پشت پرده فیلترینگ و کاهش سرعت اینترنت در ایران

با پیشرفت و گسترش روزافزون فناوری، استفاده و نیاز مردم به اینترنت هم افزایش پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که کندی یا اختلال در این شبکه، حتی برای کوتاه‌مدت هم می‌تواند نارضایتی کاربران را به دنبال داشته باشد.

اینترنت عبارت است از مجموعه‌ای بزرگ از شبکه‌های کامپیوتری که توسط خطوط تلفن به یکدیگر وصل می‌شوند؛ اینترنت این امکان را برای شرکت‌ها، سازمان‌ها، دولت‌ها، مدارس و حتی اشخاص به‌وجود آورده است تا اطلاعات خود را با سایر کاربران و استفاده‌کنندگان مبادله و مورد بهره‌برداری قرار دهند. اما برای این امکان سرعت بالای اینترنت بسیار مهم است و کندی و اختلال در آن نارضایتی کاربران را به دنبال دارد.

در ایران هم گاهی اختلال و کندی در سرعت اینترنت به دلایل مختلف رخ می‌دهد که هر دفعه علت آن هم اعلام می‌شود. از اواخر شهریورماه که دسترسی به برخی پلتفرم‌های خارجی محدود شد، کاربران ایرانی از کندی سرعت اینترنت هم گلایه داشتند؛ اگرچه بارها از سوی مسئولان اعلام شد که پهنای باند کاهش پیدا نکرده و این موضوع به صورت مستمر رصد می‌شود.‌

در این میان برخی از کاربران علی رغم توصیه کارشناسان و حتی وزیر ارتباطات، مبنی بر عدم استفاده از فیلترشکن یا وی پی ان، از آن استفاده می‌کنند.

درواقع تقریبا از همان زمان که اینترنت به ایران وارد شد و گسترش یافت، موضوع فیلترینگ با هدف جلوگیری از دسترسی کاربران به وبگاه‌های مغایر با قوانین و سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران و از سوی دیگر رواج VPN و فیلترشکن‌ نیز مطرح شد، اما این موضوع زمانی شکل جدی‌تری به خود گرفت که شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌هایی مانند فیس‌بوک، یوتیوب و توییتر فیلتر شدند.

برخی فیلترشکن‌ها یا همان مجموعه‌هایی از روش‌ها و نرم‌افزارهای مختلف که برای عبور از فیلتر از آن استفاده می‌شود کاربرد امنیتی هم دارند، یعنی با عوض‌کردن آی‌پی آدرس فرد موردنظر، جلوی هک شدن را می‌گیرند اما از طرفی بعضی از نرم‌افزارهایی که در قالب فیلترشکن عرضه می‌شوند، بدافزارهایی هستند که توسط مجرمان سایبری و جهت سوءاستفاده از کاربران ارائه شده‌اند.

از سوی دیگر در کنار اینکه استفاده از فیلترشکن می تواند سبب سهولت در دسترسی به سایت یا شبکه های اجتماعی فیلترشده باشد، آسیب‌هایی را هم می تواند به دنبال داشته باشد و راه رخنه هکرها به گوشی مردم را تسهیل کند و کاهش سرعت اینترنت را به دنبال داشته باشد، براین اساس از سوی کارشناسان، توصیه می شود تاجایی که می شود نباید از وی پی ان استفاده کرد.

بنابراین یکی از دلایل کندی سرعت اینترنت، استفاده از فیلترشکن اعلام شده، مسئله ای که چندی پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم به آن اشاره کرد و گفت بخشی از تجربه کاربری نامناسب هموطنان در استفاده از اینترنت مربوط به روشن کردن فیلترشکن‌هاست که باعث کاهش سرعت و حتی ایجاد اختلال در استفاده از خدمات داخلی می شود.

اما مسئله دیگری که می تواند دلیل کندی سرعت اینترت باشد حمله‌های سایبری است. طی هفته های گذشته چندین بار اختلال موقت در اینترنت و حتی قطع کامل اینترنت برای دقایقی رخ داد که پس از آن اعلام شد بررسی‌ها حاکی از آن بوده که حمله سنگین سایبری اتفاق افتاده که سبب کاهش و افت ترافیک شده است.

باوجود همه این موارد، گفته شده مسئولان تاکید دارند که تمام تلاششان این است که یک شبکه پرسرعت، باکیفیت و امن را برای استفاده همه مردم فراهم کنند؛ و در این زمینه، اقدامات مهمی از جمله فیبر نوری و تحت پوشش قرار گرفتن خانه‌ها را در دست اقدام دارند.