سامان دادن به این بخش کلیدی و مولد اقتصاد وابسته به شرایط کلی اقتصاد و باید موانع بیرونی آن نیز حل شود.

تا زمانی که تورم، انتظارات تورمی در جامعه و افزایش قیمت دلار ادامه داشته باشد بازار مسکن همچنان در حالت رکودی به سر می‌برد و روز به روز بر قیمت آن افزوده می‌شود.

بر اساس آخرین گزارش‌های بانک مرکزی متوسط قیمت مسکن در تهران به نزدیک 50 میلیون رسیده و کارشناسان معتقدند در صورت ادامه وضع موجود در سال آینده شیب صعودی بیشتری را تجربه می‌کند.