جزئیات مهم از طرح پیش فروش بزرگ خودرو/ خودروسازان در تحویل خودروها به مشکل می‌خورند؟

در حالی که سال ۱۴۰۱ رو به اتمام است، وزارت صمت برای رفع تکلیف و تحقق وعده خود یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های فروش خودرو را در سامانه یکپارچه خودرو برگزار می‌کند. آیا این طرح راهکاری برای نجات فاطمی‌امین از استیضاح محسوب می‌شود؟

حدود ۱.۵ سال است که از آغاز به کار رضا فاطمی‌امین در وزارت صمت می‌گذرد و همچنان شیوه مشخصی برای عرضه خودروها در بازار وجود ندارد.

حال که بار دیگر طرح استیضاح فاطمی‌امین توسط نمایندگان مجلس کلید خورده، این وزارتخانه قصد دارد با دو طرحی که شیوه و روش مشخصی ندارد راه فراری پیش روی وزیر بگذارد!

در ابتدا وزارت صمت وعده داد که قرعه‌کشی را حذف می‌کند و بازار را به تعادل می‌رساند. در همین راستا نیز فروش خودرو در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو را پیشنهاد داد. اما عمر این سامانه نیز تنها به دو دوره محدود شد و فروش خودرو در این بستر نیز منتفی شد.

البته منوچهر منطقی، معاون وزیر صمت در نشست خبری اعلام کرد که فروش خودرو در سامانه یکپارچه متوقف نشد، بلکه این سامانه به هدف خود رسید و ادامه فروش خودرو در این بستر کارآمد نخواهد بود.

گرچه مشخص نیست وزارت صمت چه هدفی را برای سامانه یکپارچه تعیین کرده بود، اما بازار با این اقدام سامان نیافت و طرح جدیدی به نام عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شد که هم‌اکنون نیز درحال اجراست.

بازگشت سامانه یکپارچه تخصیص خودرو برای نجات فاطمی‌امین

تداوم ناآرامی و افزایش نجومی قیمت‌ها در بازار خودرو یکی از اصلی‌ترین دلایلی است که نمایندگان مجلس را به فکر استیضاح مجدد رضا فاطمی‌امین، وزیر صمت، انداخت. حال مسئولان وزارتخانه نیز در تلاش‌‌اند تا از احتمال استیضاح دوباره وزیر بکاهند. از این رو، ۴۰۰ هزار دستگاه خودرو را در سامانه یکپارچه خودرو عرضه می‌کنند.

طبق اخباری که منتشر شد، این هفته ۴۰۰ هزار خودرو توسط خودروسازان داخلی از جمله ایران خودرو، سایپا، مدیران خودرو، کرمان موتور و بهمن موتور در سامانه یکپارچه عرضه می‌شود.

با نگاهی به سابقه برگزاری طرح‌های فروش خودرو در سال‌های گذشته، هیچ‌گاه چنین طرح‌های بزرگ فروش خودرو در روزهای پایانی سال برگزار نمی‌شد.

این اقدام وزارت صمت را می‌توان نوعی آمارسازی و ثبت‌ رکوردهای جدید در کارنامه فاطمی‌امین تلقی کرد تا سایر ناکارآمدی‌های وزارتخانه و بدعهدی‌هایی در رابطه با ساماندهی بازار یا واردات خودرو صورت گرفته است، تا حدی بپوشاند.

قرعه‌کشی حذف شد؟

امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت، اخیراً در حاشیه نشست خبری اعلام کرد که قرعه‌کشی خودرو حذف شده است.

آن‌گونه که قالیباف گفت، خودروسازان داخلی محصولات خود را در این طرح فروش که بزرگ‌ترین طرح فروش خودروهای داخلی است که بدون قرعه‌کشی اجرایی می‌شود، عرصه خواهند کرد. بر این اساس وعده وزارت صمت برای پایان دادن به قرعه‌کشی‌ها تا پایان امسال محقق شد.

سخنگوی وزارت صمت به این نکته نیز اشاره کرد که چنانچه تقاضا برای خودرویی از میزان عرضه آن خودرو بیشتر باشد، لیست انتظار تعریف می‌شود و نوبت برای تحویل خودرو مشخص خواهد شد.

حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا در نوبت قرار گرفتن متقاضیان در صف انتظار در صورت بالابودن تقاضا، آیا همان چیزی است که وزیر صمت وعده آن را داده بود؟

وزارت صمت در آغاز کار خود این وعده را داده بود که تعداد عرضه خودرو به میزانی بالا می‌رود که دیگر تقاضای کاذبی در بازار وجود نداشته باشد و افراد بدون انتظار بتوانند خودرو بخرند. اما صحبت‌هایی که اکنون وزارت صمت می‌کند، برخلاف چیزی است که وعده داده بود و در لیست انتظار ماندن هم به نوعی قرعه‌کشی محسوب می‌شود و مشخص نیست کدام افرادی که ثبت‌نام کرده‌اند موفق به خرید خودرو می‌شود و کدام در لیست انتظار می‌ماند.

خودروسازان در تحویل خودروها به مشکل می‌خورند؟

حال این مساله مطرح می‌شود که خودروسازانی که همگی به تازگی طرح‌های فروش خودرو را برگزار کردند، چگونه می‌خواهند مجدداً چنین طرحی که قرار است به تعداد بالا خودرو عرضه شود شرکت کنند؟ این تولیدکنندگان می‌تواند در ادامه به تعهدات خود عمل کنند و در زمان مقررشده محصولات خود را به خریداران تحویل دهند؟

به نظر می‌رسد وزارت صمت این مساله را نیز ارزیابی نکرده است و این امر رفع تکلیفی برای وزارت صمت به حساب می‌آید. چراکه تحویل به موقع این تعداد خودرو برای خودروسازان قابل اجرا نیست. در این شرایط خودروسازان مجدداً در اجرا  به تعهدات خود به مشکل می‌خورد و در نتیجه اعتماد مردم به خودروسازان و وزارتخانه صمت کمتر از گذشته می‌شود.